Τα πολλά πρόσωπα του άνδρα: Τι σημαίνει ανδρισμός σήμερα

<p style="text-align: justify;">Τα πολλά πρόσωπα του ανδρισμού</p>
<p style="text-align: justify;">Ζήσης Παπαθανασίου<br />Επ. Καθηγητής Γυναικολογίας – Σεξολόγος<br />Διευθυντής Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου</p>
<p style="text-align: justify;">Στο ζωικό βασίλειο οι διαφορές των δύο φύλων είναι συνήθως εύκολα διακριτές. Τα αρσενικά είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος, ωραιότερα, επιβλητικότερα και πιο δυνατά. Έχουν συμπεριφορές περισσότερο ανεξάρτητες και διακρίνονται για την επιθετικότητά τους, τη μαχητικότητα και τα αρχηγικά τους προσόντα. Για τα ζώα που ζουν σε αγέλη υπάρχει πάντα ένα αρσενικό που είναι αρχηγός, το οποίο επιβάλλεται με τη δύναμή του. Το αρσενικό προστατεύει την αγέλη ή τα θηλυκά και οι ρόλοι των δύο φύλων είναι ξεκάθαροι και στα θέματα αναπαραγωγής αλλά και φροντίδας των μικρών.<br />Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι ανάλογες ξεκάθαρες συμπεριφορές θα υπήρχαν και στους αρχέγονους λαούς και πολιτισμούς.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο όρος «οικογενειάρχης» επεκράτησε τους τελευταίους αιώνες στην Ελλάδα για να ορίσει τη δεδομένη και αδιαμφισβήτητη αρχηγία του άνδρα στην οικογένεια. </p>
<p style="text-align: justify;"><br />Ο νομικός όρος «πατρική εξουσία» αντικαταστάθηκε αργότερα από τον όρο «γονεϊκή μέριμνα», προσαρμοσμένος στις εκάστοτε κοινωνικές ανάγκες. Οι ανδρικοί ρόλοι όμως υπήρξαν για πολλά χρόνια δεδομένοι, χωρίς να αποτελούν αντικείμενο συζητήσεων και διαπραγματεύσεων. Μιλάμε βέβαια για τα χρόνια της πουριτανικής ηθικής και μέχρι τις δύο πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα.<br />Στην Ελλάδα οι ανδρικοί ρόλοι αμφισβητήθηκαν κυρίως μετά το 1950, τα χρόνια της αστυφιλίας και της εξόδου της γυναίκας στον επαγγελματικό χώρο. Μέχρι τότε οι διαφορές των δύο φύλων ήταν πιο διακριτές, ο δε ανδρισμός δεν εκφραζόταν μέσα από τη σεξουαλική συμπεριφορά, αλλά μέσα από ευρύτερες συμπεριφορές και κοινωνική αναγνώριση. <br />Ο ρόλος του αρχηγού ήταν απόλυτα διακριτός από τον κοινωνικό περίγυρο. Η εμφάνιση, το παράστημα, η γενναιότητα, η μαχητικότητα, η σταθερότητα, η πυγμή, η προσωπικότητα, η στιβαρότητα, η κοινωνική διάκριση ήταν προσόντα που εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει μελετώντας τις παλιές φωτογραφίες.</p>
<p>Η εικόνα συμπληρωνόταν από το μουστάκι, διαφορετικής κάθε φορά τεχνοτροπίας και αισθητικής, μακρύ, κοντό, στριφτό προς τα πάνω ή προς τα κάτω ή ντούγκλα σαν του Καπετανάκη όπως αναφέρει και το τραγούδι, ανάλογα με τη μόδα της εποχής και τα «πιστεύω» του άνδρα.</p>
<p style="text-align: justify;"><br />Ύστερα ήρθαν τα ξενόφερτα μηνύματα, οι κομψευόμενοι νέοι των γαλλικών καρτ ποστάλ από την εποχή του μεσοπολέμου, όπου βρήκαν βέβαια παντού μιμητές. Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: ο άνδρας όφειλε πλέον να είναι και ερωτικός και η γυναίκα πιο αισθησιακή. Εκείνη όφειλε να δείχνει πιο ανεξάρτητη και ερωτική, εκπέμποντας ερωτικά μηνύματα και αποκαλύπτοντας μέρη του σώματός της. Το στιλ της ανεξαρτησίας τονιζόταν συχνά από το τσιγάρο που κρατούσε νωχελικά στο χέρι. Πέρα από τη φεμινιστική ατμόσφαιρα είχαμε μπει οριστικά στην εποχή της λατρείας του σώματος.<br />Από το 1950 και μετά ένα νέο πρόσωπο ανδρισμού έκανε την εμφάνισή του στην Ελλάδα. Ήταν ο σκληροτράχηλος, ηλιοκαμένος και ρυτιδιασμένος καβαλάρης των αμερικανικών γουέστερν. Η εικόνα του απέπνεε ένα νέο στιλ ανδρισμού που η αδηφάγα ελληνική κουλτούρα αφομοίωσε πολύ γρήγορα ως πρότυπο ανδρισμού. Ο άνδρας μπορούσε να είναι πιο σκληρός και μαχητικός, παράλληλα δε τρυφερός με τις γυναίκες και ερωτικός.</p>
<p style="text-align: justify;"><br />Αυτή η φιγούρα του καουμπόυ εδραιώθηκε στην ψυχή των Ελλήνων ανδρών με τις ατέλειωτες διαφημίσεις του Marlboro. Πρότυπο ανδρισμού στην Ελλάδα ο δυναμικός, ηλιοκαμένος καβαλάρης από την αμερικανική φάρμα. Αντίστοιχες φάρμες δεν είχε ποτέ η Ελλάδα. Όμως τρεις φορές που ντύθηκα μασκαράς τις Απόκριες είχα επιλέξει τη στολή του καουμπόυ. Τα αποκριάτικα παιδικά πάρτι θύμιζαν τότε αμερικανικές στέπες, μιας και ήταν η στολή που προτιμούσαν τα νεαρά αγόρια.<br />Ο Έλληνας άνδρας εξέπεμπε πλέον ισχυρό ερωτικό μήνυμα και προσπαθούσε να αξιοποιήσει τον νεοαποκτηθέντα ανδρισμό του, αυξάνοντας την εμπειρία του. Η Ρόδος, η Κρήτη και τα άλλα τουριστικά θέρετρα γέμισαν «καμάκια» γύρω στο 1970, ενώ άλλοι προτιμούσαν τα τραπεζάκια των καφέ στην Πλατεία Συντάγματος.</p>
<p style="text-align: justify;"><br />Ο εικοστός πρώτος αιώνας βρήκε τους άνδρες να ψάχνονται γύρω από το σεξ και τις ερωτικές τους επιδόσεις. Το κορμί μας και την εμφάνισή μας μπορούμε να τα βελτιώσουμε. Με το πέος μας όμως τι γίνεται; Είναι σαφές ότι ο ανδρισμός είχε δεχτεί στο τέλος του περασμένου αιώνα το μεγαλύτερο πλήγμα στην ιστορία του. Τι έπρεπε λοιπόν να γίνει; Να περιορίσουμε τις απαιτήσεις των αχόρταγων γυναικών; Να αποφεύγουμε τις σχέσεις που μας βάζουν στο τρυπάκι της σύγκρισης; Να αναζητήσουμε άπειρες γυναίκες με λιγότερες απαιτήσεις; Να βάζουμε όρους στις ερωτικές μας συντρόφους; Να επιλέξουμε το δρόμο του αυνανισμού ή της αποχής ή να βολευόμαστε σε κανένα στούντιο μασάζ; Ξεφυλλίζω ένα ελληνικό περιοδικό που απευθύνεται σε άνδρες. Περιγράφει τα θετικά στοιχεία του αυνανισμού. Ανάμεσα σε αυτά φαίνεται ότι αυξάνει και την τριχοφυΐα!… Άλλο πρόβλημα κι αυτό για τους τριχωτούς άνδρες. Τουλάχιστον οι άτριχοι μπορούν αν ελπίζουν… </p>

Σχετικά άρθρα