Αυταρχικός γονέας και επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού

<p style="text-align: justify;">Αναμφισβήτητα ο ρόλος του γονέα – φροντιστή παίζει καταλυτικό ρόλο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Συγκεκριμένα θα αναφερθούμε στον ρόλο της μητέρας ως γονέας και πως η μοναδική αυτή σχέση μπορεί να επηρεάσει και να καθορίσει την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.</p>
<p style="text-align: justify;">Μέσα από τη μητέρα το παιδί μαθαίνει να κατανοεί τον εαυτό του, να αντιδράει, να εκφράζεται. Μεγαλώνοντας μέσα σε ένα περιβάλλον που εμπεριέχεται η φροντίδα, η εμπιστοσύνη, τα ξεκάθαρα όρια, η αγάπη μπαίνουν οι βάσεις για την ανάπτυξη ενός ψυχικά υγιούς και ευτυχισμένου παιδιού. Μέσα απ' αυτόν τον δεσμό, τον πρωταρχικό δεσμό παιδιού και φροντιστή το παιδί θα αναπτύξει ασφαλείς και υγιείς δεσμούς αργότερα στην ενήλικη ζωή του.</p>
<p style="text-align: justify;">Όμως τα πράγματα δυσκολεύουν, όταν χάνεται η ισορροπία όσων προαναφέρθηκαν. Όταν η αυταρχική μητέρα είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα έχει την τάση να ελέγχει, να παρεμβαίνει και να χειρίζεται τη ζωή του παιδιού και κάθε προσωπική του απόφαση. Δυστυχώς οι συμπεριφορές αυτές μπορούν να αποβούν καταστροφικές στον συναισθηματικό κόσμο των παιδιών.</p>
<p style="text-align: justify;">Η αυταρχική μητέρα ασκεί μια καταπιεστική έως ευνουχιστική συμπεριφορά προς το παιδί, έχει την τάση να ελέγχει κάθε κίνηση του, να παρεμβαίνει σε κάθε δική του απόφαση ή προσπάθεια έστω και αν το ίδιο το παιδί τώρα πια μπορεί να έχει μεγαλώσει, είναι συνήθως επικριτική και απορριπτική όταν δεν ακολουθούνται οι οδηγίες της ή όταν τα παιδιά δεν φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, που εκείνη θα επιθυμούσε. Γενικότερα η αυταρχική μητέρα έχει πολλά χαρακτηριστικά που κατά κύριο λόγο περιστρέφονται και οδηγούν στην όσο περιορισμένη αυτονομία και ανεξαρτησία του παιδιού.</p>
<p style="text-align: justify;">Η κάθε μητέρα φυσικά έχει το δικό της παρελθόν και τη δική της ιστορία, ίσως και η ίδια να ήταν ένα καταπιεσμένο παιδί, να μην υπήρχε χώρος για να εκφραστούν οι δικές της ανάγκες και επιθυμίες. Και τώρα πια στην ενήλικη του ζωή της να θέλει να θέσει εκείνη τα όρια, να βάλει κανόνες, να παίρνει αποφάσεις και όλα αυτά στη ζωή του παιδιού της. Με τη σειρά της λοιπόν, επαναλαμβάνει ένα μοτίβο συμπεριφοράς που ασυνείδητα τον ακολουθεί. Καλό θα ήταν αυτός ο γονιός να αναρωτηθεί αν ο ίδιος ήταν ικανοποιημένος από αυτό που του πρόσφεραν οι δικοί του γονείς, αν αυτό που πήρε από την πατρική του οικογένεια θα ήθελε τώρα να το προσφέρει στο δικό του παιδί.</p>
<p style="text-align: justify;">Παρατηρώντας τις αλληλεπιδράσεις της αυταρχικής μητέρας με το παιδί της, παρατηρείς ταυτόχρονα τον τρόπο που σχετίζεται σε όλες τις εκφάνσεις της προσωπικής του ζωής. Όπως παράλληλα διακρίνεις τις αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη ενός παιδιού, που αναμφίβολα ποικίλουν και καθορίζουν την προσωπικότητα του. Ένα παιδί που μεγαλώνει δίπλα σε μια αυταρχική μητέρα, δύσκολα εμπιστεύεται τον εαυτό του, αποθαρρύνεται και αισθάνεται μη επαρκές, αφού μάταια προσπαθεί να εκπληρώσει όλες τις ανικανοποίητες επιθυμίες της μητέρας. Διακατέχεται από μόνιμο άγχος και έντονο φόβο των πράξεων του, αφού δεν του έχει δοθεί ο χώρος να είναι αποδεκτός, όπως ακριβώς είναι. Συναισθήματα ενοχής και ντροπής πρωτοστατούν σε κάθε κοινωνική επαφή, αφού εξαρχής δεν έμαθε να εκφράζεται σε ένα περιβάλλον που θα επικρατούσε η αποδοχή και η φροντίδα.</p>
<p style="text-align: justify;">Έτσι πολύ αργότερα συνήθως αυτά τα παιδιά, είναι γεμάτα θυμό, θυμό προς τον εαυτό τους, θυμό προς την κοινωνία ενώ από την άλλη ίσως να είναι κοινωνικά απομονωμένα, αποσυρμένα με τον φόβο ότι δεν αξίζουν ή δε μπορούν να τα καταφέρουν.</p>
<p style="text-align: justify;">Προς κάθε μητέρα που μπορεί να συμφωνεί με κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά και ίσως να θέλει να επαναπροσδιοριστεί η ίδια ή να προσπαθήσει να κατανοήσει τι συμβαίνει στη σχέση της με το παιδί της. Άλλωστε δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς, ούτε τέλεια παιδιά, αλλά υπάρχουν οι ευκαιρίες να αναρωτηθεί, να προβληματιστεί και αναζητήσει τι γονέας θα ήθελε να είναι…</p>
<p><strong>Γωγώ Ανδριανάκη</strong></p>
<p><strong>Κοινωνική λειτουργός – ψυχοθεραπεύτρια</strong></p>
<p><strong>Τηλ: 6943072669</strong></p>
<p><strong><span lang="en-US">Mail</span>:<span lang="en-US">gogo</span>_<span lang="en-US">andrianaki</span>@<span lang="en-US">yahoo</span>.<span lang="en-US">com</span></strong></p>

Σχετικά άρθρα