Όταν το διαζύγιο διαλύει τη σχέση γονέα-παιδιού. Πώς θα σωθούν οι οικογενειακοί δεσμοί;

Χώρισα πρόσφατα μετά από 41 χρόνια  (σχέσης και γάμου). Μάλλον, εκείνος αποφάσισε ότι θα χωρίσουμε. Ο πρώην σύζυγός μου είναι ένας άνθρωπος με έντονη προσωπικότητα, έντονα συναισθήματα και συμπεριφορά. Η δική μας σχέση ήταν επίσης έντονη (δεν ξέρω πώς αλλιώς να τη χαρακτηρίσω). Λεκτικά (και 1-2 φορές και σωματικά)  ήταν πολύ βίαιος. Με τρομερές εκρήξεις 2 φορές τουλάχιστον το χρόνο, σε σημείο να με εκβιάζει ότι θα χωρίσουμε φεύγοντας για μέρες από το σπίτι. Πολύ τρυφερός και «επιδεικτικά» ερωτευμένος άλλες φορές. Συχνά επικριτικός και απαξιωτικός. Πολύ απαιτητικός στο να εξυπηρετώ όλες του τις ανάγκες καθώς εργαζόταν πολλές ώρες (όπως και εγώ άλλωστε)  και ταξίδευε εκτός.

Εγώ πάλι, παιδί χωρισμένων γονιών, έλεγα ότι θα κάνω ότι περνάει από το χέρι μου για να κρατήσω το γάμο μας.

Έχουμε δύο γιους 28 και 34 ετών. Ο μικρός πριν 6 χρόνια αρρώστησε σοβαρά. Τώρα είναι καλά, αλλά υπό φαρμακευτική αγωγή. Δυνατό παιδί μετά την περιπέτεια της υγείας του, κρατάει συνειδητά αποστάσεις από οτιδήποτε δεν τον αφορά προσωπικά.  Άριστος μαθητής και το καμάρι του πατέρα του (!)

Ο μεγαλύτερος,  εξαιρετικά ευαίσθητος, με χαμηλή αυτοεκτίμηση με συσσωρευμένο θυμό που έβγαινε κυρίως απέναντί μου. Από την εφηβεία του, επειδή δεν ήταν «ο καλός μαθητής»,  είχε πολύ κακή σχέση με τον πατέρα του, ο οποίος τον απαξίωνε και τον μείωνε σε κάθε ευκαιρία, ακόμα και παρουσία του αδελφού του.

Τα παιδιά έχουν φύγει από το σπίτι μας εδώ και 3-4 χρόνια και όλο αυτό το διάστημα γενικά δεν είχαν και τόσο καλή επικοινωνία με τον πατέρα τους.

Μετά όμως τον χωρισμό μας, τις περισσότερες φορές δεν απαντούσαν καν στις κλήσεις του.  Εκείνος θύμωνε μαζί τους και «τ’ άκουγα» εγώ στο τηλέφωνο. Εκείνα έβαζαν σε μένα τις φωνές γιατί τους έλεγα «πατέρας σας είναι, να του σταθείτε μέχρι να βρει τα πατήματά του». Είχε μάθει να τα έχει όλα έτοιμα από εμένα και πραγματικά δυσκολευόταν πολύ. Τον συνάντησα και του είπα ότι τα παιδιά πήγαν σε ψυχίατρο και (για να μην πληγωθεί) ότι θέλουν και από τους δυο μας να κρατήσουν για ένα διάστημα μια απόσταση. Τα έβαλε μαζί μου και με κατηγόρησε ότι εγώ παρακίνησα τα παιδιά σε αυτή την αντιμετώπιση. Μετά από διάστημα ενός μηνός με πλήρως κομμένη την επικοινωνία μεταξύ τους, ο πατέρας τους έστειλε μήνυμα στον μεγάλο (ο μικρός απουσίαζε εκτός Ελλάδος για δουλειά) λέγοντας ότι τάχα πήγε σε ψυχίατρο και του είπε ότι «πρέπει για το υπόλοιπο της ζωής του να ξεχάσει ότι έχει παιδιά», τον ρώτησε αν θέλει να προχωρήσει σε αποκλήρωση και σε δεύτερο μήνυμα του είπε να ενημερώσει τον μικρότερο αδελφό του και μάλιστα να πάνε και για τεστ DNA γιατί «παίζει» να μην είναι ο βιολογικός τους πατέρας!

Ο μεγάλος αποφάσισε να κόψει κάθε επικοινωνία μαζί του, όμως τον έχει επηρεάσει πολύ όλο αυτό. Του έγραψε μάλιστα ότι «Τόσα χρόνια πάλευα για την αποδοχή σου, τώρα πια δεν τη θέλω».

Όμως έχει κόψει κάθε επικοινωνία και μαζί μου γιατί με θεωρεί συνυπεύθυνη για τη συμπεριφορά του πατέρα του πριν και τώρα.

Εχθές του έστειλα εγώ ένα μήνυμα για να δω πως είναι και μου απάντησε να μην του ξαναστείλω γιατί όσο «ανώδυνο» και αν είναι, είναι μια «υπενθύμιση» της κατάστασης. Ότι τον έχει πειράξει πολύ όλο αυτό με τον πατέρα του, ότι αγωνίζεται να μη βυθιστεί στην κατάθλιψη και ότι παλεύει καθημερινά να κάνει ακόμα και τα πιο απλά πράγματα όπως πχ να πλύνει τα δόντια του.

Με τρόμαξε και με πόνεσε αυτό το μήνυμα. Όλα αυτά τα χρόνια, προσπαθούσα απεγνωσμένα να κρατήσω τις ισορροπίες, να προστατεύσω τα παιδιά από τα πολύ βαριά λόγια που έλεγε κυρίως για τον μεγάλο. Κλαίγοντας τον παρακαλούσα να μη μιλάει έτσι για το παιδί μας και μου απαντούσε: «Μεταξύ μας μιλάμε. Να μη στα πω»;

Δεν ξέρω πώς να το διαχειριστώ πια αυτό. Δεν εννοώ τη δική μου ζωή. Ο χωρισμός μας όμως πυροδότησε δυστυχώς και αυτές τις αντιδράσεις. Ειλικρινά αισθάνομαι υπεύθυνη. Οι δικές μου επιλογές, οι δικές μου ανασφάλειες οδήγησαν σήμερα τον μεγάλο μου γιο σε αυτή την κατάσταση.

Πως μπορώ να τον βοηθήσω; Τι στάση να κρατήσω;

Στο ερώτημά σας απαντά ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής:

Αγαπητή Αναγνώστρια,

Όπως ήδη θα γνωρίζεις κάθε χωρισμός αποτελεί μια επώδυνη εμπειρία για την ψυχή και το σώμα ενός ανθρώπου. Πέρα όμως από τους άμεσα εμπλεκόμενους της σχέσης που διακόπηκε, ο χωρισμός επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τα υπόλοιπα μέλη του οικογενειακού συστήματος. Έτσι είναι λογικό και ξεκάθαρο να βιώνουν και τα παιδιά σου συναισθήματα που πηγάζουν από το δικό τους τρόπο σκέψης και θέασης των γεγονότων.

Σχετικά με την ανησυχία σου αναφορικά με τη συμπεριφορά του μεγαλύτερου υιού σου και λαμβάνοντας υπόψη τα συμπτώματα που βιώνει, φαίνεται πως αντιμετωπίζει και εκείνος τον δικό του «χωρισμό» με την οικογένεια ως έννοια αλλά και με τα μέλη που την απαρτίζουν. Με άλλα λόγια, φαίνεται δηλαδή ότι ο υιός σου, με αφορμή τον χωρισμό των γονιών του καλείται ίσως να αντιμετωπίσει την απώλεια της οικογένειας με ότι χαρακτηριστικά είχε εκείνη (θυμός, ένταση, απόρριψη, ανασφάλεια, ταυτότητα κ.α) καθώς και την απώλεια της σχέσης με κάθε άλλο μέλος της.

Σίγουρα ο υιός σου βρίσκεται σε μια δύσκολη και επώδυνη ψυχοσυναισθηματική κατάσταση, η οποία όμως είναι κατά την άποψη μου απαραίτητη για την εξέλιξη και την ωρίμανση του εαυτού του. Ίσως αυτή η περίοδος να αποτελεί μια ευκαιρία προκειμένου να μπορέσει να επεξεργαστεί με ησυχία όλα όσα έχουν συμβεί και αν μη τι άλλο τον έχουν επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό.

Όσον αφορά τη δική σου στάση απέναντι του θα πρότεινα αρχικά να επικεντρωθείς στην δική σου “επόμενη μέρα”, προκειμένου να αποδεχτείς όλα όσα έχεις βιώσει στη δική σου συζυγική ζωή. Επίσης, πιστεύω πως θα είναι καλό για εσένα να συνειδητοποιήσεις ότι τα παιδιά σου είναι δύο ενήλικοι άνδρες και μπορούν να αποφασίζουν εκείνα για τον τρόπο που θα ζουν τη ζωή τους, ενώ παράλληλα γνωρίζουν ότι έχουν μια μητέρα που σέβεται τις επιθυμίες-αποφάσεις τους και βρίσκεται κοντά “όταν” και “όποτε” χρειαστούν.

Τέλος, με βάση τα όσα περιγράφεις στο ερώτημα σου αισθάνομαι ότι θα βοηθούσε σε πολύ μεγάλο βαθμό η συμμετοχή όλων των μελών της οικογένειας σε οικογενειακή ψυχοθεραπεία. Αν και είναι δύσκολο να συντονιστούν όλα τα μέλη εντούτοις  τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν είναι πολλά και ιδιαιτέρως σημαντικά για την «τακτοποίηση» των σχέσεων.

Νίκου Ιωάννης
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530

Σχετικά άρθρα