Θυρεοειδής και φιστίκια: Οι ευεργετικές τους ιδιότητες

<p><span>Τα Brazil nuts, καρύδια Para ή Φιστίκια Βραζιλίας προέρχονται από ένα δέντρο που καλλιεργείται σε πολλά μέρη του Αμαζονίου και όχι μόνο στην Βραζιλία. Οι καρποί, είναι αρκετά μεγάλοι σε σχέση με άλλους ξηρούς καρπούς, περιβάλλονται από σκληρό κέλυφος και μεγαλώνουν μέσα σε ένα στρογγυλό φρούτο, που μοιάζει με καρύδα. Στο εμπόριο υπάρχουν ωμοί ή ψημένοι, ανάλατοι ή με αλάτι, ακόμα και με επικάλυψη όπως μέλι ή άλλα μπαχαρικά και συχνά ανευρίσκονται σε μείγματα ξηρών καρπών, μπάρες, δημητριακά πρωινού κλπ.</span></p>
<p>Τα φιστίκια Βραζιλίας αποτελούν μια άριστη πηγή φυτικής πρωτεΐνης. Μια μερίδα 30γρ., δηλαδή μόλις έξι ξηροί καρποί προσφέρουν πολλά θρεπτικά συστατικά, 185 θερμίδες, 4 γραμμάρια πρωτεΐνης και 3 γραμμάρια υδατανθράκων. Επίσης, προσφέρουν 2 γραμμάρια φυτικών ινών, 5% του RDA για το ασβέστιο και 4% για το σίδηρο, ενώ είναι καλή πηγή μαγνησίου και βιταμίνης Ε. Το μεγαλύτερο μέρος των λιπαρών στα φιστίκια Βραζιλίας ανήκουν στα  «καλά» ακόρεστα λιπαρά οξέα, που συμβάλλουν στην διατήρηση της καλής καρδιαγγειακής υγείας. Από τα 19 γραμμάρια λίπους σε μια μερίδα των 30γρ., το 41% είναι μονοακόρεστα και 34% πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Ωστόσο, τα φιστίκια Βραζιλίας περιέχουν την υψηλότερη ποσότητα κορεσμένων λιπαρών από κάθε άλλο ξηρό καρπό- μια μερίδα παρέχει το 21% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης.</p>
<p><span>Αυτό που χαρακτηρίζει τα φιστίκια Βραζιλίας είναι ότι περιέχουν περισσότερο σελήνιο από οποιαδήποτε άλλη τροφή. </span></p>
<p>Το σελήνιο ανήκει στα αντιοξειδωτικά, που μας προφυλάσσουν από τις ελεύθερες ρίζες και έχει αντικαρκινική δράση. Όταν καταναλώνουμε σελήνιο, αυτό αλληλεπιδρά με πρωτεΐνες για να σχηματίσουν νέες πρωτεΐνες, που ονομάζονται σεληνο-πρωτεΐνες, selenoproteins. Οι πρωτεΐνες αυτές έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, δηλαδή βοηθούν στο να αποτραπεί η καταστροφή των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες. Οι ρίζες είναι φυσικά παραπροϊόντα του μεταβολισμού του οξυγόνου που μπορεί να συμβάλουν στη δημιουργία χρόνιων παθήσεων όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις. Από τις 25 γνωστές selenoproteins, ορισμένες έχουν καλά τεκμηριωμένους ρόλους, ενώ οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη εντοπίσει τον ακριβή ρόλο των άλλων. Ως συστατικό των selenoproteins, το σελήνιο δρα αντιοξειδωτικά, ρυθμίζει τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών και υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα. Με βάση την τοποθεσία των selenoproteins στο σώμα, το σελήνιο μπορεί να διαδραματίζει πολλαπλούς ρόλους, από τον μεταβολισμό των μυών, μέχρι την ανάπτυξη του σπέρματος κλπ. Μια διατροφή ανεπαρκής σε σελήνιο μπορεί να προκαλέσει πόνο στους μυς και τις αρθρώσεις, εύθραυστα μαλλιά, και λευκές κηλίδες στα νύχια κλπ. Μακροπρόθεσμα, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αυτοάνοσες νόσους του θυρεοειδούς, όπως Hashimoto, μια νόσο κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στον θυρεοειδή του. Από την άλλη, υπερβολική πρόσληψη σεληνίου μπορεί να οδηγήσει σε κακή αναπνοή, διάρροια, και ακόμη και απώλεια μαλλιών. Η έλλειψη σεληνίου μπορεί να οξύνει τις συνέπειες από την έλλειψη ιωδίου.</p>
<p>Η συμμετοχή του σεληνίου στη θυρεοειδική λειτουργία είναι πολύ σημαντική και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι ανιχνεύεται σε πολύ μεγάλη πυκνότητα στο θυρεοειδή αδένα. Προστατεύει τον αδένα από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και συμμετέχει στην ορμονική ισορροπία των Τ4 και Τ3 στους ιστούς. Λόγω της συμμετοχής του στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, φαίνεται να ασκεί ευνοϊκές επιδράσεις και στις αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες (Hashimoto, Graves κτλ.), αλλά και σε θυρεοειδοπάθειες, όπως:  διάχυτες και οζώδεις βρογχοκήλες, καρκίνος θυρεοειδούς, Ν. Graves κ.α, όπως έχει αποδειχθεί σε μελάτες με συμπληρωματική χορήγηση selenium-methionine.  σε δόση 100μg Χ2 ημερησίως.</p>
<p>Η προτεινομένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση ημερήσια πρόσληψη (RDA) έχει καθοριστεί στα 55 μg /μέρα. Μια δόση μέχρι και 200μg (σε ενήλικες) ημερησίως δε θεωρείται βλαβερή και δε φέρνει κάποιες ανεπιθύμητες παρενέργειες, μάλιστα θεωρείται πολύ χρήσιμη. Μια λήψη από 3000μg σεληνίου ημερησίως για πάνω από 3 εβδομάδες  μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως βλάβη στο ήπαρ, γκριζάρισμα των μαλλιών και απώλεια νυχιών. Οι ιδανικές τιμές σύμφωνα πάντα με ειδικούς κυμαίνονται στο 120 και 160 η ακόμα και στα 200 μικρογραμμάρια ανά λίτρο αίματος.</p>
<p>Η ποσότητα σεληνίου σε οποιοδήποτε φυτικό τρόφιμο ποικίλλει ανάλογα με τα επίπεδα του σεληνίου στο έδαφος. Τα Φιστίκια  Βραζιλίας προέρχονται από δέντρα που ευδοκιμούν στο πλούσιο χώμα της ζούγκλας του Αμαζονίου και ως εκ τούτου μια μερίδα 30γρ. ή περίπου έξι ξηροί καρποί, περιέχουν 544 μικρογραμμάρια σελήνιο. Επιπλέον, λόγω της περιεκτικότητας τους σε βιταμίνη Ε η δράση του σεληνίου ενισχύεται, καθιστώντας τα φιστικιά Βραζιλίας «φάρμακο». Αν και αυτό ακούγεται εντυπωσιακό, η ποσότητα σεληνίου σε μια χούφτα φιστίκια Βραζιλίας είναι τόσο υψηλή, που το να τα καταναλώνει κανείς πάρα πολύ συχνά και σε μεγαλύτερη από την συνιστώμενη μερίδα, θέτει σε κίνδυνο την υγεία του λόγω της τοξικότητας του σεληνίου.</p>
<p>Άλλες πηγές σεληνίου είναι τα στρείδια 38.2μg ΑΝΑ στρείδι (55%DV), τα μύδια και το χταπόδι με 109% DV /100gr., ο αστακός, τα καβούρια, τα καλαμάρια και οι γαρίδες, ο τόνος με 92μg(131%DV), το ψωμί ολικής αλέσεως με 11,3μg (16%DV) ανά φέτα, οι Ηλιόσποροι με 32% DV ΑΝΑ 30γρ. οι σπόροι chia22% DV το χοιρινό κρέας 85γρ 63% το μοσχάρι και το αρνί 54%/85γρ το κοτόπουλο η γαλοπούλα 46%/85γρ μανιτάρια chiitake μαγειρεμένα 51%/ φλιτζάνι.</p>
<p><span>Το ανώτερο ανεκτό επίπεδο πρόσληψης σεληνίου είναι 400 μικρογραμμάρια ανά ημέρα για τους ενήλικες, ενώ το Ανώτατο ασφαλές επίπεδο για ημερήσιο συμπλήρωμα = 200μg.</span></p>
<p><span>Αν καταναλώνεται καθημερινά φιστίκια Βραζιλίας, είναι πολύ σημαντικό είναι να προσέξετε την πρόσληψή σεληνίου από άλλες πηγές για λόγους υπερβολικής πρόσληψης.</span></p>
<p>Από την Επιστημονική Ομάδα του Διατροφολόγου Ευάγγελου Ζουμπανέα και την Κυριακή Απέργη/ Διαιτολόγο – Διατροφολόγο (www.diatrofi.gr)</p>

Σχετικά άρθρα