<p style="text-align: justify;"><em>Του Ευάγγελου Κουσιάδη</em></p>
<p style="text-align: justify;"><em>Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας- Ψυχοθεραπευτής-Συγγραφέας <span lang="en-US">BSc MBPsS RSCi</span></em></p>
<p style="text-align: justify;">Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η σχέση μητέρας – γιού, έχει λάβει την μεγαλύτερη προσοχή από όλες τις άλλες δυαδικές σχέσεις στον χώρο της Ψυχολογίας, και πολύ περισσότερο στον χώρο της Ψυχανάλυσης, με το περίφημο Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα του <span lang="en-US">Sigmund Freud, </span><span lang="el-GR">σύμφωνα με το οποίο το αγόρι ερωτεύεται τη μητέρα του, γύρω στην ηλικία των 3- 5 ετών περίπου. Ο </span><span lang="en-US">Freud </span><span lang="el-GR">πίστευε, πως αν το αγόρι δεν επιλύσει με επιτυχία τον ασυνείδητο ερωτικό πόθο για τη μητέρα του, θα αναπτύξει στην ενήλικη ζωή του νευρωτικές συμπεριφορές, ενώ θα αντιμετωπίσει και πολλές σεξουαλικές δυσλειτουργίες στις σχέσεις του με τις γυναίκες.</span></p>
<p style="text-align: justify;">Καθίσταται επομένως, ως αναμφίβολο το γεγονός, πως η σχέση ανάμεσα στη μητέρα και τον γιο, ανάλογα με τη συναισθηματική της ποιότητα και τα ψυχικά της δυναμικά, θα επηρεάσει ποικιλοτρόπως τις ερωτικές επιλογές του ενήλικα άνδρα, καθώς και τη δική του συμπεριφορά μέσα στην ερωτική του σχέση, απέναντι στη σύντροφό του και τις γυναίκες ειδικότερα, τουλάχιστον, εκείνες που του κινούν το ερωτικό ενδιαφέρον και αξιολογούνται ως υποψήφιες και εν δυνάμει ερωτικές παρτενέρ.</p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR"> Ο Ελβετός ψυχίατρος </span><span lang="en-US">Carl Jung, </span><span lang="el-GR">ιδρυτής της Αναλυτικής Ψυχολογίας, πίστευε ακράδαντα, ότι η σχέση του αγοριού με τη μητέρα θα καθορίσει -ασυνείδητα εννοείται- την επιλογή της υποψήφιας συζύγου, και επίσης, θα επηρεάσει και τον τρόπο που θα συμπεριφερθεί ο άνδρας μέσα στο γάμο του, είτε θετικά είτε αρνητικά. Αυτό είναι φυσικό επακόλουθο του γεγονότος, πως, ουσιαστικά, η πρώτη σχέση του άνδρα με το γυναικείο φύλο οικοδομείται και σφυρηλατείται μέσα από τη σχέση με τη μητέρα του, αυτή είναι η πρώτη γυναίκα της ζωής του, έτσι κι αλλιώς, με ότι αυτό συνεπάγεται…</span></p>
<p style="text-align: justify;">Ας δούμε τώρα, ποιοι τύποι μητέρας επηρεάζουν ανάλογα τους γιους τους ως άνδρες στις σχέσεις τους με τις γυναίκες:</p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR"><strong> Α) Η αυταρχική-εξουσιαστική μητέρα.</strong> Όταν η μητέρα υπήρξε έντονα δεσποτική και παρεμβατική στη σχέση της με τον γιο σε σημείο εκφοβισμού, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα ο άνδρας να χάσει πολλά στοιχεία από την ανδρική του ταυτότητα και να γίνεται ανασφαλής, έντονα αγχώδης, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, υπερευαίσθητος στην κριτική και την απόρριψη. Έτσι, δύσκολα θα πλησιάζει τις γυναίκες και αν κάποια του κινήσει το ενδιαφέρον θα την προσεγγίσει μάλλον αδέξια και χωρίς εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Στις σχέσεις του με τις γυναίκες θα κρατά έναν παθητικό ρόλο, θα υποτάσσεται στις επιθυμίες τους και τελικά, θα “ερωτευτεί” μια γυναίκα το ίδιο ή και περισσότερο αυταρχική και εξουσιαστική από την μητέρα του, που κατά το κοινώς λεγόμενον <em>“θα τον κάνει ότι θέλει”</em>. Σε αυτή την περίπτωση ο άνδρας ενδέχεται να εμφανίσει σεξουαλικά θέματα, κυρίως διαταραχές στύσης που θα κλονίσουν ακόμα περισσότερο την αυτοεκτίμησή του. Μπορεί, ωστόσο, να συμβεί και το ανάποδο: δηλαδή, ο άνδρας να γίνει η αυταρχική και δεσποτική μητέρα του και να επιλέξει μία αδύναμη ερωτική σύντροφο, όπου θα μπορεί να της επιβάλλεται και να την ελέγχει. Πιστεύοντας ότι καμία γυναίκα δεν θα είναι σαν τη μητέρα του και δεν θα την ξεπεράσει, γίνεται ο ίδιος η μητέρα που ψάχνει αλλά αδυνατεί να βρει. Σε αυτή την περίπτωση ο άνδρας μπορεί να γίνει ακόμα και βίαιος, κυρίως λεκτικά και συναισθηματικά, ή να εμφανίζεται ως ψυχρός και αδιάφορος απέναντι στις συναισθηματικές ανάγκες της συντρόφου του.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR"><strong> Β) Η υπερπροστατευτική μητέρα.</strong> Ο </span><span lang="en-US">Jung </span><span lang="el-GR">πίστευε, ότι η μητέρα που είναι πολύ προστατευτική με τον γιο της, θα τον οδηγήσει σε ανώριμες συναισθηματικές και ερωτικές σχέσεις, όπου ως ενήλικας άνδρας θα ψάχνει μια “δεύτερη μαμά για να τον νταντεύει”, με αποτέλεσμα η ψυχοσυναιθηματική του ανάπτυξη να παραμένει σχεδόν παιδική. Επίσης, μπορεί να απωθήσει πολλές πλευρές της ανδρικής του πλευράς που συνδέονται με τη σεξουαλικότητα του και να καταφύγει στον κόσμο των ερωτικών φαντασιώσεων, βλέποντας ταινίες πορνογραφικού περιεχομένου και συλλέγοντας πορνογραφικό υλικό, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη την ώριμη συναισθηματική εμπλοκή του μέσα στις ερωτικές σχέσεις. Η πορνογραφία συντηρεί την παιδικότητά του και την ηδονοβλεπτική στάση που κρατά απέναντι στη ζωή και τις δυσκολίες της. Προτιμά -συμβολικά μιλώντας- να βλέπει από την κλειδαρότρυπα αθέατος εντρυφώντας στη ηδονή του κρυφού και του απαγορευμένου, παρά να ανοίξει την πόρτα και να μπει μέσα, υποδηλώνοντας την παρουσία του… Η υπερπροστατευτική μητέρα συνήθιζε να ελέγχει τη ζωή του γιου της όταν ήταν μικρός και ήταν εκείνη που αποφάσιζε τι ήταν καλό και τι όχι για εκείνον. Αναπόφευκτα, αναπτύχθηκε μία σχέση συν-εξάρτησης μεταξύ τους. Ο άνδρας που είχε μια υπερπροστατευτική μητέρα, αναζητά πολύ στενές και βαθιά συναισθηματικές σχέσεις με τις γυναίκες, προβάλλοντας πάνω τους πολλές παιδικές απαιτήσεις για αποδοχή, φροντίδα, κατανόηση και νοιάξιμο, που αρκετές φορές πνίγουν τις γυναίκες και δυσκολεύουν πολύ τις σχέσεις του μαζί τους. Γίνεται πολύ εύθικτος, δύστροπος, απαιτητικός, υπερευαίσθητος. Θα δώσει πολλά στις γυναίκες </span><span lang="en-US">-</span><span lang="el-GR">σε σημείο να “γίνεται χαλί να τον πατήσουν”- αλλά ζητά επίσης πολλά αυτές. Έχει μεγαλύτερη ανάγκη από μια δεύτερη μητέρα, παρά από μία ισότιμη, ερωτική σύντροφο. Γι' αυτό είναι πολύ πιθανό να εμφανίσει σεξουαλικές δυσλειτουργίες πρόωρης εκσπερμάτισης και δυσκολίες στη στύση.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR"><strong> Γ) Η απόμακρη μητέρα.</strong> Η σχέση με μια συναισθηματικά απόμακρη μητέρα θα επηρεάσει τον άνδρα προς μια άκρως αρνητική κατεύθυνση στις σχέσεις του με τις γυναίκες. Είναι πολύ πιθανό να γίνει εχθρικός απέναντι στο γυναικείο φύλο, το οποίο συχνά υποτιμά, ενώ στη σύντροφό του να συμπεριφέρεται απαξιωτικά, περιφρονητικά και να κρατά μια αποστασιοποιημένη στάση μέσα στον γάμο του τόσο με τη σύντροφό του όσο και με τα παιδιά του. Οι άνδρες που μεγάλωσαν με μια απόμακρη μητέρα, είναι πιθανό να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στις σεξουαλικές παραμέτρους μιας ερωτικής σχέσης, παρά στις συναισθηματικές. Ενώ οι άνδρες με την υπερπροστατευτική μητέρα απωθούν τη σεξουαλικότητα προς χάριν της συναισθηματικότητας, οι άνδρες με την απόμακρη μητέρα απωθούν τη συναισθηματικότητα προς χάριν της σεξουαλικότητας. Οι άνδρες της πρώτης κατηγορίας υποτιμούν τη σεξουαλικότητα, ενώ οι άνδρες της δεύτερης κατηγορίας υποτιμούν τη συναισθηματική πλευρά.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR"><strong> Δ) Η αρκετά καλή μητέρα.</strong> Ο όρος “αρκετά καλή μητέρα” προήλθε από τον παιδίατρο και ψυχαναλυτή </span><span lang="en-US">Donald Winnicott. H </span><span lang="el-GR">αρκετά καλή μητέρα είναι εκείνη που αφοσιώνεται στις πραγματικές ανάγκες του γιου της και τις καλύπτει στο έπακρο, χωρίς περιττούς πλεονασμούς, χωρίς κανακέματα και χωρίς να του κάνει όλα τα χατίρια. Ξέρει να δίνει στον γιο της ότι χρειάζεται, τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο. Ανάμεσα στα δύο άκρα της απόμακρης μητέρας και της υπερπροστατευτικής, η αρκετά καλή μητέρα είναι η χρυσή τομή. Ο άνδρας που μεγάλωσε με ένα τέτοιο πρότυπο μητέρας θα αναπτύξει πιο υγιείς, πιο ώριμες, πιο υπεύθυνες και ισότιμες σχέσεις με το γυναικείο φύλο, σε σχέση με τους άνδρες των προηγούμενων κατηγοριών. Θα σέβεται τις γυναίκες, χωρίς όμως δουλοπρέπεια, θα επικοινωνεί και θα μοιράζεται πράγματα μαζί τους, ενώ σεξουαλικά θα μπορεί να εναλλάσσεται εξίσου άνετα μεταξύ του τρυφερού αλλά και του παθιασμένου εραστή.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR"> Κλείνοντας, να επισημάνουμε ότι είναι σημαντικό για τον κάθε άνδρα να συνειδητοποιήσει τις κρυμμένες συναισθηματικές παραμέτρους της σχέσης με τη μητέρα του, για να μπορέσει να ελευθερωθεί από τις όποιες επιβλαβείς επιρροές στη σχέση του με τις γυναίκες της ζωής του. Όπως το είχε θέσει και ο ίδιος ο </span><span lang="en-US">Jung <em>“</em></span><em><span lang="el-GR">είναι καθήκον του άνδρα να ελευθερώσει τον εαυτό του από τη μαγεία της δικής του μητέρας…”</span></em></p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"> </p>