Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Νιώθω ότι δεν αξίζω τίποτα. Πώς θα αλλάξει αυτό;

Αποφάσισα να σας γράψω, αφού διάβασα ένα άρθρο σας για το αίσθημα της μειονεξίας. Είμαι φοιτήτρια και τα τελευταία 3 χρόνια περνάω κατά διαστήματα κάποιες δύσκολες φάσεις. Είναι περίοδοι που νιώθω έντονο άγχος, με διακατέχει ένα μεγάλο αίσθημα μηδενισμού και κατωτερότητας. Νιώθω ότι δεν αξίζω τίποτα και ότι δεν είμαι ούτε λίγο έξυπνη να αντιληφθώ και να εξηγήσω τον κόσμο γύρω μου.

Βέβαια, τις περισσότερες φορές προσπαθώ να το αποκρύψω από τους άλλους, λέω στον εαυτό μου ότι όλα είναι μόνο στο μυαλό μου, επιχειρώντας να μειώσω τη σημασία αυτών των σκέψεων μου.

Περνάω περιόδους που δεν θέλω να δω ή να μιλήσω με κανέναν, θέλω να απομονωθώ και αυτό γιατί δεν έχω τι να τους πω… Νιώθω ότι οι άλλοι ίσως είναι πιο επιτυχημένοι ή έξυπνοι και γι’ αυτό κομπλάρω στην επικοινωνία φοβούμενη μην εκτεθώ με κάτι που θα πω ή με τη δική τους ανταπόκριση, η οποία πολλές φορές μου μοιάζει απαξιωτική.

Καταλήγω έτσι, να κλείνομαι στον εαυτό μου, και να κρύβω την πραγματική μου διάθεση σε μια προσπάθεια να την καταπολεμήσω. Φυσικά, έχω καταλάβει ότι πρόκειται για προσωπικά μου αισθήματα κατωτερότητας και μειονεξίας που με ωθούν να βλέπω τον κόσμο με αυτόν το αρνητικό προς εμένα τρόπο συμπεριφοράς.

Όταν αποβάλλω αυτές τις σκέψεις, κατά καιρούς, νιώθω καλά, περνάω όμορφα με όλους τριγύρω μου, όμως όταν αυτές οι σκέψεις «κολλάνε» στο μυαλό μου νιώθω να «χάνομαι μέσα στον κόσμο» χαζή και ανήμπορη να χειριστώ οποιαδήποτε κατάσταση. Αποτέλεσμα είναι να πανικοβάλλομαι και να σκέφτομαι μόνο αρνητικά για τη ζωή μου.

Στο παρελθόν έχω επισκεφθεί ψυχολόγο, ο οποίος μου επισήμανε ότι είμαι τελειομανής και αυστηρή με τον εαυτό μου, εξ ου και το έντονο άγχος για τα πάντα. Έχω κάνει περιστασιακά κρανιοϊερή θεραπεία, αλλά βλέπω ότι η ίδια ψυχολογική κατάσταση επανέρχεται άλλες φορές λιγότερο και άλλες περισσότερο έντονη. Τι μου προτείνετε εσείς; Πώς θα μπορούσα να το αντιμετωπίσω;

Στο ερώτημα απαντά η Ψυχολόγος, Μίρκα Πλέσσα:

Αγαπητή αναγνώστρια,

Αρχικά θα ήθελα να σας επισημάνω ότι φαίνεστε ένας άνθρωπος που έχει την ικανότητα να σκέφτεται πάνω στον εαυτό του, στα συναισθήματά του, στις σκέψεις και στις συμπεριφορές του και αυτό είναι πάντα μια καλή αρχή για την εξέλιξη του καθενός μας.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση, το αίσθημα μειονεξίας και η αίσθηση του «δεν αξίζω» έχουν να κάνουν με πυρηνικά κομμάτια του εαυτού μας και συνήθως έχουν δομηθεί στην παιδική μας ηλικία μέσα από τη σχέση μας με τους πρώτους σημαντικούς άλλους, ακολουθώντας μας μέχρι την ενήλικη ζωή. Αυτή η μακρά και σημαντική ιστορία είναι και ο λόγος που οι άνθρωποι δυσκολεύονται να τα διαχειριστούν. Συχνά ο τρόπος που οι άνθρωποι νιώθουν ότι τους βλέπουν οι άλλοι είναι ο τρόπος που βλέπουν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Αν αυτός ο τρόπος επικεντρώνεται στα αρνητικά, αν είναι μια σκληρή και απαιτητική αντιμετώπιση του εαυτού ώστε να πρέπει συνεχώς να είναι κάπως και να μην κάνει λάθη, τότε τα δύσκολα αυτά συναισθήματα της μη αξίας θα είναι παρόντα και έντονα, συνδυαζόμενα με στεναχώρια, ενοχή, ντροπή, άγχος και κλείσιμο. Είναι επίσης πιθανό τα συναισθήματα αυτά να σχετίζονται, όπως γράφετε και εσείς, με μια αίσθηση χασίματος στους άλλους και στον κόσμο. Στις ανάγκες και τα θέλω των άλλων.

Είναι λοιπόν σημαντικό αρχικά να διερευνήσουμε τις πρώτες αυτές σχέσεις που εκεί ξεκίνησε να διαμορφώνεται η σχέση με τον εαυτό και με τον κόσμο, να έρθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας ώστε να τον γνωρίσουμε και να τον κατανοήσουμε και γνωρίζοντάς τον από την αρχή, με κάποιο τρόπο, να αρχίζουμε να χτίζουμε την σχέση μας μαζί του σε νέα βάση. Η διαδικασία αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την ψυχοθεραπεία και συνήθως χρειάζεται χρόνο και υπομονή καθώς δεν γίνεται να αλλάξει μέσα σε λίγες επισκέψεις.

Για ξεκίνημα, ίσως θα ήταν βοηθητικό για εσάς να προσπαθήσετε να επαναπροσδιορίσετε τη σχέση με τον εαυτό σας αντιμετωπίζοντας τον με περισσότερη αυτοσυμπόνια και ενσυναίσθηση. Σαν να ήταν ο καλύτερός σας φίλος: δεν θα του χαϊδεύατε τα αυτιά, ούτε θα τον λυπόσασταν, αλλά θα ήσασταν εκεί να τον ακούσετε, να τον καταλάβετε και να τον στηρίξετε όποτε σαν είχε ανάγκη.