Σύμφωνα με έρευνες το αυξημένο στρες εκτός από τα άλλα καταστροφικά αποτελέσματα που έχει στην υγεία μας, αποτελεί και αίτιο της εμφάνισης της κατάστασης που ονομάζεται Παράλυση Ύπνου ή αλλιώς Υπνοπαράλυση.
Η παράλυση ύπνου είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προσωρινή παράλυση του σώματος που συμβαίνει συνήθως μετά το ξύπνημα ή και κάποιες φορές στα αρχικά στάδια του ύπνου. Δηλαδή το κύριο σύμπτωμα της υπνικής παράλυσης είναι ότι κάποιος μπορεί να ξυπνήσει με πλήρη επίγνωση του τι συμβαίνει γύρω του, αλλά προσωρινά να μην είναι σε θέση να κινηθεί ή να μιλήσει.
Η παράλυση στον ύπνο συμβαίνει φυσιολογικά κατά την διάρκεια του ύπνου REM (Rapid Eye Movement) κατά τη διάρκεια του οποίου βλέπουμε τα όνειρα, έτσι ώστε το άτομο να μην κάνει και στην πραγματικότητα τις κινήσεις που βλέπει στο όνειρο. Όταν όμως ο εγκέφαλος ξυπνάει μετά από κατάσταση REM, αλλά η σωματική παράλυση παραμένει τότε έχουμε την κατάσταση της υπνοπαράλυσης.
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπνικής παράλυσης μπορεί να υπάρχει δυσκολία στην αναπνοή και στη μετακίνηση των ματιών και να μην μπορούν να ανοίξουν καθώς και βάρος στο στήθος και έντονο φόβο. Η κατάσταση αυτή μπορεί να επιφέρει και υπναγωγικές παραισθήσεις, χωρίς όμως αυτό να συμβαίνει πάντα. Το άτομο μπορεί να έχει την αίσθηση ότι κάποιος ή κάτι υπάρχει στο δωμάτιο και πολλοί αισθάνονται ότι αυτή η παρουσία επιθυμεί να τους προκαλέσει βλάβη.
Εξαιτίας αυτού, η κατάσταση αυτή εδώ και χιλιάδες χρόνια είναι γνωστή από την παράδοση ως Μόρα. Η Μόρα σύμφωνα με την παράδοση είναι ένα δαιμόνιο που μας επιτίθεται στον ύπνο μας για να μας κάνει κακό, κάθεται στο στήθος μας και μας πλακώνει και δε μας επιτρέπει να αναπνεύσουμε.
Η υπνική παράλυση δεν συμβαίνει συχνά, συνήθως μια ή δυο φορές στη διάρκεια της ζωής των ατόμων όπου έχει παρατηρηθεί. Αποτελεί μια ένδειξη ότι το σώμα μας δεν περνάει ομαλά μέσα από τα στάδια του ύπνου και είναι μια διαταραχή του ύπνου που φοβίζει αλλά δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία, δεν προκαλεί σωματική βλάβη στον οργανισμό και δεν έχουν καταγραφεί θάνατοι. Πολύ σπάνια συνδέεται με σοβαρά ψυχιατρικά προβλήματα.
Εκτός από το έντονο στρες άλλοι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν υπνική παράλυση είναι το ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου, ο λίγος ύπνος, ξαφνικές αλλαγές στη ζωή μας, φάρμακα για τον ύπνο, παραισθησιογόνα φάρμακα, ναρκωτικά και ο ύπνος ανάσκελα.
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπνικής παράλυσης τα άτομα θα πρέπει να προσπαθούν να κινούν τους μύες τους διότι αυτό μειώνει την διάρκεια της παράλυσης. Φάρμακα για τις αγχώδεις διαταραχές και την κατάθλιψη στην κατηγορία των εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) βοηθούν στην αντιμετώπιση της υπνικής παράλυσης. Αν λοιπόν το φαινόμενο είναι συχνό θα πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικό.
Εύη Μπλέρη
Ψυχοθεραπεία CBT – Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας
Κλινική ύπνωση
www.psychology.agency
