H γρίπη στα παιδιά (και όχι μόνο)- Τα συμπτώματα, ο εμβολιασμός

24/10/2016
Ομάδα Σύνταξης
Παιδί

Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης. Υπάρχουν 3 βασικοί τύποι ιών που προκαλούν τη γρίπη δηλαδή ο Α, ο Β και ο C. Ο τύπος Α προκαλεί τις πιο σοβαρές λοιμώξεις και ο C τις πιο ελαφρές. Η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης στην Ελλάδα εμφανίζεται κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο). Με βάση τα δεδομένα των τελευταίων περιόδων εποχικής γρίπης στη χώρα μας, φαίνεται ότι η επιδημιολογία του νοσήματος, μετά την πανδημία του 2009, έχει πλέον αποκτήσει τα χαρακτηριστικά της συνήθους εποχικής έξαρσης, και ειδικότερα: α) το επιδημικό κύμα συμβαίνει μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, β) η κορύφωση της δραστηριότητας συμβαίνει μεταξύ Φεβρουαρίου-Μαρτίου, γ) κυκλοφορούν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο ποσοστό όλα τα στελέχη γρίπης [ Α(Η1Ν1)pdm09, Α(Η3Ν2) και Β], δ) τα σοβαρά κρούσματα γρίπης που χρειάζονται νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ., οφείλονται ακόμα κατά κύριο λόγο στο πανδημικό στέλεχος Α(Η1Ν1)pdm09.
Από την παιδίατρο Μαρία Χατζηψάλτη 
Μετάδοση
Οι ιοί της γρίπης μεταδίδονται από άτομο σε άτομο μέσω των σταγονιδίων της αναπνευστικής οδού (δηλαδή με το φτάρνισμα, βήχα, ομιλία και επαφή). Η εξάπλωση του ιού μεγιστοποιείται στις 24-48 ώρες από την αρρώστια και μετά εξασθενεί, ενώ ελάχιστος ιός υπάρχει στο αναπνευστικό δέντρο μετά από 5-10 ημέρες. Ο χρόνος επώασης είναι συνήθως 1-4 ημέρες (κατά μέσο όρο 2 ημέρες).
Ομάδες αυξημένου κινδύνου
Άτομα αυξημένου κινδύνου για νοσηλεία στο νοσοκομείο ή σοβαρή λοίμωξη είναι:
<ol style="text-align: justify;">
<li>Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω</li>
<li>Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα : Άσθμα ή άλλες πνευμονοπάθειες, Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές, Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας),Μεταμόσχευση οργάνων, Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες), Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα, Χρόνια νεφροπάθεια</li>
<li> Νευρομυϊκά νοσήματα</li>
<li> Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης.</li>
<li>Θηλάζουσες</li>
<li> Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος(BMI) μεγαλύτερης των 40 kg/m2</li>
<li>Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη</li>
<li> Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη.</li>
<li>Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων-λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.)</li>
<li>Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι).</li>
</ol>
Κλινική εικόνα
Η κλινική εικόνα της γρίπης εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού και από τυχόν προηγούμενη λοίμωξη από τον ιό της γρίπης. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι : πυρετός (50% των παιδιών ο πυρετός είναι > 39ºC), βήχας, ρινίτιδα, πονοκέφαλος (κυρίως σε παιδιά 3-13 χρ) και μυαλγίες, αρθραλγίες (κυρίως σε παιδιά 3-13χρ).
Κλινική έκβαση
Σε υγιή παιδιά η γρίπη είναι μία αυτοιώμενη κατάσταση, χωρίς επιπλοκές, παρόλο που σε ένα μικρό ποσοστό παιδιών μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία σε νοσοκομείο και πολύ σπάνια μπορεί να καταλήξει και σε θάνατο. Σε παιδιά υψηλού κινδύνου όμως η νόσηση από τον ιό της γρίπης μπορεί να είναι σοβαρή και να έχει επιπλοκές. Σε ασυμπτωματική νόσο τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε 2-5 ημέρες, αν και σε πιο μικρά παιδιά μπορεί να κρατήσει και μία εβδομάδα. Η παραμονή βήχα και αίσθημα αδυναμίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είναι συνηθισμένο.
Επιπλοκές
Οι πιο συχνές επιπλοκές είναι η οξεία μέση ωτίτιδα, η πνευμονία, η μυοσίτιδα, οι επιπλοκές από το κεντρικό νευρικό σύστημα (άσηπτη μηνιγγίτιδα, αταξία, σύνδρομο Guillain-Barré, μεταλοιμώδης εγκεφαλίτιδα, σπασμοί) και σπανιότερα οι δευτεροπαθείς βακτηριακές λοιμώξεις και η μυοκαρδίτιδα 
Πώς μπορεί κάποιος να προφυλαχθεί από την εποχική γρίπη;
 
Ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης είναι ο αντιγριπικός εμβολιασμός. Η ανάγκη αντιγριπικού εμβολιασμού για άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου διαπιστώνεται από τα επιδημιολογικά δεδομένα του ΚΕΕΛΠΝΟ για την περσινή περίοδο γρίπης, σύμφωνα με τα οποία από τα 255 σοβαρά κρούσματα γρίπης που νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και ανήκαν σε ομάδα υψηλού κινδύ-
νου, μόνο τα 20 (7,84%) είχαν εμβολιαστεί κατά της γρίπης. Επιπλέον, η αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής, όπως η υγιεινή των χεριών και των άλλων μέτρων προφύλαξης για τις αναπνευστικές λοιμώξεις, μειώνει την πιθανότητα μετάδοσης της γρίπης.
 
Πότε πρέπει να γίνεται αντιγριπικός εμβολιασμός;
 
Η καλύτερη περίοδος για τον εμβολιασμό είναι Οκτώβριος – Νοέμβριος κάθε έτους. Σε περίπτωση που δεν γίνει κατά την περίοδο αυτή, μπορεί να γίνει καθ ́ όλο το διάστημα που υπάρχουν κρούσματα γρίπης στην κοινότητα
 
 
Πόσο αποτελεσματικό είναι το εποχικό αντιγριπικό εμβόλιο;
 
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι 70% – 90%. Η προστασία που παρέχει εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας του ατόμου που εμβολιάζεται, καθώς και από
την ταύτιση των στελεχών του εμβολίου με αυτά που κυκλοφορούν την ίδια περίοδο στην κοινότητα.
 
 
Ποιοι πρέπει να κάνουν το εμβόλιο της γρίπης
 
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός απευθύνεται σε όλα τα άτομα από την ηλικία > 6 μηνών εφόσον το επιθυμούν. Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό ο αντιγριπικός εμβολιασμός να εφαρμόζεται σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις καλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου.
.