Πόσο δύσκολο είναι να συμβιώνει κανείς αλλά και να φροντίζει  έναν άνθρωπο με διπολική διαταραχή; Η φυσιολογική συνθήκη σε αυτή τη σχέση είναι το άγχος και η αναταραχή, λόγω της έλλειψης ισορροπίας που διακατέχει την καθημερινότητα.Όσο και να θέλει κανείς να είναι υποστηρικτικός, γνωρίζοντας πως το αγαπημένο του πρόσωπο δεν έχει τον έλεγχο των αντιδράσεων και των έντονων συναισθηματικών καταστάσεων που βιώνει, είναι δύσκολο να μην επηρεάζεται από τις απότομες ανατροπές που χαρακτηρίζουν αυτή την πάθηση.

Πόσο δυσκολότερη μπορεί να είναι λοιπόν αυτή η κατάσταση για ένα μικρό παιδί, που δεν ξέρει και μάλλον δεν μπορεί να καταλάβει “γιατί πάνε όλα στραβά με τη μαμά ή τον μπαμπά”.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της διάσημης ηθοποιού Jane Fonda. Η Jane Fonda έχει ζήσει σίγουρα πολλά. Καριέρα, φώτα, δόξα, γάμους, διαζύγια, τη μητρότητα και τόσα άλλα. Ωστόσο, μία από τις πιο καθοριστικές στιγμές στη ζωή της ήταν όταν το 1950, στα 12 της χρόνια, η μητέρα της, Frances Ford Seymour, αυτοκτόνησε.

Στη νέα της συνέντευξη στο αμερικανικό People, η Fonda μίλησε για το ψυχικό τραύμα που υπέστη μεγαλώνοντας με μία διπολική μητέρα, αλλά και για το πώς συμφιλιώθηκε με αυτό στην ενήλικη ζωή της.

«Όταν μεγαλώνεις με έναν γονιό που δεν είναι παρών, και δεν μπορεί να σε κοιτάξει στα μάτια με αγάπη, αυτό έχει μεγάλη επίδραση στον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου», ανέφερε στη δημοσιογράφο.  «Ως παιδί, πάντα πιστεύεις ότι φταις εσύ… Επειδή το παιδί δεν μπορεί να κατηγορήσει τον ενήλικα, καθώς εξαρτάται από εκείνον για την επιβίωσή του. Χρειάζεται χρόνος για να ξεπεράσεις αυτή την ενοχή», συνέχισε.

Η μητέρα της παντρεύτηκε τον πατέρα της, Henry Fonda, το 1936. Απέκτησαν 2 παιδιά, τη Jane και τον Peter. Στα 42 της η Frances έβαλε τέλος στη ζωή της, ενώ νοσηλευόταν σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα. Ωστόσο, ο Henry επέλεξε να πει στα παιδιά του ότι η μητέρα τους πέθανε λόγω ανακοπής. Θα περνούσε ένας ολόκληρος χρόνος μέχρι η Jane να μάθει την αλήθεια, ξεφυλλίζοντας τυχαία ένα περιοδικό.

Σε παλαιότερη συνέντευξή της, η Fonda είχε αποκαλύψει ότι είχε αρνηθεί να δει τη μητέρα της, όταν τους επισκέφθηκε ενώ ήταν στο ίδρυμα, λίγες ημέρες πριν την αυτοκτονία της. Έτσι, όταν έμαθε την αλήθεια για τον θάνατό της, αυτόματα θεώρησε τον εαυτό της ένοχο και τον κατηγορούσε για πολλά χρόνια.

Η Fonda ανέφερε επίσης ότι όσα χρόνια έζησε με την μητέρα της, δεν κατάφερε ποτέ να την γνωρίσει πραγματικά, λόγω της ψυχικής της νόσου. Όταν τελικά απέκτησε πρόσβαση στον ιατρικό φάκελο της μητέρας της, έμαθε για τη διάγνωσή της και μπόρεσε να την καταλάβει καλύτερα. Μέσα από αυτή τη διαδικασία κατάλαβε κάτι πάρα πολύ σημαντικό: ότι δεν έφταιγε η ίδια για την αυτοκτονία της μητέρας της.

«Όταν περάσεις από αυτό το είδος έρευνας … αν μπορέσεις  να βρεις απαντήσεις, τις οποίες εγώ μπόρεσα να βρω, καταλήγεις να μπορείς να πεις: «Δεν φταίω εγώ για όλα αυτά», σημείωσε η ίδια. «Δεν είναι ότι εγώ δεν αξίζω την αγάπη. Εκείνοι έχουν θέματα. Τη στιγμή που το καταλαβαίνεις αυτό, μπορείς να νιώσεις μία τεράστια συμπόνια για αυτούς. Και μπορείς να τους συγχωρήσεις».

Πώς όμως μπορούμε να βοηθήσουμε ένα διπολικό άτομο;

Το βασικό βήμα, από το οποίο πρέπει να ξεκινήσει κάποιος, είναι η απενοχοποίηση της ανάγκης να φροντίσει τον ίδιο του τον εαυτό. Μόνο εφόσον κάποιος είναι ψυχικά δυνατός μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια. Από εκεί και πέρα είναι επίσης σημαντικό να ενημερωθεί για το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσει. Τα συμπτώματά του, τη σοβαρότητά του αλλά και τους τρόπους με τους οποίου μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Τι είναι η Διπολική Διαταραχή;

Η διπολική διαταραχή, επίσης γνωστή ως μανιοκατάθλιψη, είναι μια διανοητική ασθένεια που επιφέρει σοβαρή και απότομη αυξομείωση στη διάθεση του ατόμου που πάσχει από αυτήν, καθώς και αλλαγές στον ύπνο, την ενέργεια, τη σκέψη, και τη συμπεριφορά του. Οι άνθρωποι που έχουν διπολική διαταραχή μπορεί να περνάνε περιόδους κατά τις οποίες αισθάνονται υπερβολικά ευτυχείς και γεμάτοι ενέργεια και άλλες περιόδους όπου αισθάνονται πολύ λυπημένοι και υποτονικοί, χωρίς ελπίδα. Στο ενδιάμεσο αυτών των περιόδων συνήθως νιώθουν «φυσιολογικά», δηλαδή δεν βιώνουν ούτε υπερβολική έκσταση αλλά ούτε και κατατονικά συναισθήματα.

Στη «μανιακή» του φάση, το άτομο με διπολική διαταραχή αισθάνεται υπερβολικά ενθουσιασμένο και σίγουρο. Μπορεί επίσης να νιώθει ευερεθιστότητα και να παρουσιάζει παρορμητική ή αλόγιστη λήψη αποφάσεων. Περίπου το 50% από τους πάσχοντες μπορεί να εκδηλώσουν παραισθήσεις ή ψευδαισθήσεις κατά τη φάση της μανίας. Η «υπομανία» περιγράφει ηπιότερα συμπτώματα της μανίας, στην οποία κάποιος δεν έχει παραισθήσεις ή ψευδαισθήσεις, και τα συμπτώματά του δεν παρεμβαίνουν στην καθημερινή του ζωή. Κατά την «καταθλιπτική» περίοδο το άτομο αισθάνεται πολύ λυπημένο ή κατατονικό. Γενικά, αισθάνεται συμπτώματα παρόμοια με αυτά της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής, ή «κλινικής κατάθλιψης».

Ποιοι είναι οι τρόποι της αποτελεσματικής αντιμετώπισής της;

Η φαρμακευτική αγωγή είναι η κύρια θεραπεία, η οποία συνήθως περιλαμβάνει «σταθεροποιητές διάθεσης». Μερικές φορές χορηγούνται αντιψυχωσικά φάρμακα καθώς και αντικαταθλιπτικά. Συχνά χρησιμοποιείται συνδυασμός φαρμάκων για την καταλληλότερη αντιμετώπιση του κάθε ξεχωριστού περιστατικού.

Επίσης, συνίσταται η ψυχοθεραπεία, σε συνδυασμό πάντα με την ψυχιατρική παρακολούθηση και την φαρμακευτική αγωγή. Αρχικός στόχος της συμβουλευτικής, είναι ο ασθενής να μπορέσει να κατανοήσει και να αποδεχθεί πλήρως τη διαταραχή. Παράλληλα, θα μάθει τεχνικές που να τον βοηθάνε να διαχειριστεί τις εναλλαγές της διάθεσης όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά, ανακτώντας περισσότερο έλεγχο της κατάστασης. Για τους περισσότερους, ένα καλό πρόγραμμα θεραπείας μπορεί να επιφέρει την σταθεροποίηση των διαθέσεων και να παρέχει ανακούφιση από τα έντονα συμπτώματα.

Βοηθητικές Συμβουλές για τα άτομα του στενού κύκλου

Ακούστε: Δώστε προσοχή σε αυτό που σας εκφράζει ο άνθρωπός σας. Μην υποθέτετε ότι γνωρίζετε τι περνάει. Μην απορρίπτετε τα συναισθήματά του ως συμπτώματα της ασθένειάς τους. Τα άτομα με διπολική διαταραχή εξακολουθούν να έχουν εγκυρότητα σε αυτά που νιώθουν και εκφράζουν και αξίζουν την προσοχή σας.

Ενθαρρύνετε τον να ακολουθεί πιστά την θεραπεία που του έχει χορηγηθεί:  Για να υπάρξει αποτέλεσμα, το άτομο αυτό θα πρέπει να λαμβάνει την φαρμακευτική αγωγή του σταθερά και να κάνει τις αναγκαίες εξετάσεις και επισκέψεις σε ειδικό ψυχικής υγείας, κατά τον τρόπο και την συχνότητα που τον έχει συμβουλέψει ο ψυχίατρός του.

Παρατηρήστε τα συμπτώματά τους: Ένα άτομο με διπολική διαταραχή μπορεί να μην είναι σε θέση να το αντιληφθεί ξεκάθαρα πότε τα συμπτώματά του είναι σε ενεργή φάση. Ή μπορεί να το αρνηθεί. Όταν βλέπετε τα προειδοποιητικά σημάδια μανίας ή κατάθλιψης, βεβαιωθείτε ότι θα απευθυνθούν για βοήθεια στον κατάλληλο ειδικό το συντομότερο δυνατό.

Κάνετε πράγματα μαζί: Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη συχνά αποσύρονται. Ενθαρρύνετε, λοιπόν, τον άνθρωπό σας να πάτε μια βόλτα και να κάνετε πράγματα που ο ίδιος απολαμβάνει. Εάν αρνηθεί, σεβαστείτε το, μα επιχειρήστε το ξανά λίγες ημέρες αργότερα.

Διαμορφώστε ένα σχεδιάγραμμα: Επειδή η διπολική διαταραχή είναι μια απρόβλεπτη ασθένεια, θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για τις δυσάρεστες περιπτώσεις. Γίνετε ξεκάθαροι. Συμφωνείστε με το αγαπημένο σας πρόσωπο για το τι πρέπει να κάνετε όταν τα συμπτώματά τους χειροτερεύουν. Εδραιώστε ένα σχέδιο για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Αν και οι δύο ξέρετε τι να κάνετε σε τέτοιες περιστάσεις και τι να περιμένετε ο ένας από τον άλλον, θα αισθάνεστε περισσότερη ασφάλεια για το μέλλον.

Εδραιώστε ένα καθημερινό πρόγραμμα: Αν ζείτε με κάποιον που έχει διπολική διαταραχή, ενθαρρύνετέ τον να ακολουθεί πρόγραμμα για τον ύπνο και άλλες καθημερινές δραστηριότητες του. Έρευνες δείχνουν ότι είναι χρήσιμο να έχουμε μια τακτική ρουτίνα. Η άσκηση και η υγιεινή διατροφή, σε συνδυασμό με την φαρμακευτική και συμβουλευτική περίθαλψη, θα υποστηρίξουν τη γενική υγεία τους περαιτέρω.

Κάντε πράγματα που σας ευχαριστούν: Παρόλο που θέλετε να βοηθήσετε τον άνθρωπό σας με κάθε τρόπο, είναι σημαντικό να είστε κι εσείς υγιείς. Κρατείστε επαφές με τους φίλους σας, βγείτε, περάστε όμορφα, φροντίστε τον εαυτό σας κατάλληλα. Εάν νιώθετε πως η κατάσταση σας έχει καταβάλλει, μπορείτε να απευθυνθείτε σε ειδικό ή σε ομάδα στήριξης για να έχετε κι εσείς μία δίοδο έκφρασης και αποσυμφόρησης.

Με πληροφορίες από το prevention.com