<p style="text-align: justify;">Να φροντίζει κανείς τον εαυτό τον «Κάθε πρωί οι άνθρωποι περιποιούνται τα μαλλιά τους, αλλά όχι τα μυαλά τους». Αυτή η κινέζικη παροιμία περιγράφει ακριβώς αυτό που έχει σημασία στο πρώτο στάδιο για την αποφυγή των υποτροπών. Πολλοί ασθενείς έχουν σωματικές αντιδράσεις έκτακτης ανάγκης, όταν για κάποιο διάστημα ζουν "παράλογα". Η έλλειψη ύπνου ή σωματικής δραστηριότητας, τα πολλά τσιγάρα, τα ακατάστατα γεύματα ή η συχνή κατανάλωση αλκοόλ επιβαρύνουν τον οργανισμό.</p>
<p style="text-align: justify;">"Οταν ξέρουμε πως το σώμα μας έχει την τάση ν' αντιδρά ξαφνικά και έντονα στο άγχος, είναι απαραίτητο να το σταθε-ροποιήσουμε με έναν υγιή τρόπο ζωής. Μέρος του υγιούς αυτού τρόπου ζωής είναι και το να βάζει κανείς σε τάξη κάποιες προ-βληματικές και όχι ξεκάθαρες σχέσεις με φίλους ή συναδέλφους. Οι άνθρωποι που έχουν την τάση να παθαίνουν υπεραερισμό , πρέπει να προσέξουν την αναπνοή τους και να κάνουν ίσως ασκήσεις ανα-νοής ή γιόγκα.</p>
<p style="text-align: justify;">Για τους ασθενείς με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή είναι σημαντικές οι καθημερινές ασκήσεις χαλάρωσης διανοητικής και σωματικής. Αυτό που έχει γενικά σημασία στο πρώ-το στάδιο, είναι να δημιουργηθεί μια υγιής σχέση ανάμεσα στα "Θέλω" και τα "πρέπει". "Ετσι διαμορφώνουμε τη ζωή μας με τέτοιον τρόπο, ώστε οι επιβαρύνσεις να παραμένουν μέσα σε κάποια υποφερτά όρια και να υπάρχει αρκετός χώρος για ξεκούραση.</p>
<p style="text-align: justify;">Η δεύτερη βαθμίδα πρόληψης των υποτροπών είναι μια προετοιμασία για την αντιμετώπιση μελλοντικών επικίνδυνων καταστάσεων. Κάθε άνθρωπος γνωρίζει τις αδυναμίες του και τα άγχη που τον πιάνουν κάθε τόσο, τους παράγοντες, δηλαδή, που συντηρούν το φόβο του. Τι Θα πούμε στο διευθυντή όταν για άλλη μια φορά ζητάει περισσότερη δουλειά από μας, παρόλο που είμαστε ήδη αρκετά φορτωμένοι; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να κάνουμε το σύντροφό μας να βοηθήσει, όταν οι υποχρεώσεις της δουλειάς, το νοικοκυριό και τα παιδιά γίνονται τόσο μεγάλο βάρος που δεν μέ-νει πια ούτε ένα δευτερόλεπτο για να ξεκουραστούμε;</p>
<p style="text-align: justify;">Στο ερώτημα, τι είναι το χειρότερο που Θα μπορούσε να συμβεί τις επόμενες μέρες και βδομάδες, κάθε άνθρωπος φέρνει στο νου του καταστάσεις για τις οποίες χρειάζεται να είναι καλά προετοιμασμένος. Οι φοβικοί ασθενείς πρέπει, κατά τη διάρκεια της θεραπείας, να μάθουν να αναγνωρίζουν τις καταστάσεις που τους επιβαρύνουν και να βρίσκούν τρόπους άμυνας. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη δουλειά. 'Ενας ασθενής μπορεί να γνωρίζει ότι ο προϊστάμενός του ζητά συνήθως από εκείνον να αναλάβει έναν ακόμα τομέα της δουλειάς ή να κάνει άλλη μια βάρδια στη Θέση ενός συναδέλφου που λείπει λόγω ασθένειας, δεν γνωρίζει όμως πότε ακριβώς θα συμβεί κάτι τέτοιο. Η παράκληση, λοιπόν (του προϊσταμένου), έρχεται κάπως αιφνιδιαστικά. Μπορεί επίσης, την ώρα που του ζητούν αυτή τη χάρη, ο ασθενής να μην είναι υπερβολικά φορτωμένος και ν' αναλάβει ευχαρίστως την υποχρέωση, αν μάλιστα πρόκειται να πάρει και κάποια παραπανω χρήματα. Πώς, λοιπόν, να προετοιμαστεί κανείς για έναν τέτοιο αιφνιδιασμό που όμως είναι πολύ πιθανό να συμβεί;</p>
<p style="text-align: justify;">Οι ασθενείς που λένε πολύ γρήγορα "ναι" χωρίς να λογαριάζουν τις συνέπειες, πρέπει να μάθουν να σκέφτονται λίγο πριν απαντήσουν, κοιτώντας το διευθυντή στα μάτια και ζητώντας του κάποιο χρόνο για να σκεφτούν – αυτό Θα τους βοηθήσει να κερδίσουν χρόνο και Θα τους δώσει κάποια περιθώρια για να χειριστούν το ζήτημα. Πρέπει βέβαια να εξασκείται κανείς στην αντιμετώπιση τέτοιων "τυπικών καταστάσεων". Αυτό συνήθως γίνεται στην ομάδα Θεραπείας με την υποστήριξη των άλλων ασθενών. Οι άνθρωποι που έχουν συνηθίσει να λένε παντού και πάντα "ναι", παρά τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό για την υγεία τους, δυσκολεύονται πολύ να λένε "όχι" στις απαιτήσεις των άλλων. Ακόμα κι αν γνωρίζει κανείς απόλυτα πώς Θα έπρεπε ν' αντιδράσει σε μια τέτοια κρίσιμη κατάσταση, δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει υπερασπίζοντας τον εαυτό του, αν δεν έχει ασκηθεί σ' αυτό. Να επισημάνουμε εδώ ότι, "γνωρίζω δεν σημαίνει αναγκαστικά και μπορώ!". Στη δεύτερη βαθμίδα πρόληψης μιας υποτροπής, σημασία έχει, λοιπόν, να προβλέπει κανείς την "τυπική κατάσταση" που υπερβαίνει τις δυνάμεις του. Αφού εντοπίσει αυτές τις καταστάσεις, ο ασθενής εξασκείται σε συμπεριφορές που του δίνουν τη δυνατότητα να πάρει μια απόφαση με την ησυχία του. "Οσο καλύτερα γνωρίζει κανείς τους προσωπικούς του παράγοντες άγχους, τόσο πιο σπάνια αφηνεται να αιφνιδιαστεί από έντονα άγχη ή ακόμα κι από φοβικές κρίσεις. Το πώς μια φοβική κρίση μπορεί να μας μάθει να αντιμετωπίζουμε καλύτερα το άγχος, Θα το δούμε στην τρίτη βαθμίδα πρόληψης των υποτροπών. </p>
<p style="text-align: justify;">Για να συμπεριφέρεται κανείς διαφορετικά απ' ό,τι έχει συνηθίσει σε καταστάσεις που τον δημιουργούν άγχος, πρέπει να εξασκείται τακτικά και καλά σ' αυτό.</p>
<p style="text-align: justify;">Κείμενο των Stefan Leidig και Ιngrid Glomp</p>
<p style="text-align: justify;">Μπορείτε να διαβάσετε τη συνέχεια στο βιβλίο ΓΙΑΤΙ ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΘΥΜΑΡΙ</p>