Η αυτοεπίγνωση είναι η αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας γεννά διάφορα συναισθήματα ανάλογα με την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Πολύ συχνά οι έφηβοι δεν έχουν αντικειμενική αυτοεπίγνωση. Άλλοτε κυριαρχούνται από συναισθήματα παντοδυναμίας και πιστεύουν ότι όλα μπορούν να τα κάνουν και να τα διαχειριστούν και άλλοτε κυριαρχούνται από συναισθήματα αναξιότητας και απελπισίας ότι για τίποτα δεν είναι ικανοί.
Γράφει ο Στέλιος Μαντούδης, Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής
Ένας ισορροπημένος έφηβος συνήθως γνωρίζει τι μπορεί να κάνει και τι δεν μπορεί. Αναγνωρίζει τις αδυναμίες του και τα δυνατά του σημεία και αυτό τον βοηθά να πάρει σωστές αποφάσεις και να υποστηρίξει τα σχέδια του για τη ζωή του.
H αυτοεπίγνωση στην εφηβεία σε ορισμένους, δεν είναι ανεπτυγμένη για διάφορους λόγους με αποτέλεσμα ο έφηβος ή να αμφιταλαντεύεται και να λειτουργεί σπασμωδικά ή να καταλαμβάνεται από ακραία συναισθήματα (μπορώ να τα κάνω όλα/ δεν μπορώ να κάνω τίποτα).
Η εκπαίδευση και η κατανόηση της αυτοεπίγνωσης αποτελεί ένα σημαντικό μέσο για να βοηθήσουμε έναν έφηβο να εστιάσει την προσοχή του στις εσωτερικές πτυχές του εαυτού του.
Γνωσιακές μελέτες υποστηρίζουν ότι η γνώση για τον εαυτό μας βασίζεται σε όσα ακούμε από τους άλλους για το ποιοι είμαστε αλλά και πώς το βιώνουμε εμείς μέσα μας.
Life Skills για εφήβους
Μια εύκολη ενδοσκόπηση είναι: Είμαι το άτομο που θέλω να είμαι; Αν όχι, τι με σταματά; Τι με σταματά από το να γίνω το άτομο αυτό; Ή γιατί δεν αφήνω τον εαυτό μου να εξελιχθεί στο μέγιστο; Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις αυτές είναι μέρος ενός προγράμματος που ονομάζεται Life Skills και έχει σαν στόχο να βοηθήσει τον κάθε έφηβο να ανακαλύψει το ποιος είναι, να κατανοήσει τον εαυτό του και να γίνει αυτό που πραγματικά επιθυμεί.
Πώς το πρόγραμμα Life Skills βοηθά τους εφήβους;
Το Life Skills βοηθά τον έφηβο να καταλάβει τον εαυτό του καλύτερα. Όσο περισσότερο γνωρίζουμε τον εαυτό μας, τόσο πιο εύκολα μπορούμε να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις αλλά και να αποκτήσουμε τη διάθεση να τις υποστηρίξουμε και να προωθήσουμε τα σχέδια μας. Χωρίς τη γνώση αυτή μπορεί να βρεθούμε στη θέση να παίρνουν οι γονείς αποφάσεις αντί για τους ίδιους τους εφήβους, τις οποίες όμως πολύ πιθανό να μην έχουν καμία διάθεση να τις υποστηρίξουν.
Ασκήσεις αυτογνωσίας και τεχνικές χαλάρωσης για εφήβους
Όπως είναι γνωστό από τη γνωσιακή ψυχολογία οι ασκήσεις αυτογνωσίας είναι νοητικές, αφού ασχολούνται με τις σκέψεις μας. Η σκέψη όμως δημιουργεί και συναισθήματα. Έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι οι ασκήσεις χαλάρωσης και η νοερή απεικόνιση βοηθά σημαντικά στην αυτοεπίγνωση και επιφέρει τη μεταβολή των αντιλήψεων του ατόμου (Dosset, 1988). Επιπλέον, ορισμένοι επιστήμονες απέδειξαν ότι η εφαρμογή των τεχνικών χαλάρωσης βοηθούν τα παιδιά και τους εφήβους που βιώνουν στρες, άγχος, υπερκινητικότητα να απελευθερώσουν ενδορφίνες μέσα από ευχάριστες νοερές απεικονίσεις (Melzack & Wall, 1983).
Πού μπορώ να απευθυνθώ για το πρόγραμμα Life Skills για εφήβους;
Το πρόγραμμα life Skills πραγματοποιείται ατομικά ή ομαδικά από έμπειρο θεραπευτή με ομάδες εφήβων. Ο κ. Στέλιος Μαντούδης , αναπτυξιακός εργοθεραπευτής σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα για εφήβους, με στόχο να αυξήσουν την αυτογνωσία τους, να αποφορτιστούν από το στρες και το άγχος και να μάθουν να οργανώνουν τις σκέψεις τους, ώστε να πετυχαίνουν αυτά που επιθυμούν.
Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής
Επιστημονικά Υπεύθυνος των Αναπτυξιακών Κέντρων Mandou
