Τι πρέπει να ξέρει το παιδί σου για το κάπνισμα

<p style="text-align: justify;"><strong>Από την επιστημονική ομάδα του Καθηγητή Γεώργιου Χρούσσου</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>A' Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Ακούστε. Μιλήστε. Κουβεντιάστε!</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Οταν πρόκειται για το κάπνισμα, ποτέ δεν είναι νωρίς και ποτέ δεν είναι αργά, να ξεκινήσει η συζήτηση με τα παιδιά. Προβληματίζεστε πώς θα γίνει αυτό; Ας κάνουμε μαζί μια προσπάθεια, προτείνοντας ιδέες και τρόπους πώς θα πλησιάσουμε το θέμα μας.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Τεκμηριώστε με στοιχεία την</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>αντίθεσή σας στο κάπνισμα.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Το κάπνισμα αποτελεί από πολύ παλιά μια βλαβερή συνήθεια. Στις μέρες μας, υπολογίζεται ότι ευθύνεται για το θάνατο τουλάχιστον 400.000 ανθρώπων, κάθε χρόνο, μόνο στις ΗΠΑ. Είναι δηλαδή πιο καταστροφικό από το AIDS, τα τροχαία ατυχήματα, τις ανθρωποκτονίες, τα ναρκωτικά και τις πυρκαϊές.</p>
<p style="text-align: justify;">Το κάπνισμα σήμερα είναι πιο επικίνδυνο απ' ό,τι 30 χρόνια πριν. Κυρίως, γιατί η πληροφορία ότι η περιεκτικότητα πολλών τσιγάρων σε πίσσα και νικοτίνη είναι μικρότερη, παρασύρει πολλούς καπνιστές να εισπνέουν πιο βαθιά τον καπνό. Οι μη καπνιστές που εκτίθενται σε «μεταχειρισμένο» καπνό – οι παθητικοί καπνιστές, όπως συνηθίσαμε να τους ονομάζουμε -βρίσκονται επίσης σε κίνδυνο. O καπνός που εκπνέουμε περιέχει τις ίδιες επικίνδυνες προσμίξεις που εισπνέουμε όταν ρουφάμε το τσιγάρο, επιπλέον όμως είναι μικρότερες σε διάμετρο και έτσι μπορούν και εισέρχονται ακόμα πιο βαθιά στον πνεύμονα όσων καπνιστών και μη καπνιστών βρίσκονται στον ίδιο χώρο.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Και επειδή η γνώση αποτελεί το πιο ισχυρό επιχείρημα, ας δούμε ποιές είναι οι πιο γνωστές βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος:</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Καρδιά και αγγεία</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Στο κάπνισμα αποδίδεται τουλάχιστον το 20% των θανάτων από στεφανιαία νόσο. Μεταξύ της τρίτης και τέταρτης δεκαετίας της ζωής ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής είναι πέντε φορές μεγαλύτερος στους καπνιστές. Οι γυναίκες δεν εξαιρούνται.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Καρκίνος</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Πολλές μελέτες συνδέουν το κάπνισμα με το 30% όλων των θανάτων από καρκίνο. Ευθύνεται για το 85% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα.</p>
<p style="text-align: justify;">Επίσης έχει ενοχοποιηθεί για καρκίνους του στοματοφάρυγγα, του οισοφάγου, των νεφρών, της ουροδόχου κύστεως, λευχαιμίες, κ.ά.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Εγκέφαλος</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Οι καπνιστές ενός πακέτου την ημέρα, έχουν σχεδόν 2^ φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο από τους μη καπνιστές.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Αναπνευστικό</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Είναι γνωστό ότι οι καπνιστές έχουν 4-5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν χρόνια βρογχίτιδα από τους μη καπνιστές, επίσης εμφύσημα και άλλες αποφρακτικού τύπου πνευμονοπάθειες.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Γονιμότητα</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Οι κοπέλες που ξεκινούν το κάπνισμα πριν τα 18 τους χρόνια και καπνίζουν ένα ή περισσότερα πακέτα την ημέρα, έχουν αυξημένο κίνδυνο στειρότητας ή αποβολών.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Επιπτώσεις στο παιδί</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Αρχίζουν από την εμβρυακή ηλικία. Είναι γνωστό ότι όσο πιο πολλά τσιγάρα καπνίζει η έγκυος, τόσο μικρότερο είναι το βάρος του μωρού στη γέννηση.</p>
<p style="text-align: justify;">Το κάπνισμα της μητέρας κυρίως, αλλά και του πατέρα, έχει συσχετιστεί με διάφορα προβλήματα υγείας του παιδιού με κυριότερα και συχνότερα τα προβλήματα του αναπνευστικού. Τα παιδιά που γεννιούνται από μητέρες που καπνίζουν τουλάχιστο μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα, έχουν διπλάσιο κίνδυνο να παρουσιάσουν άσθμα λόγω του παθητικού καπνίσματος, από τα παιδιά εκείνα, που οι μητέρες τους δεν καπνίζουν.</p>
<p style="text-align: justify;">Οσον αφορά στο θηλασμό, στη μητέρα που καπνίζει, η νικοτίνη συγκεντρώνεται στο γάλα δυο φορές περισσότερο από ό,τι στο αίμα, κυρίως τις δύο πρώτες ώρες μετά το τελευταίο τσιγάρο.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Συχνότητα καπνίσματος σε παιδιά και εφήβους</strong><br />Από τα στοιχεία που υπάρχουν φαίνεται ότι κάθε μέρα περισσότερα από 5.000 νέα παιδιά κάτω των 18, ξεκινούν το κάπνισμα, μόνο στις ΗΠΑ. Στη χώρα μας, σε μελέτη του 1998, το 20,8% 2.700 μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου, δήλωσαν ότι καπνίζουν συστηματικά!</p>
<p style="text-align: justify;">H κρίσιμη ηλικία που τα παιδιά μπορεί να δοκιμάσουν το κάπνισμα είναι 12-13 ετών, όπως προκύπτει από έρευνες. Το τραγικό είναι ότι τέτοιες δοκιμές μπορεί να έχουν αποτέλεσμα τον εθισμό στη νικοτίνη. Γιατί είναι πια παραδεκτό ότι η νικοτίνη είναι έντονα εθιστική.</p>
<p style="text-align: justify;">Πολύ πρόσφατες εργασίες έδειξαν, ότι στην ηλικία των 12-13 ετών με λίγα μόνο τσιγάρα προκαλείται εθισμός. Αυτό παραξένεψε τους ερευνητές που πίστευαν ότι θα χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για να γίνει εθισμός, δείχνει όμως και πόσο ευάλωτοι είναι οι έφηβοι.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Αυτό πρέπει να αποτελέσει διπλό μήνυμα για τους γονείς. Πρώτα, έχουν την υποχρέωση να ελαχιστοποιήσουν την έκθεση των παιδιών στον καπνό</strong>. Μια καλή αρχή είναι να μην επιτρέπεται ούτε στους επισκέπτες να καπνίζουν στο σπίτι. Δεύτερον, πρέπει να δείξουν μηδενική ανεκτικότητα όταν ανακαλύψουν ότι το παιδί τους καπνίζει. Αρχικά διατηρείστε την ψυχραιμία σας. Αντιμετωπίστε το παιδί σας. Μιλήστε του. Ακούστε τι έχει να πει. Ενισχύστε το στην προσπάθεια να το κόψει. Γιατί η διακοπή του καπνίσματος, όπως είναι λογικό, είναι πιο εύκολη στα παιδιά από ό,τι στους ενήλικες.</p>
<p style="text-align: justify;">Το 90% των ενηλίκων παραδέχονται ότι ξεκίνησαν το κάπνισμα πριν τα 18 τους χρόνια. Σε μελέτη μας που έγινε σε φοιτητές του Πανεπιστημίου της Αθήνας, το 2000, το 35% δήλωσαν καπνιστές. Τα ποσοστά αυτά είναι τεράστια. Η αύξηση του αριθμού των νέων που καπνίζουν δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Υπάρχει γενικά μια αύξηση της τάσης του καπνίσματος στους εφήβους, φαινόμενο που δεν είναι παροδικό και η τάση αυτή παίρνει μόνιμο χαρακτήρα στις μεγαλύτερες ηλικίες.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Η εφηβεία είναι η ηλικία που τα παιδιά δοκιμάζουν, εκθέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο.</strong> Η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά δεν είναι πάντοτε κακή. Κάποιες από τις συμπεριφορές αυτές διδάσκουν τα παιδιά και τους εφήβους να παίρνουν υπεύθυνες αποφάσεις. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που μπορεί να ενδώσουν σε δυσάρεστες όσο και επικίνδυνες εμπειρίες, όπως το κάπνισμα, το ποτό, τα ναρκωτικά, η γρήγορη οδήγηση. Από μελέτες φαίνεται ότι νεαρά άτομα, που άρχισαν το κάπνισμα πριν τα 18 τους χρόνια, είναι πιο ευάλωτα στο να δοκιμάσουν οινοπνευματώδη και ναρκωτικά. Γι'αυτό βοηθήστε τα παιδιά να μάθουν να λένε ΟΧΙ. Η λέξη "όχι" είναι πολύ σημαντική για τον έφηβο που πρέπει να μάθει να τη χρησιμοποιεί και να είναι αρκετά δυνατός, ώστε να την υποστηρίζει.</p>
<p><strong>Πώς θα αρχίσει μια τέτοια συζήτηση; Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να κουβεντιάσουμε με τον έφηβο. Το σημαντικό είναι να αισθάνεστε ότι μπορείτε να χειριστείτε το θέμα και κυρίως να επικοινωνήσετε με τα παιδιά σας. Να, μερικές απλές συμβουλές.</strong></p>
<p>Συζητήστε, ρωτήστε, ακούστε. Δεν είναι ανάγκη να είναι πολύπλοκο το ξεκίνημα μιας κουβέντας. Μπορεί να είναι ένα αθλητικό γεγονός, κάτι που συνέβη στο σχολείο.<br />Καθιερώστε να κάθεστε όλοι μαζί, όσο πιο συχνά γίνεται, στο τραπέζι. Στη διάρκεια του φαγητού κουβεντιάστε, επικοινωνήστε.</p>
<p>Οσο μεγάλη κι αν είναι η απασχόλησή σας, βρείτε χρόνο να αφιερώσετε στα παιδιά σας, να ενδιαφερθείτε για τα θέματα που τα απασχολούν, να τα βεβαιώσετε για την αγάπη σας. Οταν η επικοινωνία με τα παιδιά γίνει τακτική, καθημερινή, τότε θα ανακαλύψετε ότι δεν είναι ακατόρθωτο να συζητήσετε και για δύσκολα θέματα, όπως είναι το κάπνισμα, τα ναρκωτικά, το AIDS.</p>
<p>Το ζητούμενο είναι να κρατήσετε ανοιχτές τις γραμμές της επικοινωνίας και να γνωρίζετε τι συμβαίνει στη ζωή του. Οσο πιο καλά γνωρίζετε το παιδί σας τόσο ευκολότερο είναι να αντιληφθείτε έγκαιρα ότι κάτι αλλάζει.<br />Επικοινωνείτε με τους δασκάλους του. Ενδιαφερθείτε γι' αυτό που μαθαίνει. Γνωριστείτε με τους φίλους του και τους γονείς των φίλων του. Αν το σχολείο ή η κοινότητα προσφέρουν προγράμματα για γονείς, παρακολουθήστε τα. Είναι μια καλή ευκαιρία να γνωριστείτε με άλλους γονείς. Η επικοινωνία με τους άλλους γονείς θα σας δώσει την σιγουριά ότι δεν είστε μόνοι.</p>

Σχετικά άρθρα