Χρόνια κόπωση: Το κληρονομικό σύνδρομο που… προτιμάει τις γυναίκες!

Ως σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (ή συστηματικής δυσανεξίας στην άσκηση) ορίζουμε την ανεξήγητη χρόνια κόπωση που διαρκεί περισσότερο από 6 μήνες, συνοδεύεται από ποικίλα συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά ίωσης και παρεμβαίνει στη φυσιολογική ζωή του ατόμου.

Γράφει ο Δρ. Αναστάσιος Γιακουμής, Ειδικός Παθολόγος

Παρατηρείται συνήθως σε νεαρές και μεσήλικες γυναίκες, αλλά έχει περιγραφεί σε άτομα των δύο φύλων όλων των ηλικιών, ακόμα και σε παιδιά.

Η αιτιολογία του παραμένει άγνωστη και θεωρείται πολυπαραγοντική. Έχουν προταθεί ήπιες ανοσολογικές ανωμαλίες που πιθανώς να σχετίζονται με το σύνδρομο όπως τα χαμηλά επίπεδα ή η ανώμαλη δομή της ανοσοσφαιρίνης IgG, ο μειωμένος πολλαπλασιασμός των λεμφοκυττάρων, τα χαμηλά επίπεδα της ιντερφερόνης-γάμμα, η πτωχή κυτταροτοξική δράση των φυσικών φονέων (κατηγορία λευκοκυττάρων), κυκλοφορούντα αυτοαντισώματα και ανοσοσυμπλέγματα, καθώς και άλλα ανοσολογικά ευρήματα.

Συγγενείς ατόμων που πάσχουν από το σύνδρομο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να το αναπτύξουν και αυτοί, γεγονός που επιδεικνύει πως η κληρονομικότητα και οι κοινές συνθήκες διαβίωσης παίζουν σημαντικό ρόλο. Επίσης έχει βρεθεί να συσχετίζεται με την ινομυαλγία, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, το μεταβολικό σύνδρομο, διαταραχές του ύπνου και ψυχιατρικές νόσους (άγχος, κατάθλιψη).

Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης εμφανίζεται συνήθως αιφνιδίως σε προηγουμένως φυσιολογικούς και δραστήριους ασθενείς με εισβολή που ομοιάζει ιογενή νόσο με λεμφαδενοπάθεια, υπερβολική κόπωση, πυρετό και συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού.

Το αρχικό σύνδρομο αποδράμει αλλά πυροδοτεί εν συνεχεία παρατεταμένη σοβαρή κόπωση (ακόμα και μετά από ύπνο) που επηρεάζει την καθημερινή δραστηριότητα και ορισμένα άλλα συμπτώματα όπως πιθανή δεκατική πυρετική κίνηση, δυσκολία στη συγκέντρωση, αϋπνία, ξηρή φαρυγγίτιδα, πονοκέφαλο, μυοσκελετικό πόνο, κοιλιακό πόνο, ακόμα και κατάθλιψη όταν τα συμπτώματα σοβαρεύουν.

Η διάγνωση τίθεται όταν πληρούνται τα εξής 3 κριτήρια:

  1. Σημαντική μείωση ή διαταραχή της ικανότητας για ανταπόκριση σε προ νόσου επίπεδα δραστηριότητας (εργασιακής, σχολικής, κοινωνικής ή ατομικής) που επιμένει για περισσότερο από 6 μήνες και συνοδεύεται από κόπωση, που είναι συχνά εξεσημασμένη, νεοεμφανιζόμενη, χωρίς να αποτελεί απότοκο συνεχούς και υπερβολικής άσκησης και που δεν υφίεται με την ανάπαυση
  2. Κακουχία μετά από άσκηση
  3. Μη αναζωογονητικός ύπνος

Για τη διάγνωση επίσης απαιτείται τουλάχιστον μία από τις εξής εκδηλώσεις:

  1. Εξασθένηση των νοητικών λειτουργιών
  2. Δυσανεξία στην ορθοστασία

Οι περισσότεροι ασθενείς βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου αλλά δεν επιστρέφουν απαραίτητα στην προ νόσου κατάστασή τους. Ωστόσο η βελτίωση είναι μόνο μερική και ο χρόνος που χρειάζεται συνήθως είναι αρκετά χρόνια. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του συνδρόμου βελτιώνουν την πρόγνωσή του.

Ως εκ τούτου η αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνδρόμου συνίσταται στην έγκαιρη αναγνώρισή του, την ψυχολογική υποστήριξη (γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία), την κλιμακούμενη εξάσκηση (κυρίως τακτική αερόβια άσκηση), την φυσικοθεραπεία και σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν ενδείκνυται, σε φαρμακοθεραπεία για την κατάθλιψη, την αϋπνία και τον πόνο. Η υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή επίσης συμβάλλει στην άμβλυνση των συμπτωμάτων.

Διατροφικά συμπληρώματα όπως αιθέρια έλαια του εσπερινού ηράνθεμου (νυχτολούλουδου), ιχθυέλαια και υψηλές δόσεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων χρησιμοποιούνται ευρέως, αλλά με αμφίβολη αποτελεσματικότητα. Αν συνυπάρχει ανεπάρκεια βιταμίνης D ή/και Β12 θα πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα συμπληρώματα υποκατάστασης. Το συνένζυμο Q10 θα μπορούσε να αναπληρώνεται και αυτό μιας και έχει βρεθεί σε χαμηλά επίπεδα στους πάσχοντες από το σύνδρομο. Τέλος ο βελονισμός μπορεί να βελτιώσει την ανοχή στην κόπωση σε αυτούς τους ασθενείς.

Δρ. Αναστάσιος Γιακουμής, MD PhD
Ιατρείο: Πανόρμου 40 & Οιτύλου, Αμπελόκηποι
Τηλ. 2130283064
www.synpraxis.eu

 

Σχετικά άρθρα