Έχω ένα γιο 2,5 ετών και θηλάζω ακόμα. Οι φίλες μού λένε ότι δεν είναι φυσιολογικό και ότι αυτό μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία του παιδιού μου. Τι θα με συμβουλεύατε να κάνω; Μέχρι ποια ηλικία μπορεί να θηλάζει το παιδί μου;
Στο ερώτημά σας απάντησε η μαία Κωνσταντίνα-Μαρία Χατζηαποστόλου
Αυτή είναι μια ερώτηση που διχάζει πολλές μητέρες. Κάποιες γυναίκες δεν τα καταφέρνουν ή δεν έχουν την επιμονή και την όρεξη να θηλάσουν, ενώ άλλες θηλάζουν τα παιδιά τους έως και την ηλικία των 5 ετών. Υπάρχει σωστό και λάθος; Η περίπτωση των πρώτων γυναικών τις καθιστά «λιγότερο» μητέρες από τις άλλες; Καμία κυβέρνηση ή διεθνής αρμόδιος οργανισμός δεν δίνει συγκεκριμένη σύσταση σε ό,τι αφορά το πότε ακριβώς μια γυναίκα πρέπει να σταματήσει τον θηλασμό.
Οι ειδικοί της Αμερικάνικης Παιδιατρικής Εταιρείας τονίζουν ότι «δεν υπάρχει ανώτατο όριο στη διάρκεια του θηλασμού ούτε στοιχεία που να δείχνουν ψυχολογικές ή αναπτυξιακές βλάβες από τον θηλασμό κατά το τρίτο έτος της ζωής ή και περισσότερο». Από την άλλη πλευρά, διάφοροι ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές είναι της άποψης του «Μέτρον Άριστον», αφού σε γενικό πλαίσιο τα άκρα δεν αποτελούν ποτέ την καλύτερη απόφαση που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος. Θεωρούν πως καθώς το παιδί μεγαλώνει, διαφοροποιούνται και οι ανάγκες του. Γι’ αυτό, ένας υπερβολικά μακροχρόνιος θηλασμός φαίνεται πως ίσως να ξεπερνά την πραγματική πρόθεση της μητέρας για προσφορά φροντίδας προς το παιδί και να υπαγορεύεται από μια ασυνείδητη επιθυμία της, η οποία αφορά την κάλυψη ανάγκης της ίδιας της μητέρας, για αλληλο-εξάρτηση με το παιδί της. Έτσι λοιπόν, μπορεί η ίδια να νιώθει ασφάλεια και επαφή με την παρατεταμένη προσκόλληση στο παιδί της, αφού δεν μπορεί να το αποχωριστεί με τον αποθηλασμό. Επίσης, κάποιοι ειδικοί ψυχολόγοι πιστεύουν πως με τον παρατεταμένο θηλασμό δεν προετοιμάζεται το παιδί στο να είναι ανθεκτικό στις απογοητεύσεις και στις αντιξοότητες της ζωής. Επομένως, μία μητέρα ίσως χρειαστεί κάποια βοήθεια ψυχολογικής υποστήριξης. Εξάλλου η γυναίκα θα στηρίξει το παιδί της, αλλά την ίδια ποιος θα την στηρίξει σε έναν τέτοιο δύσκολο αποχωρισμό;
Συμπερασματικά, το πόσο χρονικό διάστημα θα θηλάσει μια μητέρα είναι καθαρά δικό της θέμα και του μωρού της. Αυτό που πρέπει να θυμάται κάθε γυναίκα είναι πως ο μητρικός θηλασμός είναι το πολυτιμότερο δώρο που μπορεί να κάνει μια μανούλα στο μωρό της. Ωστόσο, δεν πρέπει να δημιουργούνται εμμονές, καθώς επίσης δεν πρέπει η μια να κατακρίνει ως ¨κακή μητέρα¨ την άλλη, γιατί δεν θήλασε ή θήλασε παραπάνω από την ίδια. Το κάθε μωρό και η κάθε μητέρα είναι διαφορετικές προσωπικότητες.
Φυσικός Απογαλακτισμός – Αποθηλασμός
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η UNICEF και η Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία, συνιστούν τον αποκλειστικό θηλασμό (δηλαδή το μωρό να τρέφεται ΜΟΝΟ με μητρικό γάλα, χωρίς να του δίνονται επιπρόσθετα υγρά και τροφή, ούτε καν νερό), για τους πρώτους 6 μήνες ζωής του βρέφους. Παράλληλα, με την εισαγωγή των στερεών τροφών συστήνεται η συνέχιση του θηλασμού κατά το πρώτο έτος ζωής και κατά το δεύτερο έτος για όσο διάστημα επιθυμεί η μητέρα και το μωρό, αφού το μητρικό γάλα συνεχίζει να έχει όλα τα πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη του βρέφους. Τον 6ο – 8ο μήνα, τα στερεά γεύματα πρέπει να είναι 2-3 την ημέρα, ενώ μετά το έτος μπορούν να προστεθούν επιπλέον 1-2 μικρογεύματα, ανάλογα με τη διάθεση του παιδιού.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανόνας για το πότε πρέπει να γίνει ο απογαλακτισμός, όπως αναλύθηκε παραπάνω. Κατάλληλη περίοδος είναι εκείνη κατά την οποία η μητέρα και το παιδί επιθυμούν τη διακοπή του. Δεν υπάρχει λόγος να συνεχιστεί ένας θηλασμός, μόνο και μόνο από τύψεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν ευχαριστεί πλέον την γυναίκα. Πολλές μητέρες αποφασίζουν να περιμένουν, μέχρι το μωρό τους να τους δείξει από μόνο του, ότι είναι έτοιμο να διακόψει το θηλασμό. Γενικά, είναι σπάνιο ένα μωρό να διακόψει από μόνο του το θηλασμό, πριν τη συμπλήρωση του πρώτου έτους ζωής.
Είναι μια δύσκολη στιγμή και για τους δύο. Έτσι, σεβόμαστε τόσο τις βιολογικές όσο και τις συναισθηματικές ανάγκες του μωρού, όσο και τα συναισθήματα της μητέρας, το δικό της αίσθημα ¨αποχωρισμού¨ και τις συνθήκες ζωής της. Σε αυτή την φάση, η συναισθηματική και η πρακτική υποστήριξη από τον σύντροφο και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας είναι αναγκαία.
Το πιο σημαντικό είναι όταν αποφασίσει μια μητέρα να σταματήσει το θηλασμό, να το κάνει αργά και σταδιακά, λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν και τις ανάγκες του μωρού της, αφού η απότομη διακοπή του θηλασμού μπορεί να είναι επώδυνη για ένα παιδί. Γι’ αυτό, ο αποθηλασμός δεν πρέπει να γίνεται σε περιόδους που το παιδί είναι άρρωστο ή προσπαθεί να προσαρμοστεί σε κάποια δύσκολη κατάσταση. Ένας καλός τρόπος για να αρχίσει ο φυσικός απογαλακτισμός, είναι να μην προσφέρει πια η γυναίκα το στήθος στο μωρό, αλλά να περιμένει μέχρι εκείνο να της το ζητήσει. Επίσης, μπορεί κάποια γεύματα μητρικού θηλασμού να τα αντικαταστήσει με ξένο γάλα ή με κάποιο άλλο υγρό ή με μια στερεά τροφή. Ωστόσο, πρέπει η γυναίκα να αφήνει τουλάχιστον 2 ημέρες προσαρμογής στο μωρό για το καινούργιο του γεύμα.
Κάποιες φορές τα μωρά αρνούνται το ξένο γάλα από τη μητέρα τους, ενώ μπορεί να το δεχτούν από κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας ή από το άτομο που το φροντίζει. Την περίοδο αυτή, ίσως υπάρξουν αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού, όπως κλάμα, άρνηση να φάει κάποια άλλη τροφή, συχνά νυχτερινά ξυπνήματα, εκρήξεις θυμού και γκρίνιας. Είναι φυσιολογικά όλα τα παραπάνω, αρκεί να μην ξεχνάτε να διατηρείτε τη σωματική επαφή με το μωρό σας, ώστε να μην του δημιουργηθούν συναισθηματικά κενά.
* Ο απογαλακτισμός μπορεί να γίνει και με τη χρήση φαρμάκων. Από την στιγμή που θα αρχίσει η γυναίκα την φαρμακευτική αγωγή, ΔΕΝ πρέπει σε καμία περίπτωση να θηλάζει ή να πειράζει το στήθος της.
