Είναι παρά πολλά αυτά που έχω περάσει 3 χρόνια τώρα που είμαι σε μια σχέση αλλά θέλω να αναφέρω ορισμένα για να πάρω και μια άποψη από εσάς καθώς όλοι θεωρούν πως βρίσκομαι σε μια κακοποιητική σχέση και πλέον και εγώ απλά χρειάζομαι και άποψη από κάποιον ειδικό. Τρία χρόνια τώρα στη σχέση που είμαι ο άνθρωπος αυτός μονίμως με απειλούσε πως αν πάω σε έναν οικογενειακό γάμο μόνη μου χωρίς εκείνον γεγονός που έγινε τους πρώτους 5 μήνες θα με χώριζε. Πως έπρεπε να πάω απεριποίητη εκεί για να δείχνω ότι χωρίς αυτόν περνάω άσχημα. Με απειλούσε μετά πως αν δεν τον παντρευτώ και συνεχίσουμε να είμαστε από απόσταση θα με χώριζε. Θεωρούσε πως αν ντύνομαι προσεγμένα συνέχεια είναι λάθος επειδή δείχνω πως έχω ανάγκη να φανώ .

Οι βρισιές «πουτάνα» και «καριόλα» στους τσακωμούς μας είναι οι πιο απλές λέξεις από όσα λέει το στόμα του. Δίκη μου άποψη δεν μπορώ να έχω γιατί αν είναι διαφορετική καταλήγουμε σε φασαρία και έτσι είχα σταματήσει να εκφράζομαι παρόλο που εκείνος έλεγε πως φυσικά και θέλει να λέω τη γνώμη μου… Με απομάκρυνε από την οικογένεια μου καθώς θεωρούσε πως δεν μου προσφέρουν αγάπη επειδή μου λένε να τον χωρίσω και δεν νοιάζονται για την ευτυχία μου. Λέει πως επειδή είναι πολύ ηθικός και σοβαρός για αυτό δεν δέχεται τίποτα και εγώ που είμαι μικρή και ανώριμη και δεν έχω ιδέα τι γίνεται στην κοινωνία και πρέπει να τον ακούω γιατί με αγαπά υπερβολικά και με προστατεύει.

Στη δουλειά που είμαι υπάρχουν πολλοί άντρες και κάθε μέρα τσακώνομαι για το αν μου μιλάνε για το αν ξέρουν γι’ αυτόν, για όλα . Με έχει χαστουκίσει αρκετές φορές επειδή θεωρεί πως το άξιζα έτσι όπως αντιδρούσα . Έλεγχο είχε σε όλα στο κινητό, στα ρούχα, στα πάντα . Έχει βρίσει την οικογένεια μου και το χειρότερο: με έχει πείσει πως είναι ο πιο σοβαρός άντρας και πως δεν θα βρω άλλον σαν αυτόν και πως ΓΙΑ ΟΛΑ ΦΤΑΙΩ ΕΓΩ ΠΟΥ ΤΟΝ ΠΡΟΚΑΛΩ. Θέλει λέει να σταματήσει να βρίζει αλλά εγώ τον προκαλώ . Τα πρώτα χρόνια δεν έβγαζα άχνα και ας λέει μόνος του ότι αντιδρούσα. Τους τελευταίους μήνες ξεκίνησα να φωνάζω και να αντιδρώ γιατί αλλιώς νόμιζα θα σκάσει το κεφάλι μου. Κάθε φορά τα κλάματα του και οι πολλές καλές στιγμές που έχουμε με πείθουν πως ίσως εγώ να φταίω. Βέβαια δεν είναι πως καταλαβαίνει τα λάθη του γιατί αυτός με χωρίζει και εγώ τον παρακαλάω ξανά, γιατί πείθει και εκείνον και εμένα εγώ φταίω για όλα. Με βρήκε πολύ ήσυχη και ήρεμη κοπέλα και με έκανε τρελή. Θα ήθελα μια άποψη και αν τα έγραψα κάπως μπερδεμένα με συγχωρείτε.

Ευχαριστώ εκ των προτέρων .

Στο ερώτημά σας απαντά ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής:

Αγαπητή Αναγνώστρια,

Με βάση αυτά που αναφέρεις στην περιγραφή σου φαίνεται πως όντως ζεις μέσα σε μια κακοποιητική σχέση. Οι συμπεριφορές του συντρόφου σου ήταν εμφανείς από την αρχή της σχέσης σας και ίσως να έγιναν και χειρότερες με την πάροδο του χρόνου. Εκείνο όμως που μου κάνει εντύπωση είναι πως ζητάς την άποψη ειδικού μετά από διάστημα τριών ετών κακοποιητικής-επιθετικής και βίαιης συμπεριφοράς παρόλο που και εσύ πιστεύω πως γνωρίζεις πώς αισθάνεσαι. Το γεγονός λοιπόν αυτό με οδηγεί στο να σκεφτώ πως μάλλον υπάρχει κάποιο «δευτερογενές όφελος» για εσένα, που υπομένεις όλα όσα σε ενοχλούν και δεν σου αρέσουν.

Προκειμένου να γίνω πιο σαφής και να εξηγήσω τι εννοώ σου αναφέρω τα εξής :

Δευτερογενές όφελος είναι ένας ψυχολογικός όρος ο οποίος περιγράφει τους κρυφούς λόγους για τους οποίους ένα άτομο μπορεί να εμμένει σε μια καταστροφική κατάσταση, συμπεριφορά  ή σχέση. Ο όρος αυτός βασίζεται στην άποψη ότι υπάρχουν πολλά, μη εμφανή  πλεονεκτήματα κυρίως κοινωνικά και διαπροσωπικά που οδηγούν τα άτομα στο να διατηρούν και να διαιωνίζουν αρνητικές καταστάσεις. Δυστυχώς, το δευτερογενές όφελος υποστηρίζεται από πολύπλοκες διεργασίες που είναι βαθιά ριζωμένες στο υποσυνείδητο και είναι δύσκολο να εντοπιστούν και να γίνουν κατανοητές χωρίς ψυχολογική υποστήριξη από ειδικό.

Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι οι γυναίκες ή οι άνδρες  που συνεχίζουν να μένουν σε αυτοκαταστροφικές σχέσεις, παρότι έχουν πλήρη επίγνωση των αρνητικών επιπτώσεων που έχουν αυτές  οι σχέσεις στη ζωή τους. Το δευτερογενές όφελος που απορρέει από αυτό το φαινόμενο περιγράφεται σφαιρικά από την πρόταση «καλύτερα το άσχημο που είναι γνώριμο».  Το άσχημο στην προκειμένη περίπτωση είναι η αυτοκαταστροφική σχέση, η οποία αν και έχει στενά όρια και περιορίζει την  εξέλιξη του ατόμου εκείνο υποσυνείδητα έχει επιλέξει να κατοικεί μέσα του. Τα στενά όρια και ο περιορισμός είναι τα αρνητικά στοιχεία αυτού του περιβάλλοντος αλλά είναι παράλληλα και θετικά αν τα εξετάσουμε ως δευτερογενή οφέλη.

Ο περιορισμός αυτός μπορεί να λειτουργήσει ως φαινομενικά θετικός για τον  συγκεκριμένο άνθρωπο. Κατ’ αρχήν  του προσφέρει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, βρίσκεται στο περιβάλλον που ξέρει και έχει μάθει να λειτουργεί και να ελίσσεται. Για παράδειγμα μπορεί να μην του αρέσει το γεγονός ότι τσακώνετε με τη σχέση του, αλλά μπορεί να το αποζημιώνει η συγγνώμη , οι αγκαλιές  και οι υποσχέσεις που θα ακολουθήσουν. Ο τσακωμός δηλαδή είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσει για να αναδυθεί το δευτερογενές όφελος.

Επίσης, λόγω του ότι το συγκεκριμένο άτομο είναι περιορισμένο, απαλλάσσεται από ευθύνες και προπάντων δεν χρειάζεται να πάρει κανένα ρίσκο.  Διαλέγει δηλαδή την αυτοκαταστροφική σχέση από το να ρισκάρει και να ξεκινήσει μια νέα γνωριμία που θα το βγάλει από το «άσχημο» που ξέρει. Η συνήθεια υπερνικά την αβεβαιότητα.

Τέλος, είναι πολύ δύσκολο, ακόμα και κατά τη διάρκεια της θεραπείας,  να καταφέρει το άτομο να αντιληφθεί ότι μπορεί να υπάρχει όφελος, που λειτουργεί ως κίνητρο για την επανάληψη αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών. Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί εδώ είναι εάν το άτομο θέλει πραγματικά να θεραπευτεί ή έχει ισχυρούς λόγους να αντιστέκεται και να διατηρεί τον φαύλο κύκλο.

Νίκου Ιωάννης
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530