<p style="text-align: justify;"><em>Γράφει η ψυχοθεραπεύτρια Δήμητρα Φιλοπούλου</em></p>
<p style="text-align: justify;">Δεν υπάρχει κανένας που να μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει τις αρνητικές συνέπειες του τσιγάρου στην υγεία. Ακόμα και αν δεν ξέρεις τον ακριβή μηχανισμό με τον οποίο συμβαίνει, ξέρεις ότι η επιστήμη είναι απολύτως σίγουρη ότι βλάπτει και μάλιστα πολύ.</p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Το παρακάτω άρθρο αποτελεί μίξη προσωπικής εμπειρίας και γνώσης λόγω επαγγέλματος. Θα ήθελα να μου συγχωρέσετε τον πρώτο και δεύτερο ενικό του άρθρου. Προέρχεται αφ’ ενός από την οικειότητα που νιώθω με τους καπνιστές ως πρώην (και πολύ εξαρτημένη) καπνίστρια, και αφ’ ετέρου ως συγγενής και φίλη θεριακλήδων που πλήρωσαν το «έλα μωρέ ένα πάθος έχω και εγώ» τους με νοσηλείες και δύσκολες ώρες αναμένοντας αποτελέσματα βιοψιών. Επίσης θα ήθελα να μου συγχωρέσετε την «κατά μέτωπον» επίθεση. Όμως δεν πρόκειται για επίθεση στους καπνιστές, αλλά στις πεποιθήσεις και τις δικαιολογίες που τους κρατούν δεμένους.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Θα δεις παρακάτω ότι η κατάρριψη των περισσότερων δικαιολογιών γίνεται με δύο «όπλα»: τη λογική και την επιστημονική γνώση. Τα περισσότερα είναι πράγματα που βγήκαν από την δική μου «μάχη» με το κάπνισμα. </span></p>
<p style="text-align: justify;">Στη διακοπή του τσιγάρου, θα χρειαστεί να επιστρατεύσεις τη λογική σου και να ισχυροποιήσεις το μυαλό σου για να μπορεί να αντισταθεί στις «σειρήνες» του στερητικού συνδρόμου και της ψυχολογικής συνήθειας. Όση σκέψη και να έχεις βάλει, και δύναμη στο να μην καπνίσεις, περίπου στη δεύτερη μέρα μια πολύ επίμονη φωνή θα σου πει «ναι, αλλά το θέλω». Και είναι ακριβώς τότε που όλες οι παρακάτω δικαιολογίες θα έρθουν στην επιφάνεια με αποκλειστικό σκοπό να ενδώσεις στον εθισμό.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Είναι παρέα</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Η αλήθεια είναι πως με τον καιρό το τσιγάρο γίνεται συνήθεια, και στην πορεία βαφτίζουμε τη συνήθεια παρέα. Είναι σαν να λέμε ότι η ονυχοφαγία είναι παρέα. Ναι, περνάει η ώρα, αλλά αλήθεια, δεν υπάρχει τίποτα πιο χαλαρωτικό, εποικοδομητικό, διασκεδαστικό που να μπορείς να κάνεις στον ελεύθερο χρόνο σου; Ακόμα και στο αμάξι, κολλημένος στην κίνηση, μπορείς να ακούσεις ένα τραγούδι, αντί να ανάψεις τσιγάρο. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Η διακοπή του τσιγάρου θα σου δώσει μία αίσθηση ότι ο χρόνος είναι περισσότερος. Δεν θα σηκώνεσαι από την καφετέρια «μετά από ακόμα ένα τσιγάρο», αλλά όποτε το νιώσεις.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Κάνω λίγα</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Αυτός είναι ένας από τους επικρατέστερους μύθους: όσοι κάνουν λίγα τσιγάρα δεν κινδυνεύουν. Δυστυχώς όμως έχει καταρριφθεί. Λίγα ή πολλά, κάθε τσιγάρο είναι επιζήμιο.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Κοίτα τον εαυτό σου</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Έχεις δίκιο. Μπορείς όμως εσύ να κοιτάξεις λίγο τον δικό σου; Πέρα από τους εγωισμούς του τύπου «θα κάνω κουμάντο στον εαυτό μου εγώ», μπορείς λίγο να νοιαστείς το σώμα σου; Μπορεί να σου φαίνεται πως υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου με το να υπερασπίζεσαι σθεναρά το δικαίωμα σου να καπνίζεις, αλλά, αλήθεια τώρα, τι είναι αυτό που προστατεύεις; Το δικαίωμα σου να βλάπτεις τον εαυτό σου; Πιο πολλά κότσια θέλει να αγαπήσεις τον εαυτό σου και να ξεπεράσεις έναν εθισμό, παρά να υποκύπτεις και να χορεύεις στο ρυθμό της νικοτίνης.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Ο παππούς μου κάπνιζε και δεν έπαθε τίποτα</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Είχες ένα πολύ τυχερό παππού τότε! Ο πατέρας μου δεν ήταν τόσο τυχερός και έπαθε έμφραγμα στα 45 του. Ο γείτονας και στενός μου φίλος ήταν πιο άτυχος, έπαθε καρκίνο του πνεύμονα. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Αλλά έχεις δίκιο, κάποιοι καπνιστές όντως δεν παθαίνουν τίποτα. Είσαι έτοιμος όμως να πάρεις τέτοιο ρίσκο; Δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι σου επιφυλάσσει το μέλλον και ότι οι μέχρι τώρα επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η στατιστική δεν είναι με το μέρος σου, μήπως να ξανασκεφτόσουν το ρίσκο;</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Με βοηθάει να μην τρώω</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Η χρήση του τσιγάρου ως μέσω ελέγχου του βάρους είναι ίσως το πλέον ανόητο. Ανταλλάσσεις την μειωμένη πρόσληψη θερμίδων με πίσσα, νικοτίνη και όλη την υπόλοιπη λίστα με τις βλαβερές ουσίες. Αν θεωρείς πως σε αφορά αυτό, σκέψου κάτι άλλο: μπορεί να αδυνατίζεις (με ερωτηματικό πάντα), αλλά το δέρμα σου γερνάει πιο γρήγορα (χωρίς ερωτηματικό αυτό), τα μαλλιά σου μυρίζουν άσχημα, τα δόντια σου είναι πιο κίτρινα και η αναπνοή σου έχει έντονη οσμή.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Αν καπνίζεις για να μην πεινάς και να παραλείπεις γεύματα, κάνεις πολύ κακώς γιατί με αυτό τον τρόπο θα επιβραδύνεις τον μεταβολισμό σου και δεν θα καις πολλές θερμίδες. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Αν ο στόχος είναι το να μην τρως από βαρεμάρα, τότε καλύτερα φάε ένα φρούτο ή μάσησε μία τσίχλα.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Θα παχύνω αν το κόψω</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Ίσως. Μπορείς όμως να το προλάβεις. Λάβε αντισταθμιστικά μέτρα. Γυμνάσου λίγο παραπάνω και φτιάξε τη διατροφή σου. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Ακόμα και αν παχύνεις (5-6 κιλά βάσει βιβλιογραφίας), θα τα χάσεις με λίγο δίαιτα και άθληση. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Είναι σημαντικό να μην αντικαταστήσεις τη μία κακή συνήθεια με μία άλλη: μην κάνεις το λάθος συλλογισμό «κόβω το τσιγάρο, μου αξίζει ένα παγωτό ακόμα». Ναι, σου αξίζουν πολλά μπράβο για την προσπάθεια σου, αλλά μην βαφτίσεις επιβράβευση κάτι που θα σε δυσκολέψει στο μέλλον. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Βάζε τα λεφτά των τσιγάρων σε ένα κουμπαρά και στο τέλος κάθε εβδομάδας πάρε κάτι για σένα.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Είναι δύσκολο να το κόψω</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Ω ναι! Θα είναι από τα πιο δύσκολα πράγματα που θα κάνεις. Όμως είναι και από τα πιο σημαντικά πράγματα που θα κάνεις για τον εαυτό σου. Το σώμα σου θα ξεκινήσει να σε ευγνωμονεί από τις πρώτες μέρες. Θα αναπνέεις καλύτερα, θα κοιμάσαι καλύτερα και θα ζεις καλύτερα! Οπότε, ναι είναι δύσκολο, αλλά αξίζει κάθε γραμμάριο κόπου που θα κάνεις.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Με ηρεμεί/χαλαρώνει/μου φτιάχνει τη διάθεση</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Ναι σε όλα αυτά. Μόνο που τα νεύρα, η υπερδιέγερση ή η κακοκεφιά είναι αποτέλεσμα έλλειψης νικοτίνης. Στην πραγματικότητα, η εξάρτηση από τη νικοτίνη δημιουργεί νεύρα και ένταση, τα οποία καταπραΰνονται από το κάπνισμα (που σου παρέχει τη νικοτίνη που λείπει). </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Το κομμάτι αυτό είναι μεν δύσκολο, αλλά όχι αδιάβατο. Για αρχή θα πρέπει να καταλάβεις και εσύ ο ίδιος ότι τα νεύρα και η κακοκεφιά των πρώτων ημερών είναι αποτέλεσμα της διακοπής. Κάνε λίγο (ή και πολύ) υπομονή, σφίξε τα δόντια και σκέψου ότι κάθε φορά θα κρατάει όλο και λιγότερο. Δώσε λίγο προσοχή στο εξής: τα νεύρα σου θα αυξάνονται όταν το μυαλό σου θα περιτριγυρίζεται από πράγματα που παλαιότερα σηματοδοτούσαν ότι θα καπνίσεις (λόγω ψυχολογικών μηχανισμών μάθησης). Για παράδειγμα, το πρωί με τον καφέ ή μετά το τέλος του φαγητού. Τότε είναι που το μυαλό αναμένει την νικοτίνη και ότι δεν θα την λαμβάνει θα «νευριάζει» περισσότερο. Ένας τρόπος να το αποφύγεις αυτό είναι να ξεγελάσεις το μυαλό με το να σπάσεις τη ρουτίνα. Άλλαξε το πρωινό που τρως ή το είδος του καφέ που πίνεις, ή μετά το γεύμα σήκω κατευθείαν από το τραπέζι και κάνε κάτι. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Προσπάθησε τον πρώτο καιρό να έχεις εύκαιρο είτε ένα κομπολόι ή ένα </span><span lang="en-US">fidget</span><span lang="en-US">spinner</span><span lang="el-GR"> (για να είμαστε και επίκαιροι) για να απασχολείς τα χέρια σου. Θα δεις πόσο θα σε βοηθήσει αυτή η απλή κίνηση να χαλαρώνεις τα νεύρα σου.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Καπνίζει όλη η παρέα μου</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Αυτό όντως θα σε δυσκολέψει. Όμως, αυτό δεν το κάνεις για την παρέα σου, το κάνεις για σένα. Αν θεωρείς ότι θα δυσκολευτείς, τις πρώτες μέρες απέφυγε τις εξόδους. Στη συνέχεια, ζήτησε από τους φίλους σου να πηγαίνετε σε μαγαζιά που τηρούν τον αντικαπνιστικό νόμο. Ή μπορείτε να πάτε σινεμά ή θέατρο. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Οι πραγματικοί φίλοι θα σταθούν δίπλα σου και δεν θα υπονομεύσουν την προσπάθεια σου.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Δεν μπορώ</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Μπορείς. Είναι όλα θέμα καλής προετοιμασίας. Πριν κάνεις το μεγάλο βήμα, ενημερώσου. Ψάξε τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος στα δημόσια νοσοκομεία. Εκεί θα βρεις την πολύτιμη βοήθεια του εξειδικευμένου προσωπικού που έχει βοηθήσει πολλούς καπνιστές να το κόψουν.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span lang="el-GR">Δεν θέλω</span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Τώρα μάλιστα, αυτό είναι ίσως η πιο ευσταθής δικαιολογία. Αν δεν θέλεις να το κόψεις, κάθε προσπάθεια διακοπής θα αποτύχει. Η θέληση είναι ο νούμερο ένα παράγοντας επιτυχίας. </span></p>
<p style="text-align: justify;"><span lang="el-GR">Αυτό που μπορείς να κάνεις τώρα είναι να αλλάξεις το απόλυτο «δεν θέλω να το κόψω» σε «δεν θέλω να το κόψω αυτή την περίοδο». Άφησε ένα παράθυρο ανοιχτό για να επανεξετάσεις το ζήτημα λίγο αργότερα, όταν οι συνθήκες είναι λίγο καλύτερες. </span></p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"> </p>