<p>Είναι γεγονός ότι πολλά και μάλιστα σοβαρά νοσήματα, όπως ο καρκίνος, τα καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, ο καταρράκτης των ματιών, η γεροντική τύφλωση και άλλα, αρχίζουν συνήθως να δημιουργούνται από την μέση ηλικία (περίπου των 50 ετών) και δεδομένου ότι εξελίσσονται ύπουλα και με αρκετά αργούς ρυθμούς, εκδηλώνονται ως επί τω πλείστον κατά την τρίτη ηλικία του ανθρώπου. Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα με την αθηροσκλήρωση (ή αρτηριοσκλήρωση) που είναι η αιτία για την στένωση των αρτηριών και μάλιστα εκείνων που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά και τον εγκέφαλο, και η οποία όταν αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς (κάτω από ορισμένες συνθήκες, όπως είναι το κάπνισμα, η αυξημένη χοληστερόλη, κλπ.), μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα της καρδιάς ή σε εγκεφαλικό επεισόδιο, με σοβαρές συνέπειες που αφορούν πολλές φορές και τον θάνατο. Από την άλλη πλευρά, στην σύγχρονη εποχή, ο άνθρωπος ακολουθεί έναν τρόπο ζωής (καθημερινό άγχος, κοινωνικό – οικονομικά προβλήματα, κάπνισμα, κακή διατροφή, καθιστική ζωή), ο οποίος βλάπτει την υγεία του και αυξάνει τον κίνδυνο για μελλοντική εμφάνιση τέτοιων παθήσεων. Τούτο σημαίνει ότι η πρόληψή τους είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την Δημόσια Υγεία και για μια παρατεταμένη και καλής ποιότητας ζωή.</p>
<p>Τίθεται λοιπόν το εξής ερώτημα: Υπάρχουν άραγε βιταμίνες, οι οποίες να μειώνουν τον κίνδυνο αυτών των παθήσεων, όταν προσλαμβάνονται σε κατάλληλες ποσότητες με ένα συμπλήρωμα διατροφής και μάλιστα από τα άτομα της μέσης και τρίτης ηλικίας;</p>
<p>Πράγματι, η εκτεταμένη έρευνα έδειξε ότι μερικές βιταμίνες, όταν λαμβάνονται σε ποσότητες πολύ ανώτερες από εκείνες της διατροφής, μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο προσβολής από τα παραπάνω νοσήματα. Αυτές περιλαμβάνουν τις λεγόμενες «αντιοξειδωτικές» (όπως η βιταμίνη Ε, η  C, το β-καροτένιο και το συνένζυμο Q10), το φυλλικό οξύ, την λουτεΐνη και την βιταμίνη Β12. Εάν οι ουσίες αυτές υπάρχουν στον οργανισμό μας σε  υψηλά επίπεδα (πράγμα που συμβαίνει όταν χρησιμοποιούμε ένα συμπλήρωμα το οποίο να τις περιέχει), τότε δρουν προληπτικά, αποτρέποντας την εμφάνιση αρκετών παθήσεων «φθοράς», που αφορούν κυρίως τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών.</p>
<p>Η λουτεΐνη για παράδειγμα, είναι μια ουσία που βρίσκεται σε ένα ορισμένο σημείο (ονομάζεται ωχρά κηλίδα) του αμφιβληστροειδούς χιτώνα στην πίσω πλευρά του ματιού, όπου εστιάζονται οι ακτίνες του φωτός, προστατεύοντας έτσι την όρασή μας, από την βλαπτική επίδραση των τελευταίων. Στους υπερήλικες η ποσότητα της λουτεΐνης στα μάτια μειώνεται, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μία σοβαρής κατάστασης που αποκαλείται γεροντική εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η οποία οδηγεί σε μη θεραπεύσιμη τύφλωση. Επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν ότι η συμπληρωματική πρόσληψη λουτεΐνης από την μέση ηλικία, μειώνει έως και 43% τον κίνδυνο για μελλοντική γεροντική τύφλωση, προστατεύοντας έτσι την όραση των ηλικιωμένων.</p>
<p>Τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών έχουν επίσης έλλειψη φυλλικού οξέος. Όταν το φυλλικό οξύ του αίματος είναι μειωμένο, τότε αυξάνονται τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης στο αίμα. Η ομοκυστεΐνη είναι μια ουσία (όπως και η χοληστερόλη) η οποία όταν είναι αυξημένη, αυξάνεται ο κίνδυνος για καρδιακό και εγκεφαλικό επεισόδιο. Πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι αυξημένη ομοκυστεϊνη, πέρα των ηλικιωμένων, έχουν οι καπνιστές, εκείνοι που καταναλώνουν οινόπνευμα και πολύ καφέ καθώς και οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Η χρησιμοποίηση ενός συμπληρώματος φυλλικού οξέος, που να περιέχει 600μg, μειώνει αποτελεσματικά την ομοκυστεΐνη του αίματος ή παρεμποδίζει την αύξησή της και κατά συνέπεια τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοεγκεφαλικού επεισοδίου. Οι διαβητικοί ωφελούνται ιδιαίτερα από την καθημερινή λήψη ενός συμπληρώματος που περιέχει στις κατάλληλες ποσότητες αυτές τις βιταμίνες.</p>
<p>Πέρα όμως από το προληπτικό όφελος, τα άτομα της τρίτης ηλικίας (65 ετών και πάνω), έχουν και έναν άλλο ιδιαίτερο λόγο για να χρησιμοποιούν ένα βιταμινούχο συμπλήρωμα: Τα επίπεδα ορισμένων διατροφικών συστατικών (και μάλιστα πολλών από όσα προαναφέραμε) στον οργανισμό τους, είναι μειωμένα σε σύγκριση με εκείνα των νεαρών ατόμων.</p>
<p>Έτσι τα άτομα αυτά (πέρα από το φυλλικό οξύ) πιθανόν να έχουν μειωμένη βιταμίνη D, πράγμα που οδηγεί σε ελαττωμένη απορρόφηση ασβεστίου της διατροφής, με συνέπεια την οστεοπόρωση. Τα επίπεδα του συνενζύμου Q10 στην καρδιά και τον εγκέφαλο είναι σημαντικά χαμηλότερα στους υπερήλικες. Η ουσία αυτή, (πέρα από τον αντι-αρτηροσκληρωτικό της ρόλο) είναι απαραίτητη για την παραγωγή βιολογικής ενέργειας εκ μέρους των κυττάρων του σώματος μας, και επομένως όργανα που επιτελούν αυξημένο έργο (άρα έχουν και μεγάλες ανάγκες σε ενέργεια), όπως είναι η καρδία, πρέπει να έχουν και ικανοποιητικά αποθέματα σε συνένζυμο Q10. Το ίδιο συμβαίνει και με την καρνιτίνη, μια ουσία ιδιαίτερα πολύτιμη για την καρδιά και τους μυς μας, διότι εμπλέκεται και αυτή (όπως και το συνένζυμο Q10) στον μηχανισμό απόδοσης βιολογικής ενέργειας. Τέλος ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των ατόμων της τρίτης ηλικίας, παρουσιάζει έλλειψη σε βιταμίνη Β12, πράγμα που μπορεί να ευθύνεται για ορισμένες ψυχονευρολογικές διαταραχές. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι ακόμα και η μικρή ανεπάρκεια φυλλικού οξέος, είναι πιθανό να σχετίζεται με την πλημμελή λειτουργία της μνήμης, και ίσως να αποτελεί ένα παράγοντα ο οποίος να προδιαθέτει με την πάροδο του χρόνου στην εγκατάσταση της νόσου του Alzheimer.</p>
<p>Υπάρχουν δυο κυρίως λόγοι για τους οποίους οι μεσήλικες και οι υπερήλικες έχουν μειωμένα επίπεδα ορισμένων βιταμινών στον οργανισμό τους: Πρώτον διότι η πρόσληψή τους με την διατροφή και μάλιστα σε ικανοποιητικές ποσότητες είναι περιορισμένη και δεύτερον, στα άτομα αυτά η απορρόφηση μερικών βιταμινών της διατροφής από το έντερό τους προς το αίμα είναι ελαττωμένη. Τούτο συμβαίνει ιδιαίτερα με το φυλλικό οξύ και την βιταμίνη Β12. Για να απορροφήσει ο οργανισμός μας αυτές τις βιταμίνες των τροφίμων από το έντερο, χρειάζεται η παρέμβαση του γαστρικού οξέος στο στομάχι. Το στομάχι των ηλικιωμένων παράγει λιγότερο οξύ (σε σύγκριση με τους νέους), με αποτέλεσμα οι παραπάνω βιταμίνες να απορροφούνται ελλιπώς. Αντίθετα οι ουσίες αυτές στα συμπληρώματα διατροφής βρίσκονται υπό τέτοια χημική μορφή, η οποία δεν χρειάζεται την παραπάνω παρεμβολή και έτσι απορροφούνται πλήρως, δηλαδή όση ποσότητα περιέχεται στην κάψουλα η στο δισκίο του προϊόντος, τόση και θα απορροφηθεί για να εισέλθει τελικά στο σώμα μας.</p>
<p>Τέλος το ποσοστό του διατροφικού β-καροτένιου που απορροφάται είναι εντυπωσιακά χαμηλότερο από την περιεκτικότητά του στα τρόφιμα. Συγκεκριμένα μόνο το 3-6% της περιεκτικότητας του στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το 19-24% στα καρότα και το 22-24% στο μπρόκολο, τελικά απορροφάται και διατίθεται στον οργανισμό μας, σε αντίθεση με την άριστη απορρόφηση του συνθετικού β-καροτένιου των συμπληρωμάτων.</p>
<p> </p>
<p><strong>ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: </strong></p>
<p>Το συμπέρασμα που βγαίνει από όσα αναφέραμε είναι ότι ένα συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει τις παραπάνω βιταμίνες στην σωστή και ενδεδειγμένη ποσότητα, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τα άτομα της μέσης και τρίτης ηλικίας, δεδομένου ότι:</p>
<ul>
<li>Αποκαθιστά τα συνήθως χαμηλά επίπεδα στον οργανισμό τους. </li>
<li>Παρέχει σχετική προστασία, μειώνοντας τον κίνδυνο νοσημάτων τα οποία είναι ιδιαίτερα συχνά κατά την ηλικία αυτή και οδηγούν ως γνωστό σε σοβαρές αναπηρίες και αυξημένη θνησιμότητα.</li>
</ul>
<p> </p>
<p><strong>ΝΙΚΟΛΑΟΣ Κ. ΚΙΟΥΣΗΣ</strong></p>
<p><em><strong>Ο Νικόλαος Κ. Κιούσης είναι Ιατρός Υγιειονολόγος</strong></em></p>
<p><strong><em>ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ</em></strong></p>