Λιπώματα: Όσα πρέπει να ξέρεις

03/11/2017
Ομάδα Σύνταξης
Δερματολογία

Γράφει η Δρ. Πηνελόπη Τυμπανίδη, Δερματολόγος
<img src="/contentfiles_2016b/ygeia/%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF/tympanidi3-150×150.jpg" alt="" width="150" height="150" />
Τα λιπώματα είναι καλοήθεις όγκοι που εντοπίζονται στον ιστό κάτω από το δέρμα (υποδόριο ιστό).
Τα λιπώματα είναι οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι που υπάρχουν. Έχει υπολογιστεί ότι εμφανίζονται σε 1 άτομο σε κάθε 1000.
Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν τα λιπώματα όταν είναι μεταξύ 40 και 60 ετών. Δεν είναι όμως σπάνιο να εντοπιστούν σε άτομα μεταξύ 20 και 30 ετών.
Το μέγεθος που έχουν συνήθως είναι μικρό, με διάμετρο από 1 έως 3 εκατοστά. Μπορούν όμως να είναι και πολύ πιο μεγάλα και να φθάνουν στο μέγεθος ενός αυγού ή ακόμη μεγαλύτερα.
Δεν είναι ακόμη γνωστό για πιο λόγο δημιουργούνται τα λιπώματα και τι είναι που τα προκαλεί. Στις περισσοτερες περιπτώσεις έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει οικογενειακή προδιάθεση, αφου σχεδον παντα υπαρχουν παραπανω απο ενα μελη της ιδιας οικογενειας με λιπωματα. Η θεωρια δημιουργιας λιπωματων σε περιοχες που εχουν τραυματιστει εχει πλεον καταρρυφθει.
Ο παράγοντας «κληρονομικότητα»
Η εμφάνισή των λιπωματων φαινεται να συνδεεται με ένα ελαττωματικό γονίδιο που έχει κληρονομηθεί από κάποιον πρόγονο, οπότε η πάθηση ονομάζεται οικογενής πολλαπλή λιπωμάτωση, η οποία όμως είναι αρκετά σπάνια. Προκαλεί ανάπτυξη περισσοτέρων του ενός λιπωμάτων στο σώμα, χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός.
Η συχνότητα εμφάνισής της είναι 0,002%, με τους άνδρες επηρεάζονται δύο φορές συχνότερα από τις γυναίκες, κατά πλειοψηφία στην τρίτη δεκαετία της ζωής τους.
Τα λιπώματα είναι κατά τουλάχιστον 99% καλοήθη και πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά και όχι με λιποαναρρόφηση, προκειμένου να μπορεί να διατηρηθεί η δομή τους και να διενεργηθεί ανεμπόδιστα η βιοψία.
Τα λιπώματα αναπτύσσονται πολύ αργά. Σε πολλούς ασθενείς δεν αναπτύσσεται μόνο ένα λίπωμα αλλά περισσότερα σε διάφορα μέρη του σώματος.
Πολλοί ασθενείς αναπτύσσουν μόνο ένα λίπωμα. Υπάρχουν άλλοι που παρουσιάζουν περισσότερα ενώ υπάρχουν και οικογενειακά σύνδρομα λιπωμάτοσης όπου οι ασθενείς παρουσιάζουν πολλαπλα λιπώματα. Τα λιπώματα στις οικογένειες αυτές έχουν τάση να γίνονται μεγαλύτερα και να συγκεντρώνονται μαζί σε ορισμένες περιοχές.
Τα λιπώματα αναπτύσσονται στον υποδόριο ιστό δηλαδή στο στρώμα λιπους που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα. Είναι μαλακά στην αφή και στη ψηλάφηση μετακινούνται ελαφρά κάτω από το δέρμα.
Ειναι επισης πολυ ευκρινη και εντοπισμενα, αφου ανατομικα προκειται για λιπωδη ιστο περικεκλημενο σε μια καψουλα συνδετικου ιστου.
Τα συχνότερα μέρη του σώματος στα οποία εμφανίζονται τα λιπώματα είναι στο στήθος, στην πλάτη, στους ώμους, στο λαιμό, στους μηρούς και στα άνω μέλη.
Τι είναι τα αγγειολιπώματα
Τα λιπώματα ειναι ανωδυνα. Υπάρχει εντούτοις μια ειδική μορφή λιπωμάτων που ονομάζονται αγγειολιπώματα τα οποία μπορούν να προκαλέσουν πόνο.
Τα αγγειολιπώματα που είναι μια σπάνια πάθηση, περιέχουν πολλά αγγεία. Οι πολλαπλές εναποθέσεις λίπους στις καταλήξεις των νεύρων δημιουργούν πόνο. Υπάρχει ένα σπάνιο κληρονομικό σύνδρομο (Adiposis Dolorosa), στο οποίο αναπτύσσονται σχετικά γρήγορα πολλά αγγειολιπώματα που συνοδεύονται με πόνο και μάλιστα σε ασυνήθιστες περιοχές.
Τα λιπώματα λόγω του καλοήθους χαρακτήρα τους δεν απειλούν την υγεία και συνήθως δεν είναι εμφανή στους άλλους. Εντούτοις τα άτομα που τα έχουν μπορεί να νιώθουν άσχημα γι' αυτό και ιδιαίτερα αυτό παρατηρείται στους ασθενείς που έχουν πολλπλα λιπώματα.
Η διάγνωση του λιπώματος είναι εύκολη. Ο γιατρός και ιδιαίτερα ο δερματολόγος μπορεί να το αναγνωρίσει εύκολα. Το τοπικό πρήξιμο που δημιουργεί το λίπωμα είναι μαλακό και πιέζεται εύκολα από τα δάκτυλα. Μπορεί επίσης το λίπωμα να κινείται λίγο κάτω από το δέρμα.
Εάν η παρουσίαση είναι ασυνήθιστη, με το ογκίδιο κάτω από το δέρμα να είναι σκληρό ή ακανόνιστο τότε μπορεί ο γιατρός να ζητήσει να αφαιρεθεί για σκοπούς βιοψίας και ιστολογικής εξετασης.
Η διαφορά του με το λιποσάρκωμα
Αντίθετα με το λίπωμα, το λιποσάρκωμα είναι ένας σπάνιος καρκίνος των συνδετικών ιστών που ευθύνεται για έως και 18% του συνόλου των σαρκωμάτων μαλακών ιστών. Τείνει να επηρεάζει τους ενήλικες μεταξύ των ηλικιών 40 και 60 ετών. Μπορεί να εμφανιστεί και στα παιδιά, όταν αυτά βρίσκονται στην εφηβεία, ως ένα εξόγκωμα (που μπορεί είναι μαλακό ή σκληρό στην αφή), το οποίο συνήθως είναι ανώδυνο με αργή ανάπτυξη.
Μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιοδήποτε σχεδόν μέρος του σώματος, αλλά πάνω από τις μισές περιπτώσεις τα λιπoσαρκώματα παρατηρούνται στο μηρό, ενώ το ένα τρίτο αφορά στην κοιλιακή κοιλότητα.
Τα λιπώματα εάν δεν ενοχλούν λόγω της θέσης τους, δεν χρειάζονται συνήθως θεραπεία. Εκείνα που είναι μεγάλα ή βρίσκονται σε θέσεις που ενοχλούν την κινηση ή εάν ακόμη προκαλούν πόνο (γεγονός που είναι σπάνιο), τότε χρηζουν αφαιρεσης.
Η αφαίρεση των πλείστων λιπωμάτων γίνεται με μια απλή χειρουργική επέμβαση υπο τοπικής αναισθησίας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις τα λιπώματα αφαιρούνται για αισθητικούς λόγους ή διότι οι ασθενείς δεν θέλουν να έχουν πάνω τους τα λιπώματα αυτά.Ειναι σημαντικο οι ασθενείς που επιθυμουν χειρουργικη αφαιρεση λιπωματων να γνωρίζουν οτι η μικρη αυτη επεμβαση θα αφησει σιγουρα καποιο σημαδι.
Δρ. Πηνελόπη Τυμπανίδου Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 121, Αθήνα 2106435455