<p>Ο παθολογικός ναρκισσισμός είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του ατόμου το οποίο δεν εμπίπτει στις διαγνώσιμες διαταραχές, που ωστόσο παραμένει σημαντικό. Σύμφωνα με επιδημιολογικά δεδομένα που συγκεντρώθηκαν σε ένα διαγνωστικό εγχειρίδιο της ψυχιατρικής (Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση, 2013), οι άντρες είναι πιο πιθανό να πάσχουν από τη διαταραχή προσωπικότητας που συγκροτεί την κλινικά σημαντική μορφή ναρκισσισμού. Άτομα με παθολογικό ναρκισσισμό, παρουσιάζουν επίσης υψηλά επίπεδα άγχους, καθώς και παράτολμες συμπεριφορές που δεν τους επιτρέπουν να ζήσουν μια ζωή ανάλογη των προσδοκιών τους.</p>
<p>Εάν υπάρχει ένας ναρκισσιστής στη ζωή σας, μπορεί να μην αισθάνεστε ιδιαίτερα συμπονετικοί για την κατάστασή του. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο David Kealy και οι συνεργάτες του, του Πανεπιστημίου British Columbia (2017), ο παθολογικός ναρκισσιστής άντρας βιώνει <strong>σημαντική δυσφορία</strong> καθώς και προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων στις διαπροσωπικές του σχέσεις, τάση προς χρόνια αισθήματα κατάθλιψης, ακόμη και αυτοκτονικές τάσεις! Με τα λόγια του ερευνητή: «<em>Ενώ μια σταθερή, αλλά ταυτόχρονα και δυναμική εικόνα του εαυτού -συμπεριλαμβανόμενων ρεαλιστικών θετικών εκτιμήσεων- είναι ένα φυσιολογικό στοιχείο της ταυτότητας, ο παθολογικός ναρκισσισμός ορίζεται από ασταθή ή / και κακή 'διαχείριση' της αυτο-εικόνας</em>» (σελ. 156). Αυτοί οι άνδρες μπορούν να μετατοπίζονται μεταξύ της φαντασίωσης μεγαλείου -έλξης της προσοχής επιζητώντας τον θαυμασμό- και του να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, βιώνοντας <strong>ακραία λύπη και χαμηλή αυτοεκτίμηση</strong>.</p>
<p>Πέραν των συνεπειών του παθολογικού ναρκισσισμού στην ψυχική υγεία, οι άντρες αυτοί εμπλέκονται σε επικίνδυνες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, μεταξύ των οποίων επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά, απερίσκεπτη οδήγηση και υπερβολική χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ. Η τάση τους να αναλαμβάνουν ρίσκα, σε συνδυασμό με τη χρήση ουσιών, αντικατοπτρίζει την επιθυμία τους να τραβούν την προσοχή και ταυτόχρονα να ξεπερνούν το αίσθημα ντροπής και κενότητας. Η <strong>επιθετικότητα</strong> που μπορεί να παρουσιάσουν, πηγάζει από την αίσθηση ότι η <strong>αυτοεκτίμησή τους απειλείται</strong>, όπως επεσήμανε ο Kealy: «<em>Η προς τα έξω κατευθυνόμενη οργή πιστεύεται επομένως ότι προσωρινά ανακουφίζει από τις οδυνηρές συνέπειες που συνδέονται με μια εξασθενημένη αυτο-αναπαράσταση και αποκατάσταση μιας αίσθησης ισχύος</em>» (σελ. 157). Οι συγγραφείς της έρευνας προσπάθησαν να τεκμηριώσουν, σε ένα εθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα, τον βαθμό στον οποίο απαντάται ο παθολογικός ναρκισσισμός στους άνδρες. Επιπροσθέτως, επειδή μεγάλο μέρος της διαθέσιμης βιβλιογραφίας βασίζεται σε δείγματα νεαρών ενηλίκων, η ερευνά τους περιελάμβανε την <strong>ηλικία</strong> ως πιθανό παράγοντα που επηρεάζει το αίσθημα της δυσφορίας και των δυσπροσαρμοστικών συμπεριφορών των παθολογικά ναρκισσιστών ανδρών.</p>
<p>Η επιστημονική ομάδα από το Βανκούβερ εξέτασε ένα εθνικό δείγμα Καναδών, επιπλέον, εστιάζοντας ταυτόχρονα στη συχνότητα εκδήλωσης <strong>δυσπροσαρμοστικών συμπεριφορών</strong> και γενικότερης <strong>ψυχολογικής δυσφορίας</strong>. Η 'λίστα' των συμπεριφορών παθολογικού ναρκισσισμού που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές, περιλαμβάνει αναφορές όπως «<em>Συχνά φαντασιώνομαι την εκτέλεση ηρωικών πράξεων</em>» και «<em>Μου αρέσει να έχω φίλους που βασίζονται σε μένα επειδή με κάνουν να νιώθω σημαντικός</em>». Όσον αφορά τα σημεία που δείχνουν ότι είναι 'ευάλωτοι' περιελάμβανε αναφορές όπως: «<em>Είναι δύσκολο να νιώθω καλά με τον εαυτό μου, εκτός κι αν γνωρίζω πως άλλοι με θαυμάζουν</em>».</p>
<p>Οι άντρες της έρευνας, ανέφεραν τις δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές, απαντώντας σε ερωτήματα όπως σχετικά με τη χρήση ναρκωτικών, αλκοόλ, θυμού/επιθετικότητας και ανάληψης ρίσκου (π.χ. «<em>Οδήγησα επικίνδυνα ή επιθετικά</em>», «<em>πήρα αχρείαστο ρίσκο</em>»). Επιπλέον με τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, αξιολογήθηκαν τα αισθήματα νευρικότητας, απελπισίας και χαμηλής αυτοεικόνας.</p>
<p>Τα ευρήματα έδειξαν τη σημασία να λαμβάνεται υπόψη η <strong>ηλικία</strong> στην προσπάθεια κατανόησης του ναρκισσισμού. Η έρευνα για τις διαταραχές της προσωπικότητας, γενικά, δείχνει χαμηλότερο ποσοστό ατόμων σε μέση και μεγαλύτερη ηλικία, να αντιμετωπίζουν τις αποκαλούμενες «ανώριμες» διαταραχές προσωπικότητας που περιλαμβάνουν και τη ναρκισσιστική διαταραχή. Το γεγονός επιβεβαιώθηκε και στην τελευταία καναδική έρευνα.</p>
<p>Όπως είχε προβλεφθεί, <strong>οι άντρες με μεγαλύτερο παθολογικό ναρκισσισμό ήταν πιθανότερο να βιώσουν ψυχική δυσφορία, να κάνουν χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ και να προβούν σε πράξεις θυμού και επιθετικότητας</strong>. Στην περίπτωση της χρήσης ναρκωτικών και αλκοόλ, ωστόσο, η ηλικία έπαιζε κομβικό ρόλο υπό την έννοια ότι ήταν μόνο οι νεαρότεροι άντρες όπου ο παθολογικός ναρκισσισμός συσχετίστηκε με μεγαλύτερη εκδήλωση των συμπεριφορών αυτών. Στον τομέα της ανάληψης ρίσκου, τέλος, αποκαλύφθηκε μια σύνθετη σχέση με τον παθολογικό ναρκισσισμό, καθώς μονάχα μεταξύ ανδρών με υψηλά επίπεδα δυσφορίας, υπήρξε σύνδεση έντονου ναρκισσισμού με συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.</p>
<p>Δεδομένης της σύνδεσης με την ηλικία, ο παθολογικός ναρκισσισμός, εμφανίζεται επομένως να είναι ένα λιγότερο σταθερό χαρακτηριστικό απ' ό,τι υποθέταμε. Καθώς οι άντρες ωριμάζουν, στη μέση και μεγαλύτερη ηλικία αποκτούν πιθανότατα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, περιορίζοντας ταυτόχρονα την ανάληψη πράξεων υψηλού ρίσκου και τις τάσεις κατάχρησης ουσιών. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι οι παράτολμοι «φεύγουν» νωρίς. Για παράδειγμα, άτομα που τείνουν σε κατάχρηση ουσιών και σε επιθετικότητα, αντιμετωπίζουν υψηλότερη θνησιμότητα λόγω ασθενειών ή ατυχημάτων. Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό, ότι καθώς εξελίσσονται στην ενήλικη ζωή τους, αυτοί που ήταν ναρκισσιστές όταν οι νεότεροι, έχουν καλύτερες προοπτικές, ειδικά εάν βρουν τρόπο να φτάσουν σε ένα ορισμένο επίπεδο επιτυχίας στη εργασία και την ερωτική τους ζωή.</p>
<p>Οι ερευνητές, επιπλέον, προτείνουν ότι στους παθολογικά ναρκισσιστές άντρες υπάρχει ένα στοιχείο <strong>υπερ-αρρενωπότητας</strong> που τους οδηγεί -ιδιαίτερα κατά τη νεότητα- να προσπαθούν να δείξουν «<strong>πόσο άντρες</strong> <strong>είναι</strong>», πίνοντας πολύ, φερόμενοι με επιθετικότητα, καθώς με άλλους τρόπους, ώστε να ξεπεράσουν τα αισθήματα αδυναμίας και ανεπάρκειας που κρύβουν. Παρότι, στη μελέτη δεν υπήρχε τρόπος αξιολόγησης της ταύτισης με ανδρικά στερεότυπα, είναι μάλλον δόκιμο να υποθέσουμε ότι οι <strong>παθολογικοί ναρκισσιστές</strong> μπορεί να πιστεύουν ότι πρέπει να <strong>ξεπεράσουν το αίσθημα κατωτερότητας που κρύβουν, αποδεικνύοντας πόσο ανδροπρεπείς είναι</strong>.</p>
<p>Για να συνοψίσουμε, η νέα αυτή έρευνα προτείνει ότι ο παθολογικός ναρκισσισμός δεν είναι κάτι το ενιαίο, το ολοκληρωμένο, που ένα άτομο έχει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό. Κατά τα χρόνια της ενήλικης ζωής, οι άντρες μπορούν να διδαχθούν μέσω άσχημων εμπειριών ότι πρέπει να <strong>περιορίσουν</strong> την επιθετικότητά τους και τις συμπεριφορές υψηλού ρίσκου, καθώς και να αποκτήσουν ένα μεγαλύτερο αίσθημα εσωτερική ασφάλειας που θα τους επιτρέπει να εκφράζουν τις αδυναμίες τους – χωρίς να νιώθουν «ελαττωματικοί». Παράλληλα, όπως οι ερευνητές προτείνουν, όσοι εργάζονται στον τομέα της ψυχικής υγείας και παρέχουν βοήθεια σε άντρες οι οποίοι κάνουν κατάχρηση ουσιών ή παρουσιάζουν υψηλού ρίσκου συμπεριφορές, ίσως πρέπει να λάβουν υπόψη τους τον ρόλο του ναρκισσισμού σαν σημαντικό παράγοντα!</p>
<p>Όσο για τα άτομα που ζουν ή είναι ερωτευμένα με έναν <strong>παθολογικό νάρκισσο</strong>, τέλος, τα ερευνητικά ευρήματα παρέχουν μια εικόνα για τη βαθιά ψυχική δυσφορία που οι άνθρωποι αυτοί βιώνουν σε καθημερινή βάση. Παρότι λοιπόν, δεν είναι καθόλου εύκολη η σχέση με έναν άντρα νάρκισσο, ταυτόχρονα ας έχουμε κατά νου ότι και για τον ίδιο, επίσης δεν είναι καθόλου εύκολη κατάσταση…</p>
<p>Πηγή: psychologytoday.com</p>