Πορτοκάλι: επιβραδύνει τη γήρανση και μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη-καρδιοπάθειες-καρκίνο

<div class="meta-author">
<div class="meta-author-wrapped">Γράφτηκε απο <span class="vcard author"><span class="fn">Αθανάσιος Τσιούδας Διαιτολόγος-Διατροφολόγος</span></span></div>
<div class="meta-author-wrapped"><span class="vcard author"><span class="fn">Από την Επιστημονική Ομάδα του Διαιτολόγου-Διατροφολόγου Ευάγγελου Ζουμπανέα (www.diatrofi.gr)</span></span></div>
</div>
<div class="entry-content">
<p>Το <span>πορτοκάλι</span> είναι φρούτο που καρπίζει από το δέντρο πορτοκαλιά. Είναι ένα από τα πιο γνωστά εσπεριδοειδή. Το σχήμα του είναι σφαιρικό ή ωοειδές, η φλούδα του παχιά ή λεπτή ανάλογα με την ποικιλία και η σάρκα του έχει χρώμα πορτοκαλί για το οποίο είναι υπεύθυνα τα φλαβονοειδή. Η εξωτερική επιφάνεια της φλούδας είναι σχετικά ανώμαλη και φέρει μικρά αδενώδη στίγματα που παράγουν αρωματικό αιθέριο έλαιο.</p>
<p>Η σάρκα του πορτοκαλιού χωρίζεται σε τμήματα που λέγονται σκελίδες ή φέτες. Κάθε φέτα περιβάλλεται από ινώδη ιστό λευκού χρώματος, που λέγεται ράκος. Στο εσωτερικό της κάθε φέτας υπάρχουν πολλά χωρίσματα, τα κύτταρα της σάρκας που είναι γεμάτα χυμό καθώς και μέχρι 3 σπόρια, αλλά μπορεί να υπάρχουν και φέτες χωρίς καθόλου σπόρια. Το πορτοκάλι έχει γλυκιά ή γλυκόξινη γεύση και είναι λιγότερο ή περισσότερο αρωματικό ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητα.</p>
<p>Κάποια ελαφριά πικρή γεύση που παρατηρείται μερικές φορές οφείλεται σε ποσότητα αιθέριου ελαίου που έχει εισχωρήσει στη σάρκα. Το πορτοκάλι είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. Περιέχει επίσης σάκχαρα, κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνη Α. Είναι ωφέλιμο για τη διατροφή του ανθρώπου και η θρεπτική του αξία είναι μεγάλη.</p>
<p>Καταναλώνεται νωπό σαν φρούτο ή χρησιμοποιείται στην παραγωγή χυμών, φρέσκων ή συσκευασμένων. Oι καρποί που συλλέγονται όταν είναι άγουροι, μικροί και πράσινοι χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική. Το αιθέριο έλαιο της φλούδας, των ανθών και των φύλλων χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία αλλά και στη ζαχαροπλαστική. Από τη φλούδα επίσης παρασκευάζεται γλυκό κουταλιού. Το πορτοκάλι ανήκει στην οικογένεια των εσπεριδοειδών η οποία στο σύνολό της παρουσιάζει ανάλογα χαρακτηριστικά . Τα εσπεριδοειδή αποτελούν μια δυναμική πηγή ευεργετικών συστατικών για τον ανθρώπινο οργανισμό.</p>
<p>Εκτός από τις φυτοχημικές και φλαβονοειδείς ουσίες το πορτοκάλι και τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή, περιέχουν βιταμίνη C, β- καροτίνη, φυτικές ίνες και φολικό οξύ. Η περιεκτικότητά τους σε νάτριο είναι χαμηλή. Επίσης, η αύξηση της γλυκαιμίας που προκαλούν είναι χαμηλή. Ειδικότερα , το πορτοκάλι περιέχει περισσότερες από 170 φυτοχημικές ουσίες και 60 φλαβονοειδείς χημικές ενώσεις. Πολλά από τα πιο πάνω συστατικά του πορτοκαλιού αποδείχθηκαν ότι έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες.</p>
<p><strong>Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ</strong></p>
<p>Σύμφωνα με έρευνες που διεξήχθησαν ένα πορτοκάλι κάθε μέρα μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του στόματος, του λάρυγγα, του φάρυγγα ,του οισοφάγου και του στόμαχου κατά 50%. Επιπλέον εάν προστεθεί το πορτοκάλι ξεχωριστά από τις 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών που πρέπει να καταναλώνονται ημερησίως, έχουν κατά 19% μειωμένο κίνδυνο για να παρουσιάσουν εγκεφαλικό επεισόδιο.</p>
<p>Γενικά,στον ανθρώπινο οργανισμό οι ιδιότητες αυτές του πορτοκαλιού μεταφράζονται με μια αξιόλογη αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση. Επίσης, επιτρέπουν μια μείωση της συγκόλλησης των αιμοπεταλίων που ενεργεί θετικά προς αποτροπή ισχαιμικών αγγειακών επεισοδίων που μπορούν να προσβάλλουν την καρδιά και τον εγκέφαλο. Εκτός από τον καρκίνο μειώνει και τον κίνδυνο για πολλές άλλες σοβαρές ασθένειες.</p>
<p>Οι ευεργετικές δράσεις του πορτοκαλιού και των άλλων εσπεριδοειδών, εκτός από την πρόληψη του καρκίνου και των εγκεφαλικών επεισοδίων, επεκτείνονται στην πρόληψη του διαβήτη, του καταρράκτη, της αρθρίτιδας, της παχυσαρκίας και του εκφυλισμού της ώχρας κηλίδας του ματιού που η σημαντικότερη αιτία τύφλωσης στους ηλικιωμένους. Οι βιταμίνες και άλλες φυτοχημικές ενώσεις όπως το λυκοπένιο, τα φλαβονοειδή και τα καροτενοειδή, είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά και μας προσφέρονται άφθονα από τη φύση.</p>
<p>Γενικά οι αντιοξειδωτικές ουσίες προστατεύουν τον οργανισμό από βλάβες που προκαλούνται από το μεταβολισμό και άλλους περιβαλλοντικούς ή διατροφικόυς παράγοντες που μας επηρεάζουν. Η προστασία του DNA και άλλων δομικών στοιχείων των κυττάρων και ιστών του σώματος γενικότερα που προσφέρεται από τις αντιοξειδωτικές ουσίες, επιβραδύνει τη γήρανση, προφυλάσσει από ασθένειες όπως ο διαβήτης, οι καρδιοπάθειες και ο καρκίνος.</p>
<p><strong>ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ ΦΡΟΥΤΑ</strong></p>
<p>Η βιβλιογραφία στο περιεχόμενο και τη σταθερότητα της βιταμίνης C (ασκορβικό οξύ, AA) στους χυμούς εσπεριδοειδών σε σχέση με τις βιομηχανικές πρακτικές και ο ρόλος της βιταμίνης C από τους χυμούς εσπεριδοειδών στην ανθρώπινη διατροφή αναθεωρούνται. Τα εσπεριδοειδή και οι χυμοί είναι πλούσιοι σε διάφορους τύπους βιοενεργών ενώσεων. Η αντιοξειδωτική δραστηριότητα και τα σχετικά οφέλη τους προέρχονται όχι μόνο από την βιταμίνη C αλλά και από άλλα φυτοχημικά, κυρίως φλαβονοειδή.</p>
<p><strong>ΒΙΤΑΜΙΝΗ C</strong></p>
<p><strong>ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ C</strong></p>
<p>Η βιταμίνη C είναι μια υδροδιαλυτή βιταμίνη που είναι απαραίτητη για την κανονική αύξηση και ανάπτυξη. Οι υδροδιαλυτές βιταμίνες διαλύονται στο νερό. Τα εναπομείναντα ποσά της βιταμίνης αφήνουν το σώμα μέσω των ούρων. Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε έναν συνεχή ανεφοδιασμό τέτοιων βιταμινών στη διατροφή μας.</p>
<p><strong>ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΒΙΤΑΜΙΝΗ C</strong></p>
<p>H Βιταμίνη C απαιτείται για την ανάπτυξη και την ανανέωση των ιστών σε όλα τα μέρη του σώματός μας. Είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί το κολλαγόνο, μια απλή πρωτεΐνη, που ισοδυναμεί με το ένα τέταρτο της συνολικής πρωτεΐνης που υπάρχει στο σώμα μας και είναι υπεύθυνο για το σφιχτό δέρμα, την ελαστικότητα, την σωστή υγρασία και την συνεχή ανανέωση των κυττάρων του δέρματος. Η συμβολή της βιταμίνης C είναι ουσιαστική για τη θεραπεία τραυμάτων, και για την ανανέωση και τη συντήρηση του χόνδρου, του σκελετού και των δοντιών. Η βιταμίνη C είναι ένα από τα πολλά αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη Ε και το β-καροτένιο. Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που εμποδίζουν ή επιβραδύνουν την οξείδωση των</p>
<p>συστατικών των τροφίμων (π.χ. λίπη, προβιταμίνες, βιταμίνες, υδατάνθρακες κ.ά.), η οποία προκαλείται είτε από το ατμοσφαιρικό οξυγόνο, είτε από άλλες οξειδωτικές ενώσεις. Επίσης, η βιταμίνη C εμποδίζει βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι υποπροϊόντα που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παραγωγής ενέργειας στα κύτταρα του οργανισμού. Το σώμα, παράγει ρίζες κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποτοξίνωσης τοξινών και αποβλήτων προϊόντων. Οι ελεύθερες ρίζες χρησιμοποιούνται από το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος για να καταστρέψουν βακτηρίδια και ιούς που προκαλούν ζημίες. Η ελεύθερη ριζική δραστηριότητα, εάν ελέγχεται σωστά, είναι βασική για ένα υγιές σώμα. Μόνο όταν συμβαίνει υπερβολική ελεύθερη ριζική δραστηριότητα, γίνεται καταστρεπτική και δημιουργεί πληθώρα θεμάτων που αφορούν την υγεία. Η συγκέντρωση αυτών των υποπροϊόντων είναι με την πάροδο του χρόνου κατά ένα μεγάλο μέρος αρμόδια για τη διαδικασία γήρανσης και μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη των διάφορων συνθηκών υγιεινής όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις, και ένας πλήθος των φλεγμονωδών καταστάσεων όπως την αρθρίτιδα.</p>
<p><strong>ΤΙ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ</strong></p>
<p>Το σώμα δεν κατασκευάζει την βιταμίνη C από μόνο του, ούτε την αποθηκεύει. Είναι επομένως σημαντικό να περιληφθεί η αφθονία των τροφίμων που περιέχουν βιταμίνη C στην καθημερινή διατροφή. Το ποσό της βιταμίνης C που χρειάζεται ο οργανισμός κάθε ημέρα εξαρτάται από την ηλικία. Η μέση ημερήσια συνιστώμενη ποσότητα για διαφορετικές ηλικίες αναφέρεται παρακάτω σε χιλιοστόγραμμα (mg):</p>
<p>Νεογέννητα έως έξι μηνών 40 mg Βρέφη 7- 12 μηνών 50 mg Παιδιά 1- 3 ετών 15 mg Παιδιά 4- 8 ετών 25 mg Παιδιά 9- 13 ετών 45 mg Έφηβοι 14-18 ετών (αγόρια) 75 mg Έφηβοι 14-18 ετών (κορίτσια) 65 mg Ενήλικες (άνδρες) 90 mg Ενήλικες (γυναίκες) 75 mg Έγκυες έφηβοι 80 mg Έγκυες γυναίκες 85 mg Έφηβες που θηλάσουν 115 mg Γυναίκες που θηλάσουν 120 mg</p>
<p><strong>ΠΗΓΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C</strong></p>
<p>Τα φρούτα και λαχανικά των τροφίμων περιέχουν κάποιο ποσό βιταμίνης C. Τα τρόφιμα που τείνουν να είναι οι υψηλότερες πηγές βιταμίνης C είναι τα πράσινα πιπέρια, τα εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους, οι φράουλες, οι ντομάτες, το μπρόκολο και διάφορα φυλλώδη πράσινα και το πεπόνι. Άλλες άριστες πηγές είναι η papaya, το μάγκο, το καρπούζι, οι νεαροί βλαστοί των Βρυξελλών, το κουνουπίδι, το λάχανο, το χειμερινό κολοκύθι, τα κόκκινα πιπέρια, τα σμέουρα, τα βακκίνια και ο ανανάς. Παράλληλα, φτωχές πηγές της συγκεκριμένης βιταμίνης είναι το μήλο, η μπανάνα, τα ροδάκινα και οι γλυκοπατάτες.</p>
<p><strong>ΥΠΕΡΧΟΡΗΓΗΣΗ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C</strong></p>
<p>Η τοξικότητα της βιταμίνης C είναι πολύ σπάνια, επειδή το σώμα δεν μπορεί να αποθηκεύσει τη βιταμίνη. Εντούτοις, τα ποσά μεγαλύτερα από 2.000 mg/ημέρα δεν συστήνονται επειδή τέτοιες υψηλές δόσεις μπορούν να οδηγήσουν σε στοματική διαταραχή και διάρροια.</p>
<p><strong>ΕΛΛΕΙΨΗ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ C</strong></p>
<p><strong>Συμπτώματα ανεπάρκειας της βιταμίνης είναι:</strong></p>
<p>• Ουλίτιδα(φλεγμονή των ούλων) • Αιμορραγία των ούλων • Τραχύ, ξηρό, φολιδωτό δέρμα • Εύκολοι μώλωπες • Ρινορραγίες • Εξασθένηση του σμάλτο των δοντιών • Οίδημα και πόνος στις αρθρώσεις • Αναιμία • Μειωμένη ικανότητα να καταπολέμησης λοιμώξεων • Ενδεχόμενη αύξηση του σωματικού βάρους, λόγω της επιβράδυνσης του μεταβολισμού.</p>
<p>Η σοβαρή έλλειψη της αποτελεί την αιτία πρόκλησης σκορβούτου, γνωστή και ως «νόσος των ναυτικών», γιατί παλαιότερα στα πλοία οι ναυτικοί σε μεγάλα ταξίδια κατανάλωναν κονσέρβες και από τη διατροφή τους έλειπε εντελώς η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, με συνέπεια να εκδηλώνουν συχνά τη νόσο. Το σκορβούτο προκαλεί πρήξιμο και μάτωμα στα ούλα, βλάβες στα δόντια, υποδόρια αιματώματα, αιμορραγίες των ιστών και αναιμία. Η χορήγηση βιταμίνης C θεραπεύει εντελώς τη νόσο σε λίγες μέρες. Με το κάπνισμα ένα μεγάλο μέρος της βιταμίνης C που υπάρχει στον οργανισμό καταστρέφεται, γι’ αυτό πρέπει οι καπνιστές να πίνουν πολλούς χυμούς πλούσιους στη βιταμίνη.</p>
<p><strong>ΠΩΣ Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ C ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ:</strong></p>
<p>Οι άνθρωποι με υψηλή πρόσληψη βιταμίνης C από φρούτα και λαχανικά μπορεί να έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης πολλών μορφών καρκίνου, όπως του πνεύμονα, του μαστού και τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Ωστόσο, λαμβάνοντας συμπληρώματα βιταμίνης C, με ή χωρίς άλλα αντιοξειδωτικά, δεν φαίνεται να προστατεύει τους ανθρώπους από το να εμφανίσουν καρκίνο. Δεν είναι σαφές κατά πόσον η λήψη υψηλών δόσεων βιταμίνης C είναι χρήσιμη ως θεραπεία για τον καρκίνο.</p>
<p>Οι επιπτώσεις της βιταμίνης C φαίνονται να εξαρτώνται από το πώς θα χορηγείται στον ασθενή. Οι από του στόματος δόσεις βιταμίνης C δεν μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα στο αίμα της βιταμίνης C τόσο όσο οι ενδοφλέβιες δόσεις οι οποίες δίνονται μέσω ενέσεων. Μερικές μελέτες σε ζώα και δοκιμαστικούς σωλήνες δείχνουν ότι πολύ υψηλά επίπεδα στο αίμα της βιταμίνης C μπορούν να συρρικνώσουν όγκους.</p>
<p>Όμως, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί αν υψηλή δόση ενδοφλέβια χορήγηση βιταμίνης C βοηθά την αντιμετώπιση του καρκίνου στους ανθρώπους. Τέλος, η βιταμίνη C των συμπληρωμάτων διατροφής και άλλα αντιοξειδωτικά μπορεί να αλληλεπιδράσει με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου.</p>
</div>

Σχετικά άρθρα