Τα 10 βήματα αντιμετώπισης μιας ψυχολογικής κρίσης από δυσάρεστα γεγονότα

Η κρίση (ένα τραύμα) είναι μια απότομη αλλαγή στην κατάσταση υγείας (σωματικό επίπεδο), μια περίοδος απότομης αλλαγής της καθημερινότητας σε δυσαρμονία με τις επιθυμίες μας, που συνοδεύεται με ψυχολογική πίεση περιορισμένης ή παρατεταμένης διάρκειας κατά την οποία το άτομο έχει την αίσθηση της αδυναμίας ελέγχου της κατάστασης.

Οι κρίσεις μπορεί να είναι αναμενόμενες ή ξαφνικές. Αναμενόμενες (καλοήθεις) κρίσεις θεωρούνται ο γάμος ή η γέννηση παιδιού, η αλλαγή σπιτιού, η συνταξιοδότηση. Ξαφνικές επώδυνες κρίσεις είναι ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, ένα σοβαρό ατύχημα, η οικονομική κατάρρευση, η ανεργία, η φυλάκιση.

Όταν ένα άτομο βρίσκεται σε κρίση, βιώνει την κρίση (το ψυχοπιεστικό γεγονός) ως αδιέξοδο, αξεπέραστο πρόβλημα, υπεράνω των δυνατοτήτων του να το επιλύσει.

Συνήθως κάθε σοβαρή κρίση (π.χ. πένθος) έχει καθορισμένη διάρκεια (8-10 εβδομάδες) και στο τέλος η προσωπική ψυχολογική αναστάτωση βαίνει μειούμενη. Αν το άτομο δεν μπορέσει να αντιμετωπίσει την κρίση (ανεργία), τότε θα οδηγηθεί σε μια χρόνια ψυχοπαθολογική έκπτωση (δυσθυμική διαταραχή).

Τα 10 βήματα για την αντιμετώπιση μιας κρίσης

Όταν ένα άτομο βιώνει μια επώδυνη κρίση (όταν δηλαδή απειλείται), αναπτύσσονται σε σωματικό επίπεδο φυσιολογικοί μηχανισμοί (υπερέκκριση αδρεναλίνης) ώστε να αντέξει το επώδυνο ερέθισμα. Στο ψυχολογικό επίπεδο, ίσως χρειάζεται να κάνουμε βασικά πράγματα για να «επιβιώσουμε».

1. Διατηρήσουμε (όσο είναι δυνατόν) μια θετική διάθεση. Δεν το βάζουμε κάτω, πάντα υπάρχουν κάποιες εναλλακτικές λύσεις. Τα αρνητικά συναισθήματα μπλοκάρουν κάθε ελπίδα. Αντικαθιστούμε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές. Συγκρατημένα αισιόδοξοι. Όχι στην καταστροφολογία. Διατηρούμε την αίσθηση του χιούμορ, που ευνοεί κάθε προσπάθεια για επιβίωση.

2. Δεν μένουμε απομονωμένοι. Μιλάμε ανοιχτά με τον κολλητό μας, με τον στενό συγγενή μας ή με κάποιον που ίσως βρίσκεται σε παρόμοια θέση με εμάς.

3. Προσπαθούμε να είμαστε προσαρμοστικοί επινοώντας μηχανισμούς αντιμετώπισης. Πάντα υπάρχουν κρυφές δυνάμεις προσαρμογής. Εκμεταλλευόμαστε όλες τις θετικές εμπειρίες μας και αναδιοργανωνόμαστε.

4. Διατηρούμε μια συνεχή δραστηριότητα. Είμαστε απασχολημένοι με δράσεις που μας ευχαριστούν, π.χ. εθελοντισμός, που προσφέρουν την αίσθηση της συμμετοχής και της συντροφικότητας. Επενδύουμε σε μικρά (ανέξοδα) πράγματα που μας γεμίζουν, π.χ. διάβασμα ενός βιβλίου που είχαμε στη βιβλιοθήκη μας ή επίσκεψη σε ένα μουσείο. Ανακαλύπτουμε ξεχασμένες πλευρές του εαυτού μας, π.χ. ένα παλιό χόμπι.

5. Προσπαθούμε να διατηρηθούμε σε καλή φυσική κατάσταση. Π.χ. κάνουμε κάποιες καθημερινές σωματικές ασκήσεις αναπνοής κ.λπ. Αποφεύγουμε την υπερκατανάλωση αλκοόλ, καπνού ή χαπιών. Κοιμόμαστε τουλάχιστον επτά ώρες κάθε βράδυ. Τρώμε ισορροπημένα πολλά λαχανικά και φρούτα ενώ πίνουμε αρκετό νερό.

6. Ψάχνουμε εναλλακτικές λύσεις στα πρακτικά προβλήματα έτσι ώστε να νιώθουμε ότι ελέγχουμε σε κάποιο βαθμό την κατάσταση.

7. Κάνουμε ενδοσκόπηση. Στρεφόμαστε προς τον εαυτό μας για να τον γνωρίσουμε καλυτέρα αξιολογώντας τις ενέργειές μας, τα πιστεύω μας.

8. Θέτουμε συγκεκριμένους μικρούς στόχους. Δεν υποχωρούμε στην πρώτη δυσκολία. Η επιβίωση είναι μια συνεχής μάχη.

9. Ελέγχουμε τους φόβους μας. Ο πανικός είναι μια ακραία αντίδραση όταν είμαστε απροετοίμαστοι για το φόβο. Σε περιπτώσεις κρίσεων πανικού που αντιμετωπίστηκαν ικανοποιητικά, είμαστε καθημερινά προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο κρίσης. Ελπίζουμε το καλύτερο, αλλά περιμένουμε το χειρότερο.

10. Δίνουμε αγάπη, δείχνουμε αλληλεγγύη, δεχόμαστε τη συμπάθεια των άλλων. Απολαμβάνουμε τη συντροφιά φίλων και αγαπημένων συγγενών.

 

Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο «Ελληνική κρίση, “εθνική” κατάθλιψη και ασκήσεις επιβίωση», Μιχάλης Γ. Μαδιανός και Μαρίνα Οικονόμου από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Καστανιώτη για την ευγενική παραχώρηση του υλικού.

Σχετικά άρθρα