Μελάνωμα: Ο ρόλος της ανοσοθεραπείας στην αντιμετώπισή του

Δύο επιστήμονες που κατάφεραν με την έρευνά τους να βάλουν τα θεμέλια για τη θεραπεία της πιο θανατηφόρας μορφής καρκίνου του δέρματος, το μελάνωμα, μοιράστηκαν το Νόμπελ Ιατρικής για το 2018.

Πρόκειται για τους καθηγητές James P. Allison και Tasuku Honjo, Αμερικάνο και Ιάπωνα αντίστοιχα, των οποίων οι έρευνες οδήγησαν στην δυνατότητα θεραπείας του μελανώματος.

Τι είναι το μελάνωμα;

Το κακόηθες μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος του δέρματος, πολύ επικίνδυνος, πολύ επιθετικός γιατί το δέρμα έχει μία πολύ πλούσια αιμάτωση και εφ’ όσον κάποιο καρκινικό κύτταρο πάει χιλιοστά κάτω από την επιδερμίδα δίνει ταχύτατα μεταστάσεις.

Το μελάνωμα προκύπτει από βλάβες στο DNA των μελανοκυττάρων, που προκύπτουν είτε από την ηλιακή ακτινοβολία (ήλιου ή σολάριουμ), είτε από μεταλλάξεις γενετικές.

Οι περισσότεροι σπίλοι (ελιές) στο σώμα μας είναι καλοήθεις . Όσο περισσότεροι είναι οι σπίλοι , τόσο πιό πολύ αυξάνουν οι πιθανότητες κακοήθους εξαλλαγής κάποιου σπίλου.

Η εξέταση των σπίλων γίνεται από τον δερματολόγο, όμως θα πρέπει κι εμείς οι ίδιοι τους παρατηρούμε, για να διαπιστώσουμε τυχόν αλλαγές ή αλλοιώσεις στο χρώμα ή το μέγεθός τους.

Προσοχή! Εάν παρατηρηθεί οποιαδήποτε πιθανή μεταβολή στα παραπάνω , είναι σημαντικό και απαραίτητο να εξεταστεί αμέσως η αλλαγή αυτή από τον γιατρό σας.

Η θεραπεία είναι χειρουργική. Ο όγκος στέλνεται για βιοψία και ανάλογα με την σταδιοποίησή του γίνεται είτε περαιτέρω χειρουργικός καθαρισμός, είτε/και χημειοθεραπεία.

Όπως δήλωσαν οι νικητές, το βραβείο αυτό τους δίνει κουράγιο και δύναμη για να συνεχίσουν το ερευνητικό τους έργο, ενώ αποτελεί και την απόδειξη της δύναμης της επιστήμης και των επιτευγμάτων της.

«Όπλο» το ανοσοποιητικό μας σύστημα

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα μάς προστατεύει από ασθένειες, αλλά έχει παράλληλα ενσωματωμένες διασφαλίσεις για να τις εμποδίσει να «επιτεθούν» στον ιστό μας.

Κάπες μορφές καρκίνου εκμεταλλεύονται αυτά ακριβώς τα κενά, ώστε να εξαπολύσουν τη δική τους επίθεση στον οργανισμό μας.

Ο Allison και ο Honjo ανακάλυψαν τον τρόπο να απελευθερώσουν τα ανοσοποιητικά μας κύτταρα, για να επιτεθούν στους όγκους, απενεργοποιώντας τις πρωτεΐνες που έβαζαν εμπόδιο σε αυτό.

Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων που τώρα προσφέρουν ελπίδα σε ασθενείς με καρκίνο σε προχωρημένο στάδιο, που παλιότερα θεωρείτο μη θεραπεύσιμος.

Ειδικότερα, η ανοσολογική θεραπεία ελέγχου χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ για τη θεραπεία ατόμων με τη σοβαρότερη μορφή καρκίνου του δέρματος, μελάνωμα.

Όπως προκύπτει, δεν λειτουργεί για όλους, αλλά για κάποιους ασθενείς φαίνεται να έχει συμβάλει τα μέγιστα, στην απαλλαγή τους από τον όγκο από τη στιγμή που έχει εκδηλωθεί στον οργανισμό τους.

Τι είναι η ανοσοθεραπεία και πού εφαρμόζεται;

Η ανοσοθεραπεία, σαν τρόπος αντιμετώπισης του καρκίνου είναι γνωστή, έστω και εμπειρικά, από πολλές δεκαετίες. Ακόμη και στο παρελθόν εκείνο, οι επιστήμονες αναγνώριζαν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού ήταν η πρώτη γραμμή άμυνας εναντίον του καρκίνου.

Σήμερα, χάρις στις εξελίξεις της μοριακής βιολογίας, η δομή και λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, έχουν πλήρης διαλευκανθεί. Η δομή αποτελείται βασικά από ορισμένα κύτταρα όπως τα Τ και Β λεμφοκύτταρα, τα δενδρικά κύτταρα και τα κύτταρα «φυσικοί φονιάδες». Η δομή αυτή συμπληρώνεται από χημικές ουσίες που υπεισέρχονται στον ανοσοποιητικό μηχανισμό.

Πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα

Η δημιουργία του καρκινικού κυττάρου αποτελεί ερέθισμα εγρήγορσης του ανοσοποιητικού μηχανισμού. Το καρκινικό κύτταρο φέρει στην επιφάνεια του ουσίες που λέγονται αντιγόνα.

Τα αντιγόνα αυτά προσλαμβάνονται και προσροφώνται από τα δενδριτικά κύτταρα που μετατρέπονται σε αντιγονοπαρουσιαστικά.

Τα κύτταρα αυτά ενεργοποιούν τα Τ-λεμφοκύτταρα τα οποία μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα αντιγόνα. Έτσι τα Τ-λεμφοκύτταρα μέσω της γνωριμίας τους με τα αντιγόνα, αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα και προσκολλώνται επάνω τους.

Κατά την ένωση του Τ-λεμφοκυτταρου και καρκινικού κυττάρου αναπτύσσονται δυνάμεις που άλλες ενισχύουν αυτήν την ένωση και άλλες την αναστέλλουν.

Έτσι αναπτύσσεται μια ισορροπία, που άλλοτε γέρνει προς το μέρος του Τ-λεμφοκυτταρου, που έχει σαν αποτέλεσμα την ισχυροποίησή του, και, έτσι την καταστροφή του καρκινικού κυττάρου, και άλλοτε γέρνει προς το μέρος του καρκινικού κυττάρου που έχει σαν αποτέλεσμα την διαφυγή του.

Οι δυνάμεις αυτές γίνονται και ελέγχονται διαμέσου ορισμένων ρυθμιστικών «σημείων» που έχουν διάφορα ονόματα. Τα πλέον γνωστά και μελετημένα είναι το PD-1, PD-L1, CTLA-4 που παίζουν ρόλο ανασταλτικό στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων από τα Τ-λεμφοκύτταρα.

Τα ανοσοθεραπευτικά αυτά φάρμακα είναι μονοκλωνικά αντισώματα, πολλά εκ των οποίων έχουν εγκριθεί από τις αρχές και μπαίνουν σιγά – σιγά στην καθημερινή κλινική εφαρμογή. Καρκίνοι που μέχρι τώρα έχουν ανταποκριθεί στις θεραπείες αυτές είναι του πνεύμονος, του νεφρού, της ουροδόχου κύστης καθώς επίσης το μελάνωμα και κακοήθειες του αιμοποιητικού συστήματος.

Διάβασε σχετικά άρθρα:

Μελάνωμα: Πότε οι ελιές σου μπορεί να «δείχνουν» καρκίνο του δέρματος; Τι πρέπει να προσέχεις

Ανοσοθεραπεία: Σημαντικό «όπλο» στη μάχη κατά του καρκίνου

Με πληροφορίες από bbc.com

 

 

 

Σχετικά άρθρα