Συναισθηματική βία: Πώς θα ξεφύγεις από μία κακοποιητική σχέση;

Συνειδητοποίησα πως δέχομαι συναισθηματική κακοποίησή από τον σύντροφό μου. Είμαστε μαζί 2 χρόνια . Έχουμε 5 χρόνια διαφορά. Έχω αλλάξει όλη μου τη ζωή.

Έκοψα τις παρέες μου γιατί δεν τις ενέκρινε. Σταμάτησα να δουλεύω γιατί δεν ενέκρινε τη δουλειά μου ως σερβιτόρα. Μου ζήτησε ή καλύτερα απαίτησε να κόψω κάθε επαφή με τις αδερφές μου, διότι θεωρούσε ότι με ζήλευαν. Το άσχημο της υπόθεσης είναι πως με έκανε να το πιστέψω και εγώ η ίδια και μάλιστα τον ευχαριστούσα που μου άνοιξε τα μάτια.

Το χειρότερο απ’ όλα βέβαια είναι ότι με συντηρεί οικονομικά. Κάθε φορά που μαλώνουμε μου ζητάει να χωρίσουμε, περνάει 1 μέρα και μετά επιστρέφει. Με αναγκάζει να του ζητάω συγγνώμη και μου επιρρίπτει όλες τις ευθύνες. Όταν βγαίνουμε έξω με την παρέα του σχεδόν πάντα υποτιμάει τις απόψεις μου, λέγοντας μου πως είμαι πολύ μικρή για να ξέρω.

Η αλήθεια είναι πως το χειρότερο δεν το είπα ακόμη. Κάθε φορά που μαλώνουμε με μειώνει, με βρίζει και με απειλεί. Έχει φτάσει σε σημείο να με σπρώξει. Αν τολμήσω και υψώσω φωνή (αυτός το κάνει πάντα) ακόμη και  όταν δεν μαλώνουμε μου λέει πως είμαι ανώριμη και πως ποια νομίζω ότι είμαι για να του υψώνω φωνή.

Με χαρακτηρίζει με άσχημα επίθετα κάθε φορά που έχω διαφορετική άποψη. «Θα φας καμία μπουνιά», «θα σε αρχίσω στις φάπες», «ξεκουμπήσου», «έχεις ψυχολογικά». Κάθε φορά που λέω κάτι που δεν ταιριάζει με τις αντιλήψεις του μου λέει πως έχω ψυχολογικά. Κουράστηκα. Φταίω για όλα . Αυτό μου λέει συνεχώς. Απαιτεί να μαγειρεύω, να καθαρίζω και αν κάποια μέρα ξεχαστώ και δεν σιδερώσω τα ρούχα του μου λέει το εξής:  «Αν είναι να μην κάνεις τόσο απλά πράγματα, μιας και όλη μέρα ξύνεσαι, να πάω να μείνω μόνος». Μου έχει προτείνει να μείνει στο σπίτι του και εγώ στο δικό μου. Χωριά. Τώρα μένει στο σπίτι μου. Αυτό το λέει γιατί θέλει να με τρομάξει. Αυτό τον τρόπο βρίσκει πάντα και στο τέλος του ζητάω συγγνώμη.

Στο ερώτημά σας απαντά ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής:

Αγαπητή Αναγνώστρια,

Υπάρχουν πολλά σημάδια που δείχνουν ότι βρίσκεσαι σε μια κακοποιητική σχέση. Το πιο συνηθισμένο είναι ο φόβος που έχεις για τον σύντροφό σου. Αν αισθάνεσαι ότι θα πρέπει να προσέχεις πάντα αυτά που λες και κάνεις, προκειμένου να αποφύγεις μια έκρηξη, είναι πιθανό να βρίσκεσαι σε μια ανθυγιεινή κακοποιητική σχέση. Άλλα σημάδια για το ότι ίσως βρίσκεσαι σε μια σχέση κακοποιητική περιλαμβάνουν το ότι ο σύντροφός σου σε μειώνει ή προσπαθεί να σε ελέγξει, και ότι εσύ έχεις συναισθήματα αποστροφής, ανημποριάς και απελπισίας.

Όταν οι άνθρωποι μιλάνε για ενδοοικογενειακή βία, συχνά αναφέρονται στη φυσική κακοποίηση από τον σύζυγο ή σύντροφο. Αλλά δεν εμπεριέχουν όλες οι κακοποιητικές σχέσεις τη σωματική βία. Επειδή δεν είσαι χτυπημένη, με μελανιές δεν σημαίνει ότι δεν κακοποιείσαι. Πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από συναισθηματική κακοποίηση, η οποία δεν είναι λιγότερο καταστροφική. Δυστυχώς, η συναισθηματική κακοποίηση πολλές φορές ελαχιστοποιείται και παραβλέπεται- ακόμα και από το άτομο που κακοποιείται. Στόχος της συναισθηματικής κακοποίησης είναι να μειώσει τα συναισθήματα αυτοσεβασμού και ανεξαρτησίας. Αν είσαι θύμα συναισθηματικής κακοποίησης, μπορεί να αισθάνεσαι ότι δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής από τη σχέση ή ότι χωρίς τον κακοποιητικό σύντροφο δεν έχεις τίποτα.

Η συναισθηματική κακοποίηση περιλαμβάνει τη λεκτική κακοποίηση όπως είναι οι φωνές, χαρακτηρισμοί, κατηγορίες,  εξευτελισμοί. Η απομόνωση, ο εκφοβισμός, και η ελεγκτική συμπεριφορά ανήκουν επίσης στη συναισθηματική κακοποίηση. Επιπρόσθετα, οι κακοποιητές που χρησιμοποιούν συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση συχνά περιλαμβάνουν και απειλές για σωματική βία ή άλλες συνέπειες αν δεν κάνεις αυτό που θέλουν.

Μπορεί να πιστεύεις ότι η σωματική βία είναι πολύ χειρότερη από τη συναισθηματική βία από τη στιγμή που μπορεί να σε στείλει στο νοσοκομείο και να αφήσει σημάδια. Αλλά τα σημάδια που αφήνει η συναισθηματική κακοποίηση είναι επίσης πολύ πραγματικά και βαθιά. Στην πραγματικότητα η συναισθηματική κακοποίηση μπορεί να είναι το ίδιο ή και περισσότερο καταστροφική από τη σωματική κακοποίηση.

Επίσης, η συναισθηματική κακοποίηση πολύ συχνά συμβαίνει επειδή ο κακοποιητής φέρει ο ίδιος τραύματα της παιδικής ηλικίας και ανασφάλειες που έχουν να κάνουν με αυτή. Δεν έχει διδαχθεί τους υγιείς μηχανισμούς  συνεργασίας  ούτε το πως να διατηρεί υγιείς σχέσεις. Αντ ‘αυτού, αισθάνεται θυμωμένος, πληγωμένος, φοβισμένος και αδύναμος.

Οι άνδρες και γυναίκες κακοποιητές τείνουν να  εμφανίζουν υψηλά ποσοστά διαταραχών της προσωπικότητας στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οριακές διαταραχές προσωπικότητας, ναρκισσιστικές διαταραχές της προσωπικότητας, και αντικοινωνικές διαταραχές της προσωπικότητας. Παρά το γεγονός ότι η συναισθηματική κακοποίηση δεν οδηγεί πάντα σε σωματική κακοποίηση, η σωματική κακοποίηση σχεδόν πάντα προηγείται και συνοδεύεται από συναισθηματική κακοποίηση.

Το θύμα της κακοποίησης συχνά δεν αντιλαμβάνεται την κακομεταχείριση σαν κακοποίηση. Για να την αντιμετωπίσει αναπτύσσει μηχανισμούς άρνησης και ελαχιστοποίησης, προκειμένου ν’  αποβάλλει το άγχος. Η μακροχρόνια συναισθηματική κακοποίηση μπορεί να προκαλέσει σοβαρά ψυχολογικά τραύματα στο θύμα, στα οποία περιλαμβάνεται η  κατάθλιψη, το άγχος και η διαταραχή μετα-τραυματικού στρες.

Συνοψίζοντας, όταν κακοποιούμαι συναισθηματικά το πρώτο βήμα είναι να καταλάβω τι μου συμβαίνει. Εάν αναγνωρίσω κάποια από τα σημάδια της συναισθηματικής κακοποίησης στη σχέση μου, χρειάζεται να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου και να ξαναπάρω το έλεγχο της ζωής μου, να σταματήσω την κακοποίηση, και τελικά ν’ αρχίσω τη θεραπεία. Εάν έχω ελαχιστοποιήσει, αρνηθεί και κρύψει την κακοποίηση, αυτό μπορεί να είναι επώδυνο και τρομακτικό. Η πίεση που προκαλεί η συναισθηματική κακοποίηση ενδεχομένως να εκδηλωθεί με τη μορφή κάποιας ασθένειας, συναισθηματικού τραύματος, κατάθλιψης ή άγχους.    Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να τ’ αφήσουμε να συμβαίνει, ακόμα και αν αυτό σημαίνει το τέλος αυτής της σχέσης. Ένας ειδικός στα θέματα αυτά μπορεί να βοηθήσει προκειμένου να ξεπεράσουμε τον πόνο και τον φόβο και να βοηθήσει στην ανάκτηση της αυτοπεποίθησης.

Άραγε μπορεί ν’ αλλάξει αυτός που κακοποιεί συναισθηματικά; Είναι δυνατόν, εάν ο κακοποιητής επιθυμεί βαθιά ν’ αλλάξει; Ίσως αν βλέπει τις κακοποιητικές του συμπεριφορές και τη ζημιά που προκαλούν. Ωστόσο, οι συμπεριφορές που έχει διδαχθεί και η αίσθηση ότι έχει δικαιώματα και προνόμια είναι πολύ δύσκολο ν’ αλλάξει. Επειδή ο κακοποιητής απολαμβάνει την εξουσία που του δίνει η συναισθηματική κακοποίηση, πολύ μικρό ποσοστό από αυτούς μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του ν’ αλλάξει.

Κλείνοντας, θέλω να αναφέρω πως η συγγνώμη που ίσως ζητάει και οι χειρονομίες αγάπης ανάμεσα στα επεισόδια κακοποίησης μπορεί να το κάνουν δύσκολο να φύγεις. Μπορεί να σε κάνει να πιστέψεις ότι είσαι το μόνο άτομο που μπορεί να τον βοηθήσει, ότι τα πράγματα θα είναι διαφορετικά αυτή τη φορά και ότι πραγματικά σε αγαπά. Παρ’ όλα αυτά οι κίνδυνοι στο να μείνεις είναι πολύ αληθινοί.

Νίκου Ιωάννης
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530

 

 

Σχετικά άρθρα