Αλήθεια ποιος από εμάς δεν έχει ακούσει ότι «τα ταξίδια αποτελούν επένδυση στην εμπειρία. Μια εμπειρία που μπορούμε να ζήσουμε μια φορά στη ζωή μας, αφού όσα ταξίδια και αν πάμε κανένα δεν πρόκειται να μοιάζει με το προηγούμενο ή το επόμενο».
Τι γίνεται όμως με όσους έχουν την ανάγκη να πηγαίνουν συνέχεια ταξίδια; Σύμφωνα με την ψυχολογία υπάρχει πρόβλημα!!! Η ανάγκη, και όχι η επιθυμία, να πηγαίνει κάποιος από το ένα ταξίδι στο άλλο, αποτελεί εθισμό και μπορεί να κάνει κακό στην υγεία.
Γράφει ο Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής Ιωάννης Νίκου
Στην ψυχολογία γίνεται λόγος για ένα νέο είδος εθισμού, που ονομάζεται «ταξιδομανία» ή αλλιώς «vagabond neurosis». Η μανία δηλαδή να κάνει κάποιος συνέχεια ταξίδια, μπορεί να οδηγήσει το άτομο σε μια παρορμητική ανάγκη να ταξιδεύει, χωρίς όμως να το ενδιαφέρει το ίδιο το ταξίδι και οι εμπειρίες που θα λάβει από αυτό.
Αυτοσκοπός γίνονται οι δημοσιεύσεις φωτογραφιών στα social media αλλά και η ανάγκη στο να ταξιδεύουν όσο περισσότερο γίνεται ώστε να βγαίνουν νικητές στον ιδιόμορφο «ανταγωνισμό» με τους υπόλοιπους ταξιδιώτες. Ο ταξιδιώτης μπαίνει στη διαδικασία να ανταγωνίζεται τους άλλους στον αριθμό των ταξιδιών, και έτσι, αποπροσανατολίζεται από τον πραγματικό στόχο που έχει η εμπειρία ενός ταξιδιού.
Τι σημαίνει αν κάποιος ταξιδεύει συνέχεια;
Επίσης, ένα ταξίδι μπορεί να σημαίνει ότι ένας άνθρωπος δεν μπορεί να διαχειριστεί μια κατάσταση στο σπίτι ή στον εργασιακό χώρο ή γενικά στη ζωή του, και κάνοντας ένα ταξίδι, ξεφεύγει από την δύσκολη κατάσταση. Αυτό μπορεί αρχικά, να φαίνεται σαν λύση, μα στα αλήθεια, φανερώνει ότι ο άνθρωπος αυτός δεν είναι ικανός να αντιμετωπίσει το πρόβλημά του και ο μόνος τρόπος να το «λύσει» είναι απλά να το προσπεράσει για τις λίγες μέρες που διαρκεί ένα ταξίδι.
Ακόμη, ένας βασικός λόγος που κάποιος επιλέγει να κάνει ένα ταξίδι είναι η περιέργεια. Η περιέργεια δηλαδή να δει κάτι καινούριο, να εξερευνήσει τον κόσμο και να δει μέρη που ποτέ ξανά δεν έχει αντικρίσει. Σύμφωνα με την πλευρά της ψυχολογίας, η περιέργεια αυτή υποδηλώνει έναν άνθρωπο που βαριέται εύκολα, είναι διαρκώς ανικανοποίητος και δεν χαίρεται την καθημερινότητά του.
Η προσωπικότητά του εξαρτημένου με τα ταξίδια ατόμου
Αναφερόμενοι τώρα στην προσωπικότητα ενός εξαρτημένου με τα ταξίδια ατόμου, δύο κυρίαρχα χαρακτηριστικά της είναι ότι κατά βάση ο εξαρτημένος είναι φιλήδονος και φυγόπονος. Του αρέσει να παίρνει ευχαρίστηση με οποιοδήποτε τρόπο, συνέχεια, όλο και περισσότερη.
Και αποφεύγει τον κόπο και τον πόνο. Δηλαδή η ευχαρίστηση πρέπει να είναι άμεση, εύκολη και έντονη. Κάνει τα πάντα για να μη δυσκολευτεί, για να μη βαρεθεί, για να μη πονέσει, για να μη κουραστεί. Ψάχνει και υπηρετεί τη στιγμιαία ανακούφιση, την απαλλαγή από τη δυσφορία με όποιο τρόπο.
Συνεχίζοντας, σύμφωνα με τον ειδικό στις εξαρτήσεις Dr. Gabor Maté αν θέλουμε να αναζητήσουμε τον πυρήνα πίσω από κάθε εθισμό θα δούμε ότι βρίσκεται η «συναισθηματική απώλεια και το τραύμα». Ο Dr. Gabor Maté παρατηρεί ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό τραύματος παιδικής ηλικίας στους εξαρτημένους ασθενείς με τους οποίους εργάζεται.
Τι κρύβεται πίσω από αυτές τις τάσεις φυγής;
Το τραύμα είναι το άκρως αντίθετο του να μεγαλώνει κάποιος σε ένα σταθερά ασφαλές περιβάλλον με αγάπη. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι εξαιρετικά συνηθισμένο τα άτομα με εξάρτηση να έχουν μειωμένη ικανότητα αντιμετώπισης της συναισθηματικής πίεσης και κατ’ επέκταση αυξημένο κίνδυνο εξάρτησης από ουσίες ή συμπεριφορές.
Το τραύμα είναι γνωστό ότι προκαλεί διακοπή της υγιούς νευρικής καλωδίωσης τόσο στον αναπτυσσόμενο, όσο και στον ώριμο εγκέφαλο. Ένα βαθύτερο ζήτημα εδώ είναι ότι, οι άνθρωποι που έχουν υποστεί τραύμα, ιδιαίτερα ως παιδιά, μπορεί να μείνουν με μια αίσθηση ότι ο κόσμος δεν είναι ασφαλής ή ότι δε μπορούν να εμπιστεύονται τους ανθρώπους.
Η «δουλειά» με τα ψυχολογικά τραύματα δεν είναι εύκολη
Αυτή η διάβρωση (ή η πλήρης καταστροφή) της αίσθησης εμπιστοσύνης, ότι η οικογένειά μας, η κοινότητα και η κοινωνία μας θα μας κρατήσουν ασφαλείς, οδηγεί σε απομόνωση. Έτσι, οι άνθρωποι που υποκύπτουν στην εξάρτηση τους, το κάνουν για να αποφύγουν τον πόνο του παρελθόντος τραύματος και να υποκαταστήσουν την απουσία σύνδεσης στη ζωή τους.
Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, θα μπορούσε εύκολα να εξαχθεί το συμπέρασμα πως για να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα ο εκάστοτε εθισμός και τα αποτελέσματα του στο άτομο θα πρέπει να «στρέψουμε τον φακό» στο παρελθόν του εξαρτημένου ατόμου.
Το σίγουρο είναι πως η «δουλειά» με τα ψυχολογικά τραύματα δεν είναι εύκολη και απαιτεί: α) την ουσιαστική δέσμευση του εξαρτημένου ατόμου στην προσπάθεια επίλυσης τους και β) τη συνδρομή ειδικά εκπαιδευμένων θεραπευτών ή ομάδων στήριξης και επεξεργασίας.
Ιωάννης Νίκου
Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
«Ο σύζυγός μου είναι εθισμένος στο αλκοόλ… Πού μπορούμε να βρούμε βοήθεια;»
