<p>Εάν βασανίζεστε από σωματικά συμπτώματα για τα οποία έχετε επισκεφτεί γιατρούς κι έχετε κάνει όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, κι όμως δε σας έχουν διαγνώσει τίποτα που να τα εξηγεί, ίσως το πρόβλημα σας να μην έχει απόλυτα ιατρική αιτία αλλά κάποια ψυχολογική βάση.</p>
<p>Στη διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων, το άτομο επικεντρώνεται υπερβολικά στα σωματικά συμπτώματα, όπως τον πόνο, την αδυναμία ή τη δυσκολία αναπνοής κι αυτό οδηγεί σε έντονη δυσφορία και προβλήματα στην καθημερινή λειτουργικότητα.  Ένας άνθρωπος που υποφέρει από τη διαταραχή αυτή, έχει υπερβολικές σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορορές οι οποίες απορρέουν από αυτά τα συμπτώματα. Για παράδειγμα, μπορεί να τρέχει από γιατρό σε γιατρό, κάνοντας την μια εξέταση μετά την άλλη, ανησυχώντας διαρκώς πως έχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα το οποίο δεν διαγιγνώσκεται. Τα σωματικά συμπτώματα μπορεί να έχουν ή να μην έχουν σχέση με κάποιο ιατρικό πρόβλημα. Μπορεί να αφορούν διάφορα όργανα ή συστήματα του σώματος όπως το νευρικό ή το γαστρεντερικό σύστημα. Αναλυτικά, θα μπορούσαν να εμφανίζονται συμπτώματα όπως:</p>
<p><strong>Καρδιακά:</strong></p>
<p>Δύσπνοια</p>
<p>Αίσθηση παλμών</p>
<p>Πόνος στο στήθος</p>
<p><strong> </strong></p>
<p><strong>Γαστρεντερικά:</strong></p>
<p>Εμετός</p>
<p>Κοιλιακός πόνος</p>
<p>Δυσκολία στην κατάποση</p>
<p>Ναυτία</p>
<p>Φούσκωμα</p>
<p>Διάρροιες</p>
<p><strong> </strong></p>
<p><strong>Μυοσκελετικά:</strong></p>
<p>Πόνος στα πόδια ή χέρια</p>
<p>Πόνος στην πλάτη</p>
<p>Πόνος στις αρθρώσεις</p>
<p> </p>
<p><strong>Νευρολογικά:</strong></p>
<p>Πονοκέφαλοι</p>
<p>Ζαλάδες</p>
<p>Αμνησία</p>
<p>Αλλαγές στην όραση</p>
<p>Μυική αδυναμία</p>
<p> </p>
<p><strong>Ουροποιητικό/γεννητικό:</strong></p>
<p>Πόνος κατά την ούρηση</p>
<p>Χαμηλή libido.</p>
<p>Δυσπαρευνία</p>
<p>Ανικανότητα</p>
<p>Δυσμηνόρροια, ασταθής κύκλος και μηνορραγία</p>
<p> </p>
<p>Πάντως, το να μην ανευρίσκεται κάποια ιατρική αιτία για τα συμπτώματα του ατόμου, δεν θα έπρεπε να είναι το μοναδικό κριτήριο διαγνωσής του με σωματόμορφη διαταραχή. Αυτό που παίζει πρωτεύοντα ρόλο είναι ο βαθμός υπερβολής των σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών του ατόμου καθώς και το κατά πόσο αυτά είναι δυσανάλογα με το πρόβλημα.</p>
<div class="box">
<p>Τα διαγνωστικά κριτήρια είναι τα ακόλουθα:</p>
<p>Ένα ή περισσότερα σωματικά συμπτώματα τα οποία προκαλούν δυσφορία και αναστάτωση στη ζωή του ατόμου</p>
<p>Υπερβολικές σκέψεις, συναισθήματα ή συμπεριφορές που σχετίζονται με τα σωματικά συμπτώματα ή ανησυχία για την υγεία η οποία διαφαίνεται μέσω τουλάχιστον ενός απο τα επόμενα:</p>
<p>Δυσανάλογες και διαρκείς σκέψεις ως προς τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων</p>
<p>Συνεχόμενο υψηλό επίπεδο άγχους για την υγεία ή τα εμφανιζόμενα συμπτώματα</p>
<p>Υπερβολικός χρόνος και ενέργεια που καταναλώνονται σε ανησυχίες περί υγείας/συμπτωμάτων</p>
<p>Τουλάχιστον ένα σύμπτωμα είναι διαρκώς παρόν (συνήθως περισσότερο από 6 μήνες), παρόλο που θα μπορούσαν να υπάρχουν και άλλα συμπτώματα που έρχονται και φεύγουν.</p>
</div>
<p>Οι άνθρωποι με διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων συνήθως δυσκολεύονται να πιστέψουν πώς το πρόβλημα τους οφείλεται σε συναισθηματικές παρά σωματικές αιτίες. Μια μέση ηλικία έναρξης του προβλήματος είναι τα 30 έτη.</p>
<p> </p>
<p><strong>Αιτιολογία</strong></p>
<p>Πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως άνθρωποι με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι πιο πιθανό να πάσχουν από υτή τη διαταραχή.</p>
<p>Η σωματοποίηση επίσης συναντάται και σε ανθρώπους με διαταραχή μετατατραυματικού στρες. Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας επίσης σχετίζεται με αυξημένο ρίσκο για διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων.</p>
<p>Ο άνθρωπος που σωματοποιεί φαίνεται πώς αναζητά τον ρόλο του αρρώστου που του δίνει κάποια ανακούφιση από στρεσογόνες ή πολύ δύσκολες διαπροσωπικές απαιτήσεις. Στις περισσότερες κουλτούρες, ο ρόλος του αρρώστου παρέχει προσοχή, φροντίδα και κάποιες φορές ακόμα και οικονομικές ανταμοιβές. Εδώ να σημειώσουμε πως δεν υπάρχει χειριστικότητα από την πλευρά του ασθενή διότι δεν συνειδητοποιεί την διαδικασία μέσω της οποίας εμφανίζονται τα συμπτώματα, δεν μπορεί να τα διώξει και πραγματικά τα βιώνει.</p>
<p>Διάφορες μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση μεταξύ σωματοποίησης και ιστορικού σεξουαλικής ή σωματικής κακοποίησης σε ένα αρκετά σημαντικό ποσοστό ασθενών.  Μια μελέτη επίσης έδειξε ότι σε κάποιους ασθενείς, τα σωματοποιητικά σύνδρομα θα μπορούσαν να είναι μια διαπροσωπική αναπαράσταση της ανεκπλήρωτης ανάγκης για εγγύτητα με τους άλλους.</p>
<p><strong>Μια αμφιλεγόμενη διάγνωση</strong></p>
<p>Η διάγνωση διαταραχής σωματικών συμπτωμάτων γίνεται ουσιαστικά μέσω αποκλεισμού άλλων ασθενειών-εφόσον δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια που να δικαιολογούν τα σωματικά παράπονα ή απλώς δεν υπάρχει ιατρική εξήγηση στα συμπτώματα του ασθενή. Αυτό βέβαια θα μπορούσε να σημαίνει πώς οποιοσδήποτε πάσχει από μια κατάσταση που δεν κατανοείται επαρκώς , θα μπορούσε να πληροί τα κριτήρια για αυτή την ψυχιατρική διάγνωση. Γι’αυτόν τον λόγο στο παρελθόν είχε εκδηλωθεί σκεπτικισμός ως προς την πιθανή κατάχρηση αυτής της διαγνωστικής κατηγορίας.</p>
<p> </p>
<p><strong>Θεραπείες αντιμετώπισης</strong></p>
<p>Οι βασικές θεραπείες που προτείνονται σε αυτή την περίπτωση είναι φαρμακοθεραπεία (συνήθως αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά) και ψυχοθεραπεία (γνωσιακή-συμπεριφοριστική, ψυχοδυναμική) ή οποιαδήποτε άλλη μορφή ψυχοθεραπείας) θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ βοηθητική.</p>
<p><strong> </strong></p>
<p><strong>Ξεκλειδώνοντας το μήνυμα των συμπτωμάτων</strong></p>
<p>Μία θεώρηση του προβλήματος είναι πως τα σωματικά συμπτώματα είναι αγγελιοφόροι μιας άλλης ενδότερης ανάγκης, μιας ψυχολογικής κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε.</p>
<p>Προκειμένου να ξεκλειδώσουμε αυτό το νόημα ίσως θα βοηθούσε ν’αναλογιστούμε:</p>
<ul>
<li>Πότε άρχισαν να εμφανίζονται τα συμπτώματα; Ακόμα κι αν είναι πολύ παλιά στο παρελθόν σκεφτείτε την χρονική εκείνη στιγμή που αρχίσατε να τα βιώνετε πιο έντονα. Τι συνέβαινε στη ζωή σας; Στς σχέσεις σας; Πώς αισθανόσασταν ψυχολογικά;</li>
<li>Εάν τα συμπτώματα μετέφεραν ένα μήνυμα για το τι σας ενοχλεί στη ζωή σας, τι θα ήταν αυτό;</li>
<li>Εάν μετέφεραν ένα μήνυμα για να σας βοηθήσουν να καταλάβετε ποιά είναι μια βαθιά σας ανάγκη, τι θα ήταν αυτό;</li>
<li>Εάν τα συμπτώματα είχαν έναν «θετικό» ή προστατευτικό ρόλο στη ζωή σας, ποιός θα ήταν αυτός;</li>
<li>Εάν ήσασταν απόλυτα καλά, θα άλλαζε κάτι στον τρόπο που σας αντιμετωπίζουν οι σημαντικοί σας άλλοι;</li>
<li>Παίρνετε την αγάπη και φροντίδα που επιθυμείτε στις σχέσεις σας;</li>
<li>Πώς φαντάζεστε την μέρα που νιώθετε τελείως καλά; Τι θα κάνατε που δεν μπορείτε να κάνετε τώρα;</li>
<li>Εάν τα συμπτώματα σας πέρα από προσωπικό μήνυμα, μετέφεραν κι ένα μήνυμα προς την οικογένεια σας ή τους σημαντικούς σας άλλους, τι θα ήταν αυτό;</li>
</ul>
<p> </p>
<p>Από Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon via limassolcounselling.com</p>
<p>Πηγές:<br />Psychiatry.org</p>
<p>Patient.info</p>