Φανταστείτε ένα παιδί που όλα τα δώρα που παίρνει για χρόνια δεν έχουν καμιά σχέση με το τι επιθυμεί, τι του αρέσει και τι είναι σημαντικό γι’ αυτό. Τα συναισθήματά του όταν λαμβάνει τα δώρα μοιάζουν (τι έκπληξη!) πολύ με αυτά του παιδιού που δεν παίρνει κανένα δώρο! Αισθάνεται κι αυτό ότι δεν το καταλαβαίνει κανείς, δεν το αγαπά κανείς και δεν ενδιαφέρεται κανείς ουσιαστικά γι’ αυτό. Τα ίδια συναισθήματα προκαλούνται και σε έναν ενήλικα όταν κάποιος του κάνει ένα ακατάλληλο και μη προσαρμοσμένο δώρο όσο καλό ή ακριβό μπορεί να είναι αυτό.
Γράφει η Κλινική Ψυχολόγος, Aσημίνα Κουλουκούρη
Οι μόνοι που θα ευχαριστηθούν με τα δώρα αξίας, έστω κι αν δεν τους αρέσουν, είναι οι χρυσοθήρες, άνδρες ή γυναίκες, γιατί θα τα πουλήσουν ή θα τα γυρίσουν πίσω για να πάρουν τα χρήματα ή οι νάρκισσοι που θα τα θεωρήσουν επένδυση ή θα σας «μετρήσουν» σύμφωνα με τα χρήματα που ξοδέψατε για το δώρο.
Όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι μικροί και μεγάλοι θεωρούν τα δώρα σαν μια έκφραση αγάπης, ειδικά αν ανήκουν στην κατηγορία των ατόμων που εκφράζουν και παραλαμβάνουν αγάπη μέσα από την πράξη του δώρου. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να μάθει ο καθένας να κάνει ουσιαστικά δώρα σε σημαντικές στιγμές της ζωής των ανθρώπων που αγαπά ή σέβεται.
Βλέπουμε πολλούς, κοντά σε σημαντικές γιορτές ή επετείους, να ρωτάνε ξένους ανθρώπους απελπισμένα, να διαβάζουν περιοδικά η να βλέπουν βίντεο για το τι δώρα να κάνουν σε άτομα όπως ο σύντροφος τους ή το παιδί τους ή οι γονείς και οι συγγενείς τους. Δεν έχουν πραγματικά καμία ιδέα ή δεν ασχολούνται καθόλου να σκεφτούν οι ίδιοι ή να συνδεθούν συναισθηματικά με τα άτομα αυτά για να βρουν τα ουσιαστικά πράγματα ή ιδέες που θα τα χαροποιούσαν. Το αποτέλεσμα είναι τυποποιημένα δώρα, πολλές φορές ακριβά, για να βγάλει κανείς μια υποχρέωση (θυμηθείτε τα 15 μπλέντερ όταν δεν υπήρχαν λίστες γάμων) και η έλλειψη πραγματικής επικοινωνίας και ανταλλαγής. Αυτό δείχνει ή το πόσο λίγο ασχολούνται με τους γύρω τους ή το πόσο λίγο είναι συνδεδεμένοι με αυτούς, ή τον ναρκισσιστικό τους χαρακτήρα που μπορεί να εκφράζεται είτε με ένα δώρο που αρέσει στους ίδιους, αδιαφορώντας για το αν αρέσει στους άλλους, ένα δώρο ακατάλληλο για την ηλικία και τις ικανότητες του παραλήπτη, είτε με ένα φτηνό δώρο άσχετο για τον άλλο συνδυαζόμενο με ένα καλό για τους ίδιους μπροστά του (το χειρότερο σενάριο). Αν αυτό συνδυαστεί με την ιδέα ότι τα δώρα δεν χαρίζονται ή αλλάζονται που έχουν πολλοί καταλήγουμε το δώρο να αποτελεί ένα άχρηστο συσσώρευμα στο σπίτι κάποιου ή ένα αντικείμενο κρυμμένο που βγαίνει όταν έρθει ο συγγενής μια φορά στα 10 χρόνια. Ειδικά για τους ανθρώπους που λαμβάνουν πολλά δώρα το θέμα είναι σημαντικό για την αποθήκευσή τους στη συνέχεια.
Το να κάνει κανείς ένα κατάλληλα προσαρμοσμένο δώρο είναι μια τέχνη που μαθαίνεται και έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη χαρά και αυτού που το δίνει και αυτού που το λαμβάνει και την περηφάνια και των δύο καθώς και την αξιοποίηση του δώρου στο έπακρο. Είναι το αληθινό δώρο χωρίς να έχει απαραίτητα αυτό να κάνει με την αξία ή το υλικό του. Ανταποκρίνεται στην ψυχή και την επιθυμία του παραλήπτη, ξυπνά μνήμες ή τον κινητοποιεί. Όλα αυτά πάντα με την εξαίρεση των ψυχοπαθών ή ναρκισσιστών που μπορούν σε δευτερόλεπτα να σας γραδάρουν, να σας κάνουν ακριβώς το δώρο που θέλετε, για να πετύχουν άλλους σκοπούς.
Πώς μαθαίνουμε να κάνουμε το κατάλληλο δώρο στον κατάλληλο άνθρωπο;
Η απάντηση είναι απλή και είναι το ενδιαφέρον που εκφράζεται με την προσεκτική παρατήρηση ή τις ερωτήσεις.
1. Η περίπτωση του στενού συγγενή των φίλων και του συντρόφου
Στην περίπτωση των κοντινών προσώπων αρκεί να παρατηρείτε τι φορούν, τι διαλέγουν οι ίδιοι και τα χρώματα και πράγματα τους αρέσουν ήδη γιατί συνήθως θα σας τα πουν. Μια βόλτα στα μαγαζιά, ένα ξεφύλλισμα περιοδικού μαζί σας, το δείχνει ξεκάθαρα αν δεν το έχετε ήδη αντιληφθεί.
Γενικά οι άνθρωποι μιλούν για το τι θέλουν και με λίγη παρατήρηση στη διακόσμηση του σπιτιού τους ή στο ντύσιμο τους θα καταλάβετε τι τους αρέσει· δεν είναι δύσκολο. Μάλιστα θα γίνεστε όλο και καλύτεροι με το πέρασμα του χρόνου. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ερωτήσεις που θα τις κάνετε να αφορούν άλλους ή εσάς για να καταλάβετε αν τους αρέσουν κάποια πράγματα λέγοντας π.χ. «η τάδε αγόρασε αυτό στον άντρα της» και να δείτε την αντίδρασή του. Αν σας πει «πωπω, κι εγώ αυτό ήθελα», πέσατε μέσα! Ή να πείτε «ο τάδε έδωσε τα εξής για την τάδε γιορτή στην κοπέλα του» και να αφήσετε τη δική σας κοπέλα να εκφραστεί και κινηθείτε ανάλογα. Ο τρίτος δρόμος είναι να εφαρμόσετε ένα τετράδιο ευχών (θα εξηγήσω παρακάτω τι είναι).
2. Η περίπτωση των απομακρυσμένων προσώπων
Σε απομακρυσμένα πρόσωπα, καλό είναι να ρωτήσετε τι θα ήθελαν ή να κάνετε λεπτομερείς ερωτήσεις γιατί δεν τα ξέρετε καλά και ίσως υπάρχει παρεξήγηση σχετικά με κάποιο δώρο. Για παράδειγμα, αν σε μια πρακτική μακρινή συγγενή που έχει τα μίνιμουμ κι εκτιμά τα βασικά πάτε ντελικατέσεν καλάθι, δεν θα το εκτιμήσει και τα χρήματά σας θα πάνε χαμένα συνήθως. Καλό είναι να ρωτήσετε τι δώρα συνηθίζονται στην οικογένειά τους ή τι εκτιμούν ή να το μάθετε από άλλους κοντινούς τους. Στην περίπτωση των συνεργατών θα χρειαστείτε λεπτομερή μελέτη πάνω σε όσα τους αρέσουν ή όχι, ειδικά αν θέλετε να τους εντυπωσιάσετε ή είναι το αφεντικό σας.
3. Η περίπτωση των δώρων – έκπληξη
Θα σας συνιστούσα προσωπικά να κάνετε δώρα – έκπληξη μόνο όταν είστε 100% σίγουροι ότι τα άτομο θα εκτιμήσει το δώρο και θα ανταποκριθεί με ευχαρίστηση σε αυτό. Για παράδειγμα τα κουταβάκια ή τα γατάκια δεν είναι και δεν θα έπρεπε να είναι ποτέ δώρα γιατί περιέχουν ευθύνη και γιατί τα ζώντα πλάσματα μπορεί να κινδυνέψουν στα λάθος χέρια. Επίσης τα λουλούδια ή τα φαγητά θα πρέπει να είναι σίγουρο ότι δεν περιέχουν αλλεργιογόνα για το συγκεκριμένο άτομο που θα τα λάβει, διαφορετικά μπορεί να αποβούν επικίνδυνα. Η καλή έκπληξη είναι ένας συνδυασμός σκηνοθεσίας, αγάπης και μελέτης πάνω στα γούστα του ατόμου, που γίνεται μυστικά με σκοπό τη χαρά και την ευχάριστη έκπληξη του.
4. Το τετράδιο ευχών και πώς να το χρησιμοποιήσετε σαν ζευγάρι ή οικογένεια
Ένας τρόπος που χρησιμοποιείται στο εξωτερικό είναι το τετράδιο ευχών ή το Pinterest ηλεκτρονικά. Το κάθε μέλος της οικογένειας ή του ζευγαριού γράφει τι θα ήθελε ως δώρο όλη τη χρονιά κι έτσι οι άλλοι έχουν τη δυνατότητα να διαλέξουν κάτι απ’ όσα πραγματικά θέλει, ανάλογα με τα οικονομικά τους
5. Η δυνατότητα να μετατρέψετε το δώρο σας σε μια αγαθοεργία
Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να ζητήσουν από τους φίλους και γνωστούς να κάνουν μια δωρεά σε έναν καλό σκοπό αντί για δώρο και αυτό τους δίνει μεγάλη χαρά και σε αυτούς και στους συγγενείς γιατί πραγματικά βοήθησαν για έναν μεγαλύτερο σκοπό. Για παράδειγμα αν θέλετε να εντυπωσιάσετε μια κοπέλα που ασχολείται με άστεγους θα μπορούσατε να οργανώσετε κάτι γι’ αυτούς γιατί συνήθως δεν θα την ενδιαφέρουν τόσο πολύ τα υλικά δώρα.
6. Το δώρο δραστηριότητα
Ένας καλός τρόπος να εξελίξετε την ιδέα του δώρου, είναι να μάθετε την κρυφή επιθυμία κάποιου για μια δραστηριότητα και να του την κάνετε δώρο (όπου θα την απολαύσει μαζί σας ή και μόνος του). Για παράδειγμα μαθήματα θεάτρου σε κάποιον θεατρόφιλο που ποτέ δεν τόλμησε ή μαθήματα βιολιού σε κάποιον που από μικρός ήθελε να μάθει βιολί, αλλά του το απαγόρευσαν.
Το σημαντικότερο μέρος του δώρου που ο άλλος θα θυμάται για πάντα είναι, όπως καταλάβατε, το προσωπικό ενδιαφέρον που δείξατε και η φροντίδα σας στη μικρή λεπτομέρεια που θα τον αγγίξει βαθιά και θα κάνει τη διαφορά από τα τόσα προκάτ δώρα που προβάλλουν τα media. Ένα κομμένο λουλούδι από κήπο, μια μανόλια ή γαρδένια σε μια γιαγιά που της χάριζε τέτοια ο άνδρας της που πέθανε, είναι πολύ προτιμότερο από οποιοδήποτε ακριβό μαντήλι σε άσχετα χρώματα που γενικά θα πήγαιναν σε γιαγιάδες. Γενικά σταματήστε να σκέφτεστε επιφανειακά και επικεντρωθείτε στον συγκεκριμένο άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Τέλος θυμηθείτε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν έλαβαν ποτέ ένα δώρο ή που έχουν ανάγκη και γι’ αυτό μη διστάσετε να κάνετε δώρα σε άτομα με οικονομική δυσχέρεια, σε μόνους ηλικιωμένους, σε παιδιά σε δυσχέρεια ή σε άστεγους ακόμη· ακόμη και πολύ βασικά πράγματα φέρνουν χαρά ειδικά αν τα χρειάζονται.
Α. Κουλουκούρη
Κλινική Ψυχολόγος
Εξειδίκευση στην Κλινική Ψυχολογία Ψυχοπαθολογία και Ψυχανάλυση
www.akouloukouri.gr
