Έχω θέμα με τη μητέρα μου σε σημείο που με επηρεάζει στον ύπνο. Δεν μπορώ να κοιμηθώ. Στη ψυχολογία μου, μου προκαλεί άγχος στρες και γενικότερα αρνητικά συναισθήματα.

Ενώ όσο ήμουν μικρή ήταν δίπλα μου, της έλεγα πράγματα για τις σχέσεις μου, είχαμε τα μυστικά μας, όσο μεγάλωνα αυτό άλλαξε. Το μόνο που δεν άλλαξε και ενισχύθηκε είναι η καλή συμπεριφορά της απέναντι στο μικρότερο κατά 4 χρόνια αδερφό μου.  Η μητέρα μου είναι 50 χρονών, αλλά τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει ξεφύγει. Γκρινιάζει πάντα, με πρόφαση τις δουλειές στο σπίτι, ενώ παλιά δούλευε και ήταν νοικοκυρά συγχρόνως. Τώρα δεν μπορεί, λέει, να τα κάνει όλα μόνη της .

Τον αδερφό μου τον έχει στα όπα-όπα και για εμένα λέει πως θα γίνω νοικοκυρά αργότερα. Την έχει πιάσει και ένα άγχος για το πότε θα αποκατασταθώ.

Επίσης, έχω μια σοβαρή σχέση 3 χρόνια και συζητάμε να προχωρήσουμε. Ο πατέρας μου τον συμπαθεί πολύ, αλλά η μαμά μου πάντα τον κατηγορεί και μπροστά στον αδελφό μου και στο πατέρα μου. Ότι αυτός δεν είναι για μένα, γιατί δεν έχει σπίτι, όπως εμείς. Επίσης, επειδή εγώ είμαι αρχιτέκτονας και αυτός chef θεωρεί ότι πρέπει να βρω έναν αρχιτέκτονα-γιατρό-δικηγόρο, γιατί όπως λέει θέλει να περάσω καλά στη ζωή μου.

Ο αδερφός μου πάλι της φέρεται άσχημα και αυτή δεν του λέει τίποτα. Πολλές φορές, στην πλάκα, κατηγορεί εμένα ή το σύντροφό μου μπροστά στη μαμά μου ή λέει μυστικά μου και η μητέρα μου αμέσως αρχίζει τις κατηγορίες.

Ο μπαμπάς μου παίρνει το μέρος μου αλλά και του αδερφού μου, πολλές φορές – οπότε έχει δίκιο, και η μητέρα μου εκνευρίζεται με αυτό, ότι κάποιος με υποστηρίζει.

Νιώθω μια ανταγωνιστικότητα από μέρους της.

Την πειράζει που θα πάω διακοπές πχ με το σύντροφό μου και λέει ότι θα χαλάσω λεφτά, σαν πρόφαση, αντί να χαρεί. ΟΛΑ  όμως μόνο με εμένα. Στον αδελφό μου κουβέντα, και εννοείται τα κρύβει από το μπαμπά, όταν της φωνάζει ο αδελφός μου, ενώ εγώ το ελάχιστο να πω θα πάει και θα το πει αμέσως για να κάνει παράπονα.

Με στεναχωρεί πάρα πολύ αυτή η κατάσταση, με αγχώνει και νιώθω ότι δεν έχω σταθερότητα στη ζωή μου. Δεν κρίνω τους ανθρώπους από τη δουλειά τους ή το επάγγελμά τους ή το πόσα λεφτά έχουν. Και ενώ το παίζει ηθική και χριστιανή σε μένα, προσπαθεί να μου περάσει άλλα πρότυπα και δεν το δέχομαι. Επίσης, λέει το πόσο μικρή παντρεύτηκε και ότι την πιέσανε και δεν είχε επιλογή, λες και φταίω εγώ για αυτό, επειδή υπέκυψε στους φόβους της. Κατά κάποιο τρόπο, κατηγορεί εμένα για τη ζωή που κάνω, που πάντα κάνω αυτό που θέλω και σκέφτομαι.

Δεν ξέρω πως να την αντιμετωπίσω. Προσπαθώ άλλες φορές με αγάπη. Της μιλάω όμορφα. ‘Ομως μόλις ευκαιρία θα πει κάτι αρνητικό και κυρίως για το σύντροφό μου και τα χαλάει όλα. Πλέον δεν έχουμε καμία επικοινωνία μεταξύ μας. Θα ήθελα τη γνώμη σας για το πώς μπορώ να το διαχειριστώ. Πιστεύω ότι άμα φύγω από το σπίτι για να συγκατοικήσω με το αγόρι μου δεν θα έχω επαφές μαζί της. Είναι μες τον αρνητισμό και την κριτική συνέχεια.

Στο ερώτημά σας απαντά ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής:

Αγαπητή Αναγνώστρια,

με βάση τα όσα αναφέρεις στο ερώτημα σου, είναι ξεκάθαρα εμφανής η νοσηρότητα της σχέσης σας με την μητέρα σου. Διαβάζοντας τις πληροφορίες σχετικά με τις συμπεριφορές της και τους τρόπους που αντιμετωπίζει την σχέση της με εσένα αλλά και με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας φαίνεται πως εμφανίζει αρκετά στοιχεία ναρκισσιστικής προσωπικότητας.

Μια μητέρα νάρκισσος απαιτεί από τα παιδιά της συνεχή προσοχή, τα υποτιμάει, δεν μπορεί να αναγνωρίσει τα συναισθήματα τους, και να εμπλακεί στα προβλήματα τους, το οποίο σημαίνει πως χρειάζεται ειδική μεταχείριση. Τα παιδιά τα βλέπει σαν προέκταση της, όπου χρειάζεται να εκπληρώνουν όλες της τις ανάγκες μέχρι να πεθάνει.

Το πιο βασικό πρόβλημα, είναι πως δεν υπάρχουν σαφή ψυχικά όρια ανάμεσα σε αυτήν και το παιδί. Τα όρια μπερδεύονται και το παιδί θα δυσκολευτεί να ξεχωρίσει ποια είναι τα δικά του συναισθήματα και ποια της μητέρας.

Πολύ συχνά η μητέρα αυτή ελέγχει πλήρως την οικογένεια. Ακόμη, θεωρεί πως πρέπει να ελέγχει πλήρως τη ζωή του παιδιού/ενήλικα, και να γνωρίζει τα πάντα για αυτό με αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει τύψεις και ενοχές όταν δεν εκπληρώνει τις επιθυμίες της. Για τα κορίτσια τώρα είναι ακόμα δυσκολότερο διότι σαν ενήλικες θα έχουν να αντιμετωπίσουν και τη ζήλια της μητέρας νάρκισσου, η οποία θα θέλει να ζει μέσα από τη δική τους ζωή (να είναι σαν τη κόρη της) και να συμμετέχει υπερβολικά στην κοινωνική τους ζωή, στο σχολείο, στα εξωσχολικά και αργότερα στα οικογενειακά.

Από την άλλη μεριά, τα παιδιά μαθαίνουν να ακούνε και να βλέπουν τη ζωή σύμφωνα με το πώς την βλέπει η μητέρα τους. Ανταμείβονται από αυτήν όταν εκπληρώνουν τις επιθυμίες της και σιγά σιγά χάνουν τον εαυτό τους μέσα από τη σχέση τους μαζί της. Σαν ενήλικες δεν θα μπορέσουν εύκολα, αν όχι ποτέ, να νιώσουν την πληρότητα που νιώθουν οι άλλοι, όντας ο εαυτός τους, διότι έχουν μάθει να υπάρχουν μόνο μέσα από αυτήν. Αν όμως παρόλα αυτά αναγνωρίσουν τι συμβαίνει, θα νιώσουν πως χρειάζεται να πάρουν απόσταση από αυτήν για να μπορέσουν να γιατρέψουν τις συναισθηματικές τους πληγές χωρίς όμως να γνωρίζουν πως ακριβώς να το κάνουν. Κάποιες φορές μπορεί να μετακομίσουν και στην άλλη πλευρά της γης, και πάλι να νιώθουν πως είναι μπλεγμένα συναισθηματικά. Αυτό συμβαίνει διότι ποτέ δεν έμαθαν πως είναι να υπάρχουν έξω από τη μητέρα νάρκισσο και τις ανάγκες της.

Χρειάζεται λοιπόν κανείς να ανακαλύψει τον πραγματικό του εαυτό, την ταυτότητα του, και να απαγορεύσει στη μητέρα να συνεχίζει αυτήν την χωρίς όρια σχέση μεταξύ τους. Να μάθει να βάζει ο ίδιος τα όρια στον εαυτό του και στους άλλους και να μην τους επιτρέπει να τα καταπατούν. Να αλλάξει ο ίδιος τη ζωή του με σκοπό την δική του προσωπική ευτυχία, διότι η μητέρα νάρκισσος δεν θα το κάνει.

Κλείνοντας, αν στα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω αναγνωρίζεις κομμάτια της σχέσης με την μητέρα σου, θα πρότεινα να δεσμευτείς απέναντι στον εαυτό σου για τις επιλογές της ζωής σου και παράλληλα όσο είναι εφικτό να εκφράσεις σε έναν ειδικό τον ψυχοσυναισθηματικό αντίκτυπο της συμπεριφοράς της μητέρας σου στον ψυχισμό σου.

Νίκου Ιωάννης
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530