<div class="k2IntroText">
<p>Η αρτηριακή πίεση είναι η δύναμη που ασκείται εντός των αρτηριών όταν η καρδιά συσπάται (συστολική αρτηριακή υπέρταση) και όταν βρίσκεται σε ηρεμία (διαστολική πίεση).Τόσο οι μεγάλες όσο και οι μικρές αρτηρίες του σώματος μας υπόκεινται σταδιακή φθορά με την πάροδο του χρόνου, αλλά η φθορά αυτή επιταχύνεται σε σημαντικό βαθμό εφόσον τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης είναι υψηλότερα του φυσιολογικού.</p>
</div>
<div class="k2FullText">
<p>Θεωρούμε υψηλά επίπεδα τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης όταν υπερβαίνουν το 135/85 mmHg (ή το 130/80 mmHg σε όσους πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη). Τα επίπεδα αυτά αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ειδικά σε ανθρώπους που έχουν και άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως κάπνισμα, παχυσαρκία, διαβήτη, δυσλιπιδαιμία κ.λπ., καθώς και για καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια ή ακόμα και τύφλωση.</p>
<p>Η Αρτηριακή Υπέρταση αποτελεί τον πρώτο σε συχνότητα και βαρύτητα παράγοντα κινδύνου για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.</p>
<p>Υψηλά επίπεδα αρτηριακής πίεσης μπορεί να βρεθούν και σε παιδιά ή νεαρούς ενήλικες, αλλά συνηθέστερα τα συναντάμε σε ανθρώπους άνω των 35 ετών, ιδιαίτερα, εάν είναι παχύσαρκοι, καπνίζουν ή δεν αθλούνται συστηματικά. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι σε ενήλικους ηλικίας 40-89 ετών, ο κίνδυνος θανάτου από στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο, αρχίζει να αυξάνεται από επίπεδα πιέσεων της τάξης του 115/75 mmHg. Ο κίνδυνος διπλασιάζεται για κάθε αύξηση της συστολικής 20 mmHg ή 10 mmHg της διαστολικής πίεσης. Τα αυξημένα επίπεδα συστολικής αρτηριακής πίεσης φαίνεται να παίζουν σημαντικότερο ρόλο αυτών της διαστολικής σε ασθενείς άνω των 50 ετών.</p>
<p>Η συσχέτιση μεταξύ επιπέδων αρτηριακής πίεσης και καρδιαγγειακού κινδύνου, είναι συνεχής, σταθερή και ανεξάρτητη από τους άλλους παράγοντες κινδύνου. Σε μεγάλες κλινικές μελέτες είδαμε ότι η επιτυχής μείωση της αρτηριακής υπέρτασης φαρμακευτικά μειώνει την επίπτωση εγκεφαλικών κατά 35-40%, εμφραγμάτων κατά 20-25% και καρδιακής ανεπάρκειας κατά 50%.</p>
<p>Η συχνότερη ερώτηση των ασθενών με υπέρταση είναι «ποια είναι η αιτία; Πώς θα τη βρούμε;». Δυστυχώς η απάντηση είναι πως δεν υπάρχει αιτία στο 95% των περιπτώσεων, όπου η υπέρταση ονομάζεται ιδιοπαθής. Η αιτιολογία αναζητείται ακόμη, αλλά δεν έχει βρεθεί απάντηση. Το άλλο 5% οφείλεται σε διάφορες αιτίες, από συγγενείς νόσους μέχρι καλοήθεις όγκους που παράγουν ορμόνες.</p>
<p>Μολονότι δεν γνωρίζουμε την αιτία της υπέρτασης γνωρίζουμε ότι πρέπει να την αντιμετωπίσουμε συστηματικά και επιτυχώς και όλη η προσπάθεια εντοπίζεται στο σημείο αυτό. Την περασμένη δεκαετία μάθαμε ότι στην υπέρταση ισχύει ο κανόνας του τρία. Δηλαδή, ένας στους τρεις είναι υπερτασικός, εξ αυτών ένας στους τρεις δεν το ξέρει, και από όσους το ξέρουν ένας στους τρεις μόνο ρυθμίζεται ικανοποιητικά.</p>
<p>Ο μύθος που συσχετίζει την υπέρταση με κεφαλαλγία ή ρινορραγία είναι ίσως από τους βλαπτικότερους στην ιστορία της ιατρικής. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι επειδή δεν νοιώθουν συμπτώματα αποκλείεται να είναι υπερτασικοί. Η αλήθεια είναι ότι η κεφαλαλγία και η ρινορραγία διεγείρουν το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ενός υπερτασικού, όπως κάνει και ένα χτύπημα στο πόδι που προκαλεί πόνο, και αυτό προκαλεί ή απορυθμίζει την πίεση.</p>
<p>Σήμερα η αρτηριακή υπέρταση αποκαλείται ο σιωπηλός φονιάς, ακριβώς διότι δεν δίνει συμπτώματα μέχρι την τελευταία στιγμή και όταν δώσει ο ασθενής συνήθως εμφανίζεται με έμφραγμα, εγκεφαλικό ή κατεστραμμένα αγγεία. Μόνο ο προληπτικός έλεγχος μπορεί να δώσει αποτελέσματα, κάνοντας έγκαιρα τη διάγνωση και φροντίζοντας να δοθεί η σωστή αντιμετώπιση. Στα αρχικά στάδια της υπέρτασης τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα μπορούν να αποδειχθούν αρκετά για να ρυθμίσουν την πίεση. Η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση της πρόσληψης αλατιού με την τροφή, η τακτική σωματική άσκηση (πέντε φορές εβδομαδιαίως από 40′ την ημέρα τουλάχιστον) και η απώλεια βάρους είναι οι άμεσες συστάσεις που δίνονται. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, τα μέτρα αυτά δεν είναι αρκετά και η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη.</p>
<p>Στο σημείο αυτό βρίσκεται μία μεγάλη δυσκολία στη σχέση γιατρού- υπερτασικού ασθενούς, διότι πολλοί ασθενείς αρνούνται να πάρουν αγωγή θεωρώντας ότι από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν τη φαρμακευτική αγωγή δε θα μπορούν πια να τη διακόψουν ποτέ. Η παρανόηση στο σημείο αυτό οφείλεται στο ότι η βλάβη στα αγγεία συνεχίζει να υφίσταται για όσο διάστημα ο ασθενής καθυστερεί να λάβει αγωγή και να ρυθμίσει την υπέρτασή του και ο φαύλος κύκλος της υπέρτασης συνεχίζει να αυτοτροφοδοτείται συνεχώς. Το πρόβλημα δεν είναι τα φάρμακα αλλά η πίεση. Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής δεν αποκλείει, εφόσον διορθωθούν άλλα προβλήματα, τη διακοπή της, αν και αυτό είναι ιδιαίτερα σπάνιο. Ένας παχύσαρκος καπνιστής, ο οποίος δεν κατάφερε να χάσει βάρος και αναγκάστηκε να λάβει φάρμακα για να ρυθμιστεί εάν χάσει τα παραπάνω κιλά που έχει, διακόψει το κάπνισμα και ασκείται συστηματικά, αρκετές φορές μπορεί να μην χρειάζεται πλέον τη φαρμακευτική αγωγή. Συνήθως όμως, τέτοιες θεαματικές αλλαγές δεν τις βλέπουμε συχνά και ως εκ τούτου η φαρμακευτική αντιμετώπιση είναι αναγκαία σε μόνιμη βάση.</p>
<p>Σήμερα έχουμε πολλές οικογένειες αντιυπερτασικών φαρμάκων, με μηδαμινές παρενέργειες τα οποία μπορούν να ρυθμίσουν τη συντριπτική πλειοψηφία των υπερτάσεων σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η αποτυχία που υπάρχει παγκοσμίως στη ρύθμιση της υπέρτασης οφείλεται αφενός στην απροθυμία του ασθενούς να επισκέπτεται τακτικά τον ιατρό του, θεωρώντας ότι αφού λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή προστατεύεται και δεν υπάρχει λόγος να ελέγχεται τακτικά, και αφετέρου στο ότι οι ιατροί δεν είναι συνήθως αρκετά επιθετικοί και επίμονοι στην αντιμετώπιση της υπέρτασης.</p>
<p>Ένας άλλος μύθος που συνοδεύει την υπέρταση είναι η συσχέτιση των επιπέδων της με την ηλικία. Οι περισσότεροι 65ρηδες σήμερα αναφέρουν: «το 150/90 είναι καλό για την ηλικία μου, δεν είναι;». Το ότι τα επίπεδα αυτά είναι συνήθη στην ηλικία αυτή δε σημαίνει πως δεν είναι βλαβερά. Ο σημερινός τρόπος ζωής, όπου το προσδόκιμο ηλικίας αυξάνεται συνεχώς, λόγω φαρμακευτικών παρεμβάσεων, αλλά η νοσηρότητα των καρδιαγγειακών νοσημάτων δεν μειώνεται αντίστοιχα, αφού τρώμε πολύ περισσότερο από όσο χρειαζόμαστε, η ποιότητα αυτών που τρώμε δεν είναι η σωστή και περπατάμε πολύ λιγότερο από όσο είναι αναγκαίο για να διατηρηθεί το σώμα μας υγιές, σημαίνει πως όλο και περισσότεροι εμφανίζουν προβλήματα πίεσης και αυτό που είναι σύνηθες δεν είναι υποχρεωτικά και υγιεινό.</p>
<p>Στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα, η δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε αυτό τον ύπουλο εχθρό της δημόσιας υγείας που ονομάζεται αρτηριακή υπέρταση υπάρχει, και είναι ευθύνη όλων μας, ιατρών, επαγγελματιών υγείας (διαιτολόγων, φαρμακοποιών) και ασθενών να συνεργαστούμε όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα για να κερδίσουμε χρόνια υγιούς ζωής.</p>
<p>Από την Επιστημονική Ομάδα του Διαιτολόγου – Διατροφολόγου Ευάγγελου Ζουμπανέα (www.diatrofi.gr) </p>
</div>