Γαστρίτιδα: Τι την προκαλεί και πώς μπορείς να την αντιμετωπίσεις

Μήπως το τελευταίο διάστημα έχετε κάψιμο στο στομάχι ή πίσω από το στήθος; Αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να χωνέψετε καλά; Το βράδυ σας ξυπνάει ένας πόνος στο στομάχι; Αισθάνεστε το στομάχι σας μονίμως φουσκωμένο; Κάποιος σίγουρα στο περιβάλλον σας θα βρέθηκε να σας πει ότι μάλλον έχετε γαστρίτιδα. Ισχύει αυτό.

Γράφει ο Νίκος Κυριάκος, Γαστρεντερολόγος-Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών

Τι ακριβώς είναι η γαστρίτιδα;

Αρχικά πρέπει να αποσαφηνιστούν κάποια πράγματα. Υπάρχουν 2 έννοιες της γαστρίτιδας: Σε καθαρά επιστημονικούς όρους η γαστρίτιδα ορίζεται ως φλεγμονή του στομάχου, που τεκμηριώνεται μόνο ιστολογικά, δηλαδή με βιοψίες κατά τη διάρκεια μιας ενδοσκοπικής εξέτασης, που λέγεται γαστροσκόπηση. Στην καθημερινότητά μας, όμως, όταν ο κόσμος ακούει τη λέξη γαστρίτιδα, εννοεί κάθε πάθηση στο στόμαχο που προκαλεί πόνο, δυσπεψία, κάψιμο πίσω από το στήθος και γενικότερα ενοχλήματα στην περιοχή του στομάχου, δηλαδή αμέσως κάτω από το στέρνο. Στα ενοχλήματα αυτά θα αναφερθούμε σε αυτό το άρθρο.

Τις περισσότερες φορές η αιτία των συμπτωμάτων είναι μία λειτουργική πάθηση που λέγεται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και οφείλεται σε προσωρινή ανεπάρκεια του σφιγκτήρα που βρίσκεται μεταξύ του οισοφάγου και του στόμαχου, με αποτέλεσμα γαστρικό υγρό, τροφές αλλά και χολή από το στομάχι να παλινδρομούν στον οισοφάγο και να προκαλούν το χαρακτηριστικό αίσθημα της καούρας, του πόνου στο στομάχι, αλλά και του φουσκώματος στο επιγάστριο (το σημείο αμέσως κάτω από το στέρνο). Όταν έχετε αυτά τα συμπτώματα καλό να ακολουθήσετε τις εξής συμβουλές:

  1. Μην ξαπλώνετε πριν περάσουν τουλάχιστον 2-3 ώρες από το φαγητό.
  2. Προτιμάτε να ξαπλώνετε στο αριστερό πλάγιο
  3. Να αποφεύγετε τα μεγάλα και να προτιμάτε τα μικρά και συχνά γεύματα
  4. Αν είστε υπέρβαρος, προσπαθήστε να χάσετε βάρος.
  5. Αποφύγετε τις εξής τροφές:

Πίττες : σφολιάτα, τυρόπιτες κ.α

Γλυκά: κυρίως σοκολάτα αλλά και σιροπιαστά και λουκουμάδες

Ξινά: Πορτοκάλι, λεμόνι, γκρέιπ φρούτ (φρούτα και χυμούς)

Αλκοόλ και αεριούχα ποτά

Κρεμμύδια, σκόρδο, πικάντικα, μπαχαρικά και γενικά λιπαρές τροφές

Αν τα συμπτώματα παραμένουν έντονα και επηρεάζουν την καθημερινότητα σας πρέπει να λάβετε μία αγωγή που μειώνει την έκκριση του γαστρικού οξέος (κυρίως αναστολείς αντλίας πρωτονίων) για ένα χρονικό διάστημα, αφού πρώτα φυσικά επισκεφτείτε τον γαστρεντερολόγο σας.

Αν τώρα, το κύριο σύμπτωμα δεν είναι το κάψιμο, αλλά ο πόνος στο στομάχι, ο οποίος μπορεί να σας ξυπνάει το βράδυ ή έχετε δυσπεψία και τάση για έμετο, μπορεί να έχετε γαστρίτιδα ή/και έλκος εξαιτίας της παρουσίας στο στομάχι ενός μικροβίου που ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Για να βρείτε αν αυτή είναι η αιτία του προβλήματος πρέπει να επισκεφτείτε πάλι τον γαστρεντερολόγο σας, οποίος θα ανακαλύψει αν το έχετε είτε με εξετάσεις αίματος ή κοπράνων είτε με ένα τεστ αναπνοής είτε διενεργώντας γαστροσκόπηση και λαμβάνοντας βιοψίες. Κάθε μέθοδος έχει διαφορετική ευαισθησία και η επιλογή της κάθε μίας εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά και τα συμπτώματα του κάθε ασθενούς.

Οι παραπάνω παθήσεις είναι κυρίως αυτές που ανήκουν στην οντότητα αυτή, που έχει επικρατήσει να λέγεται γαστρίτιδα. Παρόλα αυτά να μην ξεχνάμε ότι το στομάχι και γενικότερα όλο το πεπτικό σύστημα είναι ένα όργανο που επηρεάζεται συχνά από το άγχος, με αποτέλεσμα να έχουμε συμπτώματα όπως δυσπεψία ή σφίξιμο ή μεταγευματικό κορεσμό χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη οργανική αιτία.

Τα συμπτώματα αυτά είναι έντονα σε περιόδους stress και υποχωρούν όταν η διάθεσή μας βελτιώνεται ή όταν χαλαρώσουν οι επαγγελματικές μας υποχρεώσεις. Στις περιόδους που έχουμε συμπτώματα, η υγιεινή διατροφή, τα ελαφριά γεύματα, η αποφυγή των τροφών που αναφέρθηκαν παραπάνω και η λήψη των σκευασμάτων που μειώνουν τα συμπτώματα αυτά (αντιόξινα, σιμεθικόνη, γαστροκινητικά κα) θα βελτιώσουν την καθημερινότητά σας.

Κάθε όμως σύμπτωμα που δεν υποχωρεί αποτελεί αιτία περαιτέρω διερεύνησης και επίσκεψης στον ιατρό σας.

Ένα ερώτημα που βασανίζει πάντα τον κάθε άνθρωπο, που έχει τέτοιας φύσεως προβλήματα είναι πότε πρέπει να επισκεφτώ τον ιατρό και πότε δεν είναι μια απλή «αθώα» γαστρίτιδα; Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι «καμπανάκι» για την επίσκεψη μας στον γαστρεντερολόγο αποτελούν:

  1. Η επιμονή των συμπτωμάτων
  2. Η απώλεια βάρους
  3. Ηλικία > 45 ετών
  4. Συμπτώματα που προκαλούν νυκτερινή αφύπνιση
  5. Πόνος κατά τη διάρκεια του φαγητού (οδυνοφαγία)
  6. Το αίσθημα ότι η τροφή «κολλάει» καθώς κατεβαίνει στο στόμαχο (δυσφαγία)
  7. Τα μαύρα κόπρανα ή επεισόδια εμέτου με πρόσμειξη αίματος

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις είναι απαραίτητο να υποβληθείτε σε περαιτέρω έλεγχο και κυρίως σε γαστροσκόπηση, κατά την οποία ο γαστρεντερολόγος με ένα λεπτό ενδοσκόπιο, το οποίο στην άκρη φέρει κάμερα θα εξετάσει τον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο σας και θα λάβει βιοψίες από τα τμήματα που πάσχουν.

Η εξέταση είναι πλέον ανώδυνη και γίνεται με χορήγηση μέθης. Πριν τη γαστροσκόπηση ο εξεταζόμενος δε θα πρέπει να έχει καταναλώσει φαγητό για 8 ώρες και να μην έχει πιει τίποτα τις προηγούμενες 4 ώρες.

Η εξέταση κρατά μόλις λίγα λεπτά και δεν απαιτείται νοσηλεία του ασθενούς. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο ασθενής χρειάζεται μόνο να περιμένει για 20-30 λεπτά, έως ότου περάσει η επήρεια της μέθης.

Συνοψίζοντας, οι οδηγίες για τη γαστρίτιδα είναι: Υγιεινή διατροφή, λιγότερο άγχος και όταν τα συμπτώματα επιμένουν να συμβουλευόμαστε τον ιατρό μας.

 

Σχετικά άρθρα