Φόβος του αποχωρισμού: «Τρέμω στην ιδέα ότι θα χάσω εκείνους που αγαπώ»

Έχω μια σχέση 2 χρόνια. Τον αγαπάω πολύ. Νιώθω τεράστια ασφάλεια  όταν είμαι μαζί  του και ξέρω  ότι με αγαπάει τόσο δυνατά που θα  κρατήσει  για πάντα.

Μετά τον θάνατο ενός γνωστού και βλέποντας τη συμπεριφορά της κοπέλας του χωρίς αυτόν με έχει πιάσει φοβία μην πάθει κακό. Σε σημείο να φοβάμαι να βγει από το σπίτι χωρίς εμένα, να φοβάμαι να πάει στην δουλειά, να τον ακουμπάω συνέχεια για να τον αισθάνομαι γιατί φοβάμαι ότι μπορεί να είναι η τελευταία φορά και κάθε φορά που με αγγίζει να ανατριχιάζω λες και είναι η τελευταία.

Επίσης κλαίω καθημερινά όταν το σκέφτομαι. Γενικά πάντοτε ήθελα να φύγω εγώ πρώτη από τους ανθρώπους που αγαπάω. Γιατί δεν αντέχω το συναίσθημα της απώλειας.

Να σημειωθεί ότι στην ηλικία των 11 έχασα τον πατέρα μου. Πάντα ήθελα να φύγω νέα για να μην νιώσω ποτέ ότι γερνάω. Είμαι 18 χρόνων και κάθε χρόνο που περνάει τον λησμονώ και εύχομαι να γεννιόμουν τώρα. Φοβάμαι τα γεράματα. Φοβάμαι να δω τον εαυτό μου να αλλάζει. Φοβάμαι να αφήσω την οικογένεια μου και να κάνω δική μου. Θέλω να είμαι πάντα στην ηλικία που είμαι τώρα. Θέλω να είμαι το κοριτσάκι της μαμάς μου. Θέλω η μαμά μου να είναι  πάντα όπως την θυμάμαι τώρα. Φοβάμαι να μεγαλώσω.

Στο ερώτημά σας απαντά ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής:

Αγαπητή Αναγνώστρια,

Με βάση τα όσα αναφέρεις στο ερώτημα-περιγραφή σου αισθάνομαι ότι δεν είναι ο θάνατος του συντρόφου σου το γεγονός που σε φοβίζει πιο πολύ αλλά ο φόβος του αποχωρισμού και της εγκατάλειψης. Η εγκατάλειψη είναι ένας από τους πιο έντονους φόβους των παιδιών, κυρίως από το γεγονός ότι η ασφάλεια είναι μια βασική ανάγκη για αυτά. Υπάρχουν διάφορες μορφές παραμέλησης, διότι δεν είναι μόνο η πράξη του να αφήσεις ένα παιδί σε μια πόρτα μετά τη γέννηση του, αλλά σημαίνει επίσης και διάφορες περιστασιακές τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.

Τα μικρά παιδιά μπορούν να βιώσουν ως εγκατάλειψη την απουσία της μητέρας τους όταν πηγαίνει να εργαστεί και να αισθάνονται άσχημα που τα αφήνει στην γιαγιά ή σε συγγενείς ή σε παιδικό σταθμό ή σε άτομα που αναλαμβάνουν την φροντίδα παιδιών. Τα μικρά παιδιά μπορεί να βιώσουν και τον πιο μικρό αποχωρισμό ως εγκατάλειψη.

Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ο φόβος του αποχωρισμού είναι η πρώτη άμυνα του παιδιού κατά την εγκατάλειψη και αν δεν επιλυθεί ικανοποιητικά μπορεί να μετακινηθεί και σε άλλους τομείς της ζωής του παιδιού πχ. σε ζώα ή αντικείμενα. Ωστόσο, είναι αναπόφευκτο πως τα παιδιά θα έχουν μερικές δυσάρεστες εμπειρίες στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας οι οποίες από μόνες τους δεν θα είναι σημαντικές αλλά θα φοβίσουν και θα αγχώσουν το παιδί. Ο φόβος είναι ένα έμφυτο ένστικτο – συναίσθημα που μας προστατεύει από τις επικίνδυνες καταστάσεις, πραγματικές ή φανταστικές. Ο φόβος μπορεί να ενεργοποιηθεί από ασυνήθιστα ή βίαια γεγονότα. Ένας καβγάς, ένας δυνατός κρότος, το σκοτάδι, το ύψος, το άγνωστο ή απλά η θέα ενός ζώου μπορεί να φοβίσουν ένα παιδί.

Κάθε βίαιη εμπειρία στο σπίτι, μια γονική σύγκρουση ή οι παρατεταμένες απουσίες των γονιών, μπορεί να προκαλέσουν στο παιδί ένα αίσθημα φόβου και εγκατάλειψης. Η πρώτη εμπειρία του άγχους και του φόβου της εγκατάλειψης που παράγεται κάνει τα παιδιά να νιώθουν αβοήθητα και να είναι ανήσυχα. Αν αυτό γίνεται συχνά και δεν επιλυθεί θα δημιουργήσει ψυχικό τραύμα και θα τα κάνει να αισθάνονται διαρκώς το άγχος του αποχωρισμού. Πολλά παιδιά λόγω αυτού του άγχους παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες αλλά και μεγάλη εξάρτηση από τους γονείς.

Γεγονότα όπως το διαζύγιο ή η απώλεια ενός γονέα, μια ασθένεια του γονιού, ο θάνατος κάποιου στενού ανθρώπου στο περιβάλλον του παιδιού, η σεξουαλική κακοποίηση, κλπ μπορεί να ενεργοποιήσουν και να εντείνουν το άγχος αποχωρισμού. Με το πέρασμα του χρόνου αν το άγχος αυτό παραμείνει άλυτο, και ως ενήλικο άτομο πια, μπορεί να μετατραπεί σε αίσθημα κατωτερότητας, υπερευαισθησία, ντροπαλότητα, κατάθλιψη, δυσκολία στις σχέσεις, συναισθηματική αστάθεια, κλπ.

Συνοψίζοντας, με αφορμή τα προαναφερθέντα θεωρώ πως η φοβία σου και το άγχος που βιώνεις σχετικά με την πιθανή απώλεια του συντρόφου σου είναι το σύμπτωμα και όχι η ρίζα των φόβων σου. Με άλλα λόγια πιστεύω πως η απώλεια του πατέρα σου σε παιδική ηλικία αποτέλεσε μια τραυματική εμπειρία για εσένα, η οποία φαίνεται πως δεν έχει επιλυθεί ικανοποιητικά με αποτέλεσμα να παρεισφρήει και να επηρεάζει την καθημερινότητα και τις σχέσεις σου.

Κλείνοντας, πιστεύω πως θα σε βοηθήσει πάρα πολύ η επικοινωνία με έναν ειδικό ψυχικής υγείας προκειμένου να εκφραστούν όλα εκείνα τα συναισθήματα που σχετίζονται με την συγκεκριμένη απώλεια ούτως ώστε να καταφέρεις να διαχειριστείς τις επιδράσεις τους στο σήμερα.

Νίκου Ιωάννης
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530

Σχετικά άρθρα