Πέθανε ο ιδρυτής των ΙΚΕΑ, Ίνγκβαρ Κάμπραντ, έχοντας συμπληρώσει 91 χρόνια ζωής και έχοντας αποκτήσει μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες επίπλου παγκοσμίως. Η επίσημη ανακοίνωση ήρθε από την εταιρεία του με το επίσημο δελτίο τύπου να αναφέρει:
«Ο ιδρυτής των IKEA και Ikano και ένας από τους σπουδαιότερους επιχειρηματίες του 20ου αιώνα, ο Ίνγκβαρ Κάμπραντ, απεβίωσε ειρηνικά στις 27 Ιανουαρίου στο σπίτι του στο Σμάλαντ της Σουηδίας».
Έχει ένα ενδιαφέρον να αναζητήσουμε τη ζωή του επιχειρηματία και να δούμε πώς ξεκίνησε, τις μαύρες σελίδες που έγραψε στο βιογραφικό του με τη ναζιστική του δράση αλλά και την εμμονή που είχε με την οικονομία παρά το γεγονός ότι ήταν ιδιοκτήτης μίας από τις πιο επιτυχημένες εταιρείες στον κόσμο.
Οι καταβολές του και οι πρώτες επιχειρηματικές απόπειρες
Γεννημένος στις 30 Μαρτίου του 1926, στο Έλμχαλτ της Σουηδίας μεγάλωσε σε μία φάρμα, κοντά σε ένα μικρό χωριό, το Αγκουνάριντ. Η μητέρα του ,Μπέρτα Λινέα Ματίλντα Νίλσον, ήταν σουηδικής καταγωγής, ενώ ο πατέρας του,Φρανς Φιοντορ Κάμπραντ, γεννήθηκε στη Γερμανία και ήρθε στη Σουηδία σε ηλικία ενός χρόνου με τους γονείς του. Το επώνυμο Κάμπραντ (Kamprad) ήταν μια παραλλαγή του “Comrade”(σύντροφος) και χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Ο Κάμπραντ δεν καταγόταν από φτωχή οικογένεια αφού ήδη τον 19ο αιώνα τα μέλη της οικογένειας του είχαν γίνει πλούσιοι ιδιοκτήτες ακινήτων στη Θουριγγία.
Σε ηλικία μόλις 5 ετών έστησε την πρώτη του “επιχείρηση”. Ο μικρός Ίνγκβαρ είχε την ιδέα να πουλάει σπίρτα στους γείτονές του και έτσι να βγάζει το χαρτζιλίκι του. Μεγαλώνοντας επεκτάθηκε στις γύρω περιοχές κάνοντας παραδόσεις με το ποδήλατό του, όπως επίσης άρχισε να προμηθεύεται μεμονωμένα σπίρτα σε τιμή χονδρικής από τη Στοκχόλμη ώστε να του απομένει μεγαλύτερο κέρδος. Η πρωτόλεια “επιχείρηση” άρχισε να επεκτείνεται πουλώντας όχι μόνο σπίρτα αλλά και ψάρια, χριστουγεννιάτικα δέντρα, σπόρους, μολύβια και στυλό. Όταν σε ηλικία 17 ετών ο πατέρας του Κάμπραντ τού έδωσε χρήματα για να συνεχίσει τις σπουδές του, ήταν προφανές ότι θα αποτελούσε το κεφάλαιο με το οποίο θα χρηματοδοτούσε την νέα του επιχειρηματική ιδέα.
Η ίδρυση του ΙΚΕΑ και η ανοδική πορεία της εταιρείας
Το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Ινγκβαρ Κάμπραντ τον οδήγησε στην ίδρυση της εταιρείας ΙΚΕΑ που παρά οι ομοιότητες που έχει το ονομα με την ελληνική λέξη «οικία» είναι καθαρά συμπτωματικές Το όνομά της προήλθε από τα αρχικά Ι (Ingvar) K (Kamprad) E (Ε lmtaryd, το αγρόκτημα που μεγάλωσε) και το Α προσδιορίζει το χωριό που μεγάλωσε, το Agunnaryd, στο Σάμλαντ στη Νότιο Σουηδία. Στην αρχή το ΙΚΕΑ απλά πουλούσε αντίγραφα από το τραπέζι κουζίνας του θείου του ενώ αργότερα το 1948 πρόσθεσε κι άλλα έπιπλα. Στην αρχή η επιχείρηση λειτουργούσε με ταχυδρομικές παραγγελίες.
Το πρώτο κατάστημα άνοιξε και λειτούργησε στη Στοκχόλμη. Ακολούθησαν τα υποκαταστήματα σε Νορβηγία, Ελβετία και Γερμανία. Αυτή ήταν μία γεύση για την πορεία που θα ακολουθούσε η εταιρεία η οποία εξαπλώθηκε σε 40 χώρες σε Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή και Καραϊβική.
Η μεγάλη ανάπτυξη της εταιρείας έρχεται το 1956, όταν έφερε στην αγορά την πρωτοπορία των επίπλων επίπεδης συσκευασίας. Η ιδέα ήρθε στον Κάμπραντ καθώς παρακολουθούσε έναν εργαζόμενο να αφαιρεί τα πόδια από ένα τραπέζι για να το χωρέσει μέσα στο αυτοκίνητο ενός πελάτη και συνειδητοποίησε ότι η εξοικονόμηση χώρου σημαίνει εξοικονόμηση χρημάτων.
Η αποχώρησή του από την διοίκηση της εταιρείας
Ο Ινγκβαρ Κάμπραντ άφησε το διοικητικό συμβούλιο της Inter IKEA Holding SA όταν ήταν 87 χρονών! Αφού παραιτήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο πρόεδρος της εταιρείας ανέλαβε ο νεώτερος γιος του Ματίας Κάμπραντ. Ο ιδρυτής του ΙΚΕΑ αποσυρόμενος από την εταιρεία δήλωσε:
“Θεωρώ ότι είναι μια καλή στιγμή για μένα να φύγω από το διοικητικό συμβούλιο του Ομίλου Inter IKEA. Ο Ματίας και τα δύο μεγαλύτερα αδέλφια του, που έχουν επίσης ηγετικούς ρόλους στο ΙΚΕΑ, εργάζονται για το γενικό όραμα και τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της εταιρείας. “
Τον Ιούνιο του 2015, ο Κάμπραντ κατατάχθηκε ως το όγδοο πλουσιότερο άτομο στον κόσμο στον Δείκτη Bloomberg Billionaires. Το περιοδικό Forbes ανέφερε ότι η περιουσία του Κάμπραντ από τον Φεβρουάριο του 2016 είναι 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια.
Τσιγκούνης παρά τα αμύθητα πλούτη
Όλος ο κόσμος σκέφτεται πώς θα ξόδευε τα χρήματά του αν είχε την ευκαιρία να ζήσει έστω και για μία μέρα μέσα στα πλούτη. Από την άλλη πλευρά, ο ιδρυτής του IΚΕΑ παρά το γεγονός ότι έζησε μία ολόκληρη ζωή μέσα στη χλιδή προτιμούσε να είναι “οικονόμος”…κοινώς τσιγκούνης. Μπορεί να μην ήξερε τι είχε από χρήματα και περιουσία, αλλά ταξίδευε πάντα στην οικονομική θέση, χρησιμοποιούσε ένα Volvo 15ετίας για τις μετακινήσεις του, ψώνιζε ρούχα από τις λαϊκή αγορά και πήγαινε για φαγητό σε φθηνά εστιατόρια Μάλιστα ανακύκλωνε ακόμη και τα ανοιγμένα φακελάκια με αλάτι και πιπέρι που δίνουν στα εστιατόρια, συνήθεια που καμία σχέση δεν είχε με οικολογικά κίνητρα.
Τη φιλοσοφία του για τη λιτότητα θέλησε να μοιραστεί μέσα από το βιβλίο που έγραψε το 1976 με τίτλο η «Διαθήκη ενός πωλητή επίπλων». Εκεί μιλώντας για την “απλότητα” έγραφε:
«Δεν χρειαζόμαστε πολυτελή αυτοκίνητα, εντυπωσιακούς τίτλους, ακριβό ντύσιμο ή οτιδήποτε άλλο, διότι βασιζόμαστε στις δυνάμεις και την θέληση μας».
Η ενεργή συμμετοχή του φασιστικές οργανώσεις
Μια άλλη σελίδα της ζωής του επιτυχημένου επιχειρηματία έγινε γνωστή το 1994 όταν και δημοσιεύτηκαν οι προσωπικές επιστολές του Σουηδού φασίστα ακτιβιστή Περ Ένγκταλ. Πριν ακόμα ανοίξει την εταιρεία του , σε ηλικία 16 ετών μπήκε στη Νέα Σουηδική Κίνηση που ασπαζόταν το φασισμό. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η εν λόγω οργάνωση στήριξε τους ναζί. Ο κύριος ΙΚΕΑ κατά την διάρκεια του πολέμου στρατολογούσε νέους άνδρες για τον Σουηδικό σύνδεσμό των Ναζί, ενώ αυτή του η δράση συνεχίστηκε για πολύ καιρό και μετά τον πόλεμο.
Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος υποστήριζε ότι είχε απαρνηθεί τέτοιες απόψεις, οι αποκαλύψεις της συγγραφέα Ελίζαμπεθ Άσμπρινγκ γεννούν έντονες αμφιβολίες για αυτή τη μεταμέλεια…Σύμφωνα με τη συγγραφέα, ο Ίνγκβαρ είχε χαρακτηρίσει τον Περ Ένγκταλ φίλο του και είχε πει γι’ αυτόν :
“Είναι ένας από τους σπουδαιότερος ανθρώπους που έχει γνωρίσει και πως ποτέ δεν θα αλλάξει αυτό.”
Σε συνέχεια αυτής της δήλωσης ήρθε να προστεθεί ο ισχυρισμός μιας ειδικού σε θέματα ακροδεξιού εξτρεμισμού από τη Σουηδία ότι το αφεντικό των ΙΚΕΑ συμμετείχε και σε άλλη μια ναζιστική οργάνωση. Σύμφωνα με την ίδια είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι είχε ενεργό συμμετοχή και σε αυτή την οργάνωση χωρίς ωστόσο να δώσει περαιτέρω στοιχεία.
O Ινγκβαρ Κάμπραντ παντρεύτηκε δύο γυναίκες και γύρισε στη Σουηδία το Μάρτιο του 2014 ύστερα από 40 χρόνια που έζησε στο εξωτερικό. Κάποια στιγμή στην καριέρα του απέκτησε πρόβλημα με το αλκοόλ ωστόσο όπως δήλωνε αργότερα ο ίδιος το είχε υπό έλεγχο. Άλλο ένα στοιχείο που μας επιβεβαιώνει ότι ήταν ένας άνθρωπος με διάφορα πάθη αλλά και ιδιαιτερότητες.
