Το τελευταίο διάστημα κατακλυζόμαστε από ειδήσεις και ιστορίες ανθρώπων που επέλεξαν να βάλουν τέλος στη ζωή της. Εχθές μία γυναικά από την Ουκρανία που ζούσε στην Κρήτη πήρε μία σακούλα, την έβαλε στο κεφάλι της, την έδεσε με ταινία και πνίγηκε. Σήμερα, μάθαμε για έναν 41χρονο άνδρα, από την Κρήτη πάλι, που αυτοπυροβολήθηκε με καραμπίνα στην καρδιά.
Την προηγούμενη εβδομάδα, όλος ο πλανήτης συγκλονίστηκε από τις αυτοκτονίες της διάσημης σχεδιάστριας μόδας Kate Spade και του πασίγνωστου σεφ Αnthony Bourdain, ενώ παράλληλα εκφράζονταν φόβοι ότι το τραγικό τους τέλος θα μπορούσε να δημιουργήσει κοινωνική επιδημία.
Πώς γίνεται άνθρωποι που τα έχουν όλα να επιλέγουν να βάλουν τέλος στη ζωή τους; Πώς γίνεται ένας άνθρωπος να μην μπορεί να βρει τίποτα που να μπορεί να τον κρατήσει στη ζωή; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που έρχονται στα χείλη όλων μας, καθώς η μία είδηση σκάει πίσω από την άλλη. Ωστόσο, η αλήθεια είναι μία: Η κατάθλιψη και η απόγνωση μπορεί να χτυπήσει την πόρτα του καθενός.
Σε αυτό το σημείο, όμως, έρχεται και ο ρόλος που μπορεί να παίξει ένας άλλος άνθρωπος και η βοήθεια που μπορεί να προσφέρει σε ένα άτομο που δεν μπορεί να βρει διέξοδο. Εσείς, μήπως έχετε στο κοντινό σας περιβάλλον κάποιο άτομο για το οποίο ανησυχείτε; Για το οποίο έχετε υποψίες ότι μπορεί να κάνει κακό στον εαυτό του; Αν ναι, να θυμάστε ότι υπάρχουν τρόποι για να το σώσετε.
Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κρατήσετε στο μυαλό σας είναι ότι η αυτοκτονική κατάσταση είναι σχεδόν πάντα μεταβατική και πρόσκαιρη. Οι άνθρωποι, που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, πλήττονται από ένα εσωτερικό εχθρό που επιτίθεται στον πραγματικό εαυτό τους και στη θέλησή τους για ζωή. Αν τους προσεγγίσετε σε αυτή ακριβώς τη φάση είναι πολύ πιθανό να μπορέσετε να τους σώστε.
Ακολουθούν κάποια άμεσα και απλά βήματα, που θα σας βοηθήσουν σε μία τέτοια δύσκολη κατάσταση:
Ρωτήστε άμεσα και ξεκάθαρα
Δεν θα πρέπει να διστάσετε να ρωτήσετε ανοιχτά και ξεκάθαρα το άτομο για το οποίο ανησυχείτε, υπό τον φόβο ότι μπορεί να του βάλετε εσείς την ιδέα στο μυαλό. Αν βρεθείτε σε αυτή τη θέση απλά ρωτήστε: «Είσαι καλά; Μήπως περνά από το μυαλό σου η ιδέα της αυτοκτονίας. Πώς μπορώ να σε βοηθήσω;». Έτσι, θα δείξετε στον άνθρωπο σας ότι νοιάζεστε γι’ αυτόν, αφού προσέξατε ότι κάτι έχει αλλάξει. Μπορείτε επίσης να του πείτε: «Νιώθω ότι πονάς!». Αφιερώστε χρόνο στο να ακούσετε το άτομο και μην είστε επικριτικοί ότι και αν σας πει. Προσπαθήστε να το βοηθήσετε εστιάζοντας στους λόγους για τους οποίους πιστεύετε ότι αξίζει να ζει. Οι άνθρωποι μπορεί να νιώσουν ανακούφιση, όταν κάποιος άλλος τους φροντίσει και τους δείξει αληθινό ενδιαφέρον.
Δημιουργήστε συνθήκες ασφάλειας
Μην αφήσετε το άτομο μόνο του. Μείνετε μαζί του μέχρι το σημείο που θα είστε σίγουροι ότι το έχετε βοηθήσει. Προσπαθείστε να ανακαλύψετε αν έχει κάνει κάποια απόπειρα ή αν έχει κάποιο σχέδιο. Ρωτήστε αν έχει σκεφτεί ποιο μέσο/όπλο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει. Απομακρύνεται από κοντά του τα θανατηφόρα μέσα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να κάνει κακό στον εαυτό του. Ο στόχος σας είναι να δημιουργήσετε απόσταση ανάμεσα στο άτομο και τον τρόπο. Αν κρατήσετε το άτομο σε ένα περιβάλλον ασφαλές, ενώ βρίσκεται σε αυτοκτονική κατάσταση, είναι πολύ πιθανό να το βοηθήσετε να βγει από αυτή.
Να είστε εκεί
Για να προστατεύσετε ένα άτομο με αυτοκτονικές τάσεις, κάντε το να αισθανθεί ότι είναι πάντα κάποιος μαζί του και κοντά του. Σιγουρευτείτε ότι γνωρίζει ότι μπορεί να ζητήσει τη βοήθειά σας όποτε τη χρειαστεί. Μπορείτε να κάνετε πολλά σε αυτό το επίπεδο αν είστε καλός ακροατής. Επιπλέον, θα πρέπει να το βοηθήσετε να βρει και άλλα άτομα, στα οποία θα μπορούσε να απευθυνθεί για βοήθεια και να βρείτε τρόπους να είναι σε επαφή με αυτά.
Βρείτε μαζί βοήθεια
Προσπαθήστε να βρείτε μαζί τη βοήθεια που χρειάζεται το άτομο που θέλετε να βοηθήσετε. Αν κρίνετε ότι το άτομο βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, μπορείτε να το μεταφέρετε σε νοσοκομείο όπου εφημερεύει η ψυχιατρική κλινική. Επιπλέον, μπορείτε να το βοηθήσετε να βρει συμβουλευτικό κέντρο ή θεραπευτή στην περιοχή του. Σιγουρευτείτε ότι γνωρίζει το τηλέφωνο της Γραμμής Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018, που λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, 7 ημέρες την εβδομάδα και δέχεται κλήσεις από κινητό ή σταθερό τηλέφωνο, με αστική χρέωση από όλες τις περιοχές της Ελλάδας (Για περισσότερες πληροφορίες http://suicide-help.gr/). Μπορείτε, επίσης, να είστε παρών κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής κλήσης.
Καταστρώστε ένα σχέδιο ασφαλείας. Με άλλα λόγια, ένα πλάνο που θα βοηθήσει το άτομο οποιαδήποτε στιγμή βρεθεί σε κίνδυνο. Το σχέδιο χρειάζεται να περιλαμβάνει τα βήματα που θα πρέπει να πραγματοποιήσει σε περίπτωση που αισθανθεί ότι οι αυτοκτονικές τάσεις το κυριεύουν. Μπορείτε συνεπώς να κάνετε μία προσπάθεια να συνδέσετε το άτομο με στρατηγικές που το έχουν βοηθήσει στο παρελθόν. Πάντα θα πρέπει να αναζητάτε τρόπους να επανασυνδέσετε το άτομο με θετικά συναισθήματα και την επιθυμία για ζωή.
Δώστε διάρκεια και συνέχεια
Να ελέγχετε συνεχώς ότι όλα εξακολουθούν να κυλούν ομαλά. Αφήστε το αγαπημένο σας πρόσωπο να γνωρίζει ότι θα είστε εκεί όποτε σας χρειαστεί. Το να είστε εκεί για εκείνον ή εκείνη τη στιγμή που νιώθει ότι οι αυτοκαταστροφικές τάσεις θεριεύουν, θα τον ή την βοηθήσει να ξεπεράσει την κρίση και να επανασυνδεθεί με το κομμάτι του εαυτού του/ της που θέλει να ζήσει. Η συνεχής βοήθεια θα δείξει στο άτομο πόσο πολύ νοιάζεστε.
Το να βλέπεις ένα αγαπημένο πρόσωπο σε αυτή την κατάσταση είναι κάτι πραγματικά δύσκολο, ωστόσο τα παραπάνω βήματα μπορούν πραγματικά να προσφέρουν διέξοδο από την κρίση. Σήμερα, υπάρχουν θεραπευτικές μέθοδοι και προσεγγίσεις που αποδεδειγμένα μπορούν να βοηθήσουν ένα άτομο με αυτοκτονικές τάσεις. Δικός σας ρόλος είναι να λειτουργήσετε ως σωτήρια γέφυρα.
Με πληροφορίες από το psychologytoday.com
