Η ΔΕΠ-Υ (διαταραχή ελλειμματική προσοχής- υπερκινητικότητας), σύμφωνα με το DSM-V, ανήκει στις νευροαναπτυξιακές διαταραχές και χαρακτηρίζεται από απροσεξία, υπερβολική κινητική δραστηριότητα και προβλήματα στον έλεγχο της προσοχής και των παρορμήσεων. Η σχολική ηλικία είναι αυτή που συνήθως εκδηλώνεται η διαταραχή, ιδίως λόγω της έναρξης της σχολικής φοίτησης και της συνακόλουθης απαιτούμενης συγκέντρωσης και συμμόρφωσης σε κανόνες.
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ στην ηλικία αυτή εμφανίζουν προβλήματα συμπεριφοράς, είναι διαταρακτικά, μη αποδεκτά από συνοµιλήκους λόγω της αδυναμίας να συμμορφωθούν με τους κανόνες του παιχνιδιού και εξαιτίας της παρορμητικότητάς του, και συχνά τα ελλείμματα που παρουσιάζουν στις επιτελικές λειτουργίες επιβαρύνουν την σχολική (μειωμένη ακαδημαϊκή απόδοση, χαμηλή βαθμολογία) και κοινωνική τους λειτουργικότητα. Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να δυσκολεύουν τους εκπαιδευτικούς στην εκτέλεση του έργου τους.
Γράφει η Μάρθα Ηλιοπούλου, Ειδική Παιδαγωγός
Για το λόγο αυτό, προτείνονται παρακάτω ορισμένες πρακτικές συμβουλές διαχείρισης των συμπτωμάτων ΔΕΠ-Υ των μαθητών.
Τι πρέπει να κάνουν οι εκπαιδευτικοί
- Αρχικά, ο εκπαιδευτικός μπορεί να βοηθήσει τον μαθητή να διοχετεύσει την κινητική ενέργεια η οποία τον χαρακτηρίζει σε λειτουργικές συμπεριφορές
Οδηγίες – Συμβουλές προς τους εκπαιδευτικούς:
- Να αναθέτετε στον μαθητή το μοίρασμα και το μάζεμα των τετραδίων ή των φυλλαδίων, το σβήσιμο του πίνακα, το δείξιμο στο χάρτη και άλλα.
- Επίσης, διαμορφώστε με την βοήθεια όλων των μαθητών τους «Κανόνες της Τάξης» και εξηγήστε τη σημασία της τήρησής τους. Ακόμα, να προτείνετε τις επιπτώσεις που θα έχει όποιος δε τους τηρεί. Με αυτό τον τρόπο το παιδί αρχίζει να οργανώνεται, να υπακούει σε κανόνες και να οριοθετείται. Υπενθυμίστε σε κάθε ευκαιρία τους κανόνες της τάξης. Να επιβραβεύετε την επιθυμητή συμπεριφορά και ενισχύστε θετικά την προσπάθειά του.
- Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εκτός από λεκτικούς τρόπους «Μπράβο» και άλλους όπως αυτοκόλλητα, γλυκίσματα και άλλα.
- Να ζητάτε από τα παιδιά να επαναλάβουν την ερώτηση πριν απαντήσουν.
- Καθιερώστε στην τάξη την παύση μερικών δευτερολέπτων για σκέψη προτού σας απαντήσουν στις ερωτήσεις που τους απευθύνετε.
- Όταν ο μαθητής σηκώνει το χέρι του για ν’ απαντήσει, φροντίστε να του δίνετε το λόγο άμεσα.
- Δώστε στο μαθητή υπεύθυνη θέση στην ομάδα, λειτουργούν καλύτερα σε ομάδες των δύο παρά μεγαλύτερες.
- Επίσης, βασιζόμενοι στα ενδιαφέροντα του παιδιού (υπολογιστής, αγαπημένος ήρωας), μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ευκαιρίες για θετική προσοχή. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ μαθαίνουν καλύτερα μέσα από παιχνίδια ρόλων ή δραστηριότητες που στηρίζονται στην αφή και στη κιναισθητική. Κατά τη διάρκεια ενός τεστ ή μιας άσκησης, ο εκπαιδευτικός μπορεί να περνάει πάνω από τους μαθητές και να τους υπενθυμίζει σε ποια άσκηση βρίσκεται η τάξη ή να τους εξηγεί τις οδηγίες. Μπορούν , επίσης, να σπάνε τις δραστηριότητες σε στάδια (σύντομες δραστηριότητες).
- Τέλος, μην επαναλαμβάνετε με απόγνωση ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα στο μαθητή!!
Δεν πρέπει η διάγνωση να χρησιμοποιείται ως εξήγηση, γιατί δεν μπορεί να κάνει ο μαθητής κάποια πράγματα, αλλά ως πηγή πληροφοριών για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες του.
Δεν υπάρχουν υπερκινητικά παιδιά, υπάρχουν παιδιά με υπερκινητικότητα!
Βιβλιογραφία
Κάκουρος Ε. Το υπερκινητικό παιδί. Οι δυσκολίες του στη μάθηση και στη συμπεριφορά. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα,2001.
Ρούσσου Α. Η διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής. Στο Τσιάντη Γ, Μανωλόπουλο Γ. Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής. Αθήνα: Καστανιώτης, 1998;2(1):51-66.
