Πώς τα αυτοάνοσα νοσήματα συσχετίζονται με τις διατροφικές διαταραχές

<p><span>Η σύγχρονη διατροφή, που βασίζεται σε επεξεργασμένες και ανεπάρκεια σε πληθώρα θρεπτικών συστατικών, έχει κατηγορηθεί πολλάκις για την έξαρση των χρόνιων νοσημάτων που παρατηρείται σήμερα, όπως και την αύξηση των αυτοάνοσων ασθενειών, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού λανθασμένα επιτίθεται στον ίδιο τον οργανισμό.</span></p>
<p>Στις διατροφικές διαταραχές πρόσληψης τροφής, η μειωμένη κατάσταση θρέψης, μπορεί να πυροδοτήσει ένα υποβόσκων αυτοάνοσο νόσημα. Οι διατροφικές διαταραχές συνδέονται με διάφορες ιατρικές επιπλοκές, ενώ πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι διατροφικές διαταραχές σχετίζονται ισχυρά και με την εμφάνιση διαβήτη τύπου 1 και νόσο του Crohn.</p>
<p>Μελέτη κοορτής διεξήχθη σε ομάδα νοσηλευόμενων, με στόχο την διερεύνηση της ύπαρξης αυξημένου κινδύνου εμφάνισης νοσημάτων του φάσματος των αυτοάνοσων σε άτομα με <span>νευρική ανορεξία (NΑ)</span> ή <span>νευρική βουλιμία (ΝΒ)</span>, αλλά και το αντίθετο, δηλαδή αν τα αυτοάνοσα νοσήματα αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διατροφικής διαταραχής.</p>
<p>Από το 1998 μέχρι το 2011 μελετήθηκαν νοσηλευόμενα άτομα ηλικίας 10-44 ετών. Τα άτομα χωρίστηκαν σε ομάδες: 8.700 γυναίκες και 651 άνδρες με NΑ και 4.783 γυναίκες και 330 άνδρες με ΝΒ και ομάδες ελέγχου του ίδιου ηλικιακού φάσματος.</p>
<p><span>Ο σχετικός κίνδυνος (</span><span>RR) εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων μετά την εισαγωγή στο νοσοκομείο για διατροφική διαταραχή ήταν:</span></p>
<ul>
<li><span>2,04 (95% </span><span>CI 1,81- 2,28</span> <span>Ρ &lt;0,001) στις γυναίκες και 1,14 (95% CI 0,37 – 2,67</span> <span>Ρ =0,95) στους άνδρες με </span><span>NA νευρική ανορεξία και</span></li>
</ul>
<ul>
<li><span>1,83 (95% </span><span>CI 1,56 – 2,14 </span><span>P&lt; 0,001) στις γυναίκες και 4,41 (95% </span><span>CI 11 – 8.10</span> <span>Ρ &lt;0,001) στους άνδρες με </span><span>NB νευρική βουλιμία.</span></li>
</ul>
<p><em>Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι μια <span>γυναίκα</span> με νευρική ανορεξία έχει σχεδόν 2 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει κάποιο αυτοάνοσο νόσημα σε σχέση με γυναίκα της ίδιας ηλικίας χωρίς νευρική ανορεξία.</em></p>
<p>Μάλιστα σε<span> γυναίκες με NΑ,</span> υπάρχει <span>μέτρια αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη τύπου 1</span> [1,7 (1.1-2.5, 95%)] και <span>υψηλός κίνδυνος εμφάνισης νόσου του Addison</span> [9,7 (4,9-17,2, 95%)].</p>
<p>Στην παρούσα μελέτη, οι <span>γυναίκες</span> που εισάγονται στο νοσοκομείο με NΑ ή ΝΒ είχαν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της <span>νόσου του Addison, κοιλιοκάκης, μυξοιδήματος και κακοήθους αναιμίας.</span> Γυναίκες με <span>NΑ</span> επίσης είχαν <span>αυξημένο κίνδυνο νόσου του Crohn, σύνδρομο Sjogren, θυρεοτοξίκωση, και η ελκώδης κολίτιδα,</span> καθώς και εκείνες με <span>ΝB</span> είχαν επίσης αυξημένο κίνδυνο για <span>διαβήτη τύπου 1 και η ψωρίαση. </span><span>Σε γυναίκες με νευρική βουλιμία, </span>ο σχετικός κίνδυνος ήταν 2,1 (CI 1.7-2.7) για <span>μυξοίδημα</span> σε 6,6 (CI 2,1 -15,5) για <span>νόσο του Addison.</span></p>
<p><span>Στους άνδρες</span> με<span> νευρική ανορεξία,</span> ο σχετικός κίνδυνος 1,1 δείχνει ότι <span>δεν υπήρχε</span> στατιστικά σημαντική αύξηση του κινδύνου εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων.</p>
<p><span>Στους άνδρες με νευρική βουλιμία</span> υπήρχε <span>τετραπλάσια</span> αύξηση του κινδύνου νοσηλείας με αυτοάνοσο (RR 4,4 CI 2.1-8.1, Ρ &lt;0,001), με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για <span>ψωρίαση</span> (RR 8,7, CI 1.8-25.4, Ρ &lt;0.001), <span>ρευματοειδή αρθρίτιδα</span> (RR 10,6, CI 1,3-38,2, P=0.003) και<span> θυρεοτοξίκωση</span> (RR 18,6, CI 2,3- 67,4, P &lt;0.001).</p>
<p>Ακόμα και<em> πέντε ή και περισσότερα έτη μετά</em> την εισαγωγή στο νοσοκομείο για<em>νευρική ανορεξία,</em> υπήρχε ακόμα σχεδόν <em>διπλάσιος κίνδυνος εισαγωγής για αυτοάνοσο νόσημα</em> (RR 1,8, CI 1.5-2.2), κυρίως για <em>νόσο του Addison, κοιλιοκάκη, μυξοίδημα, κακοήθη αναιμία και η ελκώδης κολίτιδα.</em></p>
<p><em>Πέντε ή περισσότερα χρόνια μετά</em> την εισαγωγή στο νοσοκομείο για <em>νευρική βουλιμία</em> υπήρχε ακόμη <em>αυξημένος κίνδυνος</em> (RR1,6, CI 1.2-2.1) για εμφάνιση<em>αυτοάνοσου</em> με ισχυρή συσχέτιση για εμφάνιση <em>νόσο του Addison και μυξοίδημα. </em></p>
<h4><span>Αντίστροφα, μετά την διάγνωση ενός αυτοάνοσου νοσήματος ο σχετικός κίνδυνος:</span></h4>
<ul>
<li><span>εμφάνισης νευρικής ανορεξίας ήταν 3,34 (</span><span>CI 2,94 – 3,79) στις γυναίκες και 3,76 (</span><span>CI 2,06 – 6,53) στους άνδρες,</span></li>
</ul>
<ul>
<li><span>εμφάνισης νευρικής βουλιμίας ήταν 2,57 (</span><span>CI 2,22-2,97) στις γυναίκες και 3.1 (</span><span>CI 1,5 -5,9, P &lt;0,001) στους άνδρες.</span></li>
</ul>
<p><span>Στις γυναίκες</span> <em>5 ή και περισσότερα χρόνια μετά την διάγνωση ενός αυτοάνοσου νοσήματος,</em> ο κίνδυνος εμφάνισης διατροφικής διαταραχής παρέμεινε <em>ισχυρά αυξημένος</em> (RR 3.1, CI 2.5–3.9), ειδικά όταν το <em>αυτοάνοσο ήταν σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 ή ψωρίαση και κατόπιν μυξοίδημα.</em></p>
<p>Ενώ στις <em>γυναίκες με διάγνωση αυτοάνοσου</em> υπήρχε <em>διπλάσιος</em> κίνδυνος για μετέπειτα εισαγωγή για διατροφική διαταραχή, <span>στους άνδρες</span> υπήρχε ένα<em>τετραπλάσιος</em> κίνδυνος εμφάνισης διατροφικής διαταραχής μετά από εισαγωγή στο νοσοκομείο με διάγνωση αυτοάνοσου (RR 3,8 CI 02.01 – 06.05, p &lt;0,001) με σημαντική αύξηση του κινδύνου σε άνδρες που είχαν διαγνωστεί με<em>αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα</em> (RR 17,2, CI 2,0- 64,8, P &lt;0,001) και <em>κοιλιοκάκη</em> (RR 10.3, CI 1.2–38.6, P&lt;0.004). Συνολικά, υπήρξε <em>τρεις</em> φορές μεγαλύτερος κίνδυνος εμφάνισης <em>ΝΒ στους άνδρες</em> που είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο με αυτοάνοσο και ειδικά με<em> διαβήτη τύπου 1</em> (RR 3.4, CI 1.1–8.6, P&lt;0.02).</p>
<p><span>Από την μελέτη φάνηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των διατροφικών διαταραχών και του κινδύνου εμφάνισης συγκεκριμένων αυτοάνοσων νοσημάτων.</span></p>
<p>Ωστόσο, επειδή πολλά αυτοάνοσα νοσήματα, αλλά και η νευρική βουλιμία «προτιμά» το γυναικείο φύλο, υπάρχει πιθανότητα αυξημένης συνύπαρξης διατροφικών διαταραχών και αυταόνοσων νοσημάτων σε άνδρες, που δεν φαίνεται στην μελέτη. Επίσης μην ξεχνάμε ότι τα άτομα που εισάγονται σε νοσοκομείο για διατροφική διαταραχή δεν μπορούν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά του πληθυσμού των ατόμων που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές, ενώ μπορεί να υπάρχει προκατάληψη στην διάγνωση διατροφικών διαταραχών σε άνδρες, όπως διαπιστώθηκε από τον μικρότερο αριθμό ανδρών του δείγματος των διατροφικών διαταραχών και από τη διαπίστωση αυξημένου επιπολασμού NΑ πριν από οποιαδήποτε διάγνωση, αλλά όχι το αντίστροφο.</p>
<p>Δεδομένου ότι ένα ευρύ φάσμα αυτοάνοσων νοσημάτων συνδέονται με την ΝΑ και ΝΒ είναι πιθανό ότι υπάρχει συσχέτιση του <em>ανοσοποιητικού ατόμων με διατροφικές διαταραχές</em> με μηχανισμούς που παραμένουν αδιευκρίνιστοι. Προηγούμενες μελέτες έχουν αναφέρει συσχετίσεις μεταξύ αυτοάνοσων νοσημάτων και σχιζοφρένειας, διπολικής διαταραχής και διαταραχές της διάθεσης, γεγονός που υποδηλώνει ότι η αυτοανοσία μπορεί να συνυπάρχει με ένα φάσμα ψυχιατρικών διαταραχών. Άλλες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι  σε πολλά άτομα με ΝΑ και ΝΒ, τα αυτοαντισώματα αντιδρούν με ορμόνες που εμπλέκονται στον έλεγχο της όρεξης και στην αντιμετώπιση του stress.</p>
<p><span>Παρά τα ευρήματα, ο έλεγχος για αυτοάνοσα νοσήματα σε άτομα με διατροφική διαταραχή δεν πρέπει να θεωρείται εξέταση ρουτίνας, αλλά προτείνεται αύξηση της ευαισθητοποίησης και ετοιμότητα για έλεγχο, όπου απαιτείται βάσει του ατομικού ιστορικού και φυσικής εξέτασης του εκάστοτε ασθενούς και η αντίστοιχη επαγρύπνηση για ύπαρξη πιθανής διατροφικής διαταραχής σε άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα.</span></p>
<p>Επομένως, παρά τους περιορισμούς της μελέτης, υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των διατροφικών διαταραχών και συγκεκριμένων αυτοάνοσων νοσημάτων. Αν και δεν είναι δυνατόν από αυτή τη μελέτη να καθοριστεί σχέση αιτίου- αιτιατού, οι γιατροί, διαιτολόγοι και λοιποί θεραπευτές θα πρέπει να γνωρίζουν την πιθανότητα συνοσηρότητας διατροφικής διαταραχής και αυτοάνοσου νοσήματος που μπορεί να κάνουν την διάγνωση, αλλά και την θεραπεία εκάστοτε πάθησης πιο δύσκολη.</p>
<p> </p>
<p>Από την Επιστημονική Ομάδα του Διατροφολόγου Ευάγγελου Ζουμπανέα και την Κυριακή Απέργη/Διαιτολόγο-Διατροφολόγο (www.diatrofi.gr)</p>

Σχετικά άρθρα