H Άννα Δρουζα προτείνει "το Αστείο"του Κούντερα

“Το αστείο” του Μίλαν Κούντερα. Μετάφραση Ανδρέα Τσάκαλη εκδόσεις ΚΑΛΒΟΣ
(Το βιβλίο κυκλοφορεί σήμερα από τις εκδόσεις Εστία)

Ξαναδιάβασα το βιβλίο “Το αστείο” του Μίλαν Κούντερα. Ψάχνοντας στη βιβλιοθήκη μου έπεσα στην πλατεία έκδοση του 1971 από τις εκδόσεις ΚΑΛΒΟΣ. Μου το είχε κάνει δώρο η μητέρα μου πριν από πολλά χρόνια. Αυτή τη φορά διαβάζοντας το αναγνώρισα άλλες διαστάσεις αυτού του βιβλίου και όχι τόσο την πολιτική αντισταλινική του διάσταση.

Ένα μυθιστόρημα παγκοσμίως γνωστό που πίσω από την υποτιθέμενη πολιτική καταγγελία κρύβονται πολύ ενδιαφέρουσες αλήθειες για τη ζωή, την ανθρώπινη φύση, το θάνατο αλλά και τον έρωτα ειπωμένες με τον υπέροχο κουντερικό λόγο.

Ο Λούντβιχ ο ήρωας του βιβλίου, εξαιτίας ενός αστείου πολιτικού που έγραψε σε μια Φιλη του αποβάλλεται από το πανεπιστήμιο, διαγράφεται από το κόμμα, κατατάσσεται στο στρατό στο τάγμα τιμωρημένων και υπηρετεί τη θητεία του δουλεύοντας στα ορυχεία. Αυτή είναι η αφορμή για τον συγγραφέα να αναπτύξει την αφηγηματική του ιδιοφυΐα και την ικανότητα του να βλέπει πίσω από τις καταστάσεις την βαθύτερη αιτία των πραγμάτων. Οι διαπιστώσεις του, η παρατηρητικότητα του, η δύναμη του να συνθέτει τις καταστάσεις και να συνάγει συμπεράσματα που καταλήγουν σε μιας μορφής φιλοσοφία της ζωής μας.

Για όσους δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο επέλεξα τρία αποσπάσματα για να κάνω την ανάγνωση του αναπόφευκτη για σας.

“Με συγχώρεσε. Αυτό το κορίτσι με αγαπούσε. Κρατούσα τη ζωή της στα χέρια μου. Είχα στην εξουσία μου την ευτυχία της. Και δραπέτευσα. Κανείς δεν την αδίκησε ποτέ τόσο όσο εγώ. Τώρα σκέφτηκα πως χρησιμοποιώ προσχήματα για να μπορώ να ξεγλιστρώ από τις ανθρώπινες υποχρεώσεις μου. Φοβάμαι τις γυναίκες. Φοβάμαι τη ζεστασιά τους. Φοβάμαι την αδιάκοπη παρουσία τους.”

“Η φυσική αγάπη σχεδόν σπάνια ενώνεται με την αγάπη της ψυχής. Τι ακριβώς κάνει η ψυχή όταν το σώμα σμίγει με κινήσεις τόσο αιώνιες, τόσο καθολικές και αμετάβλητες με άλλο σώμα; Τι δεν επινοεί σ’αυτές τις στιγμές φανερώνοντας την υπέροχη της πάνω στην αδρανή μονοτονία της σαρκικής ζωής! Πόσο ξέρει να εκδικείται το σώμα και να το χρησιμοποιεί μόνο σαν πρότυπο για μια παράφρονη φαντασία χίλιες φορές πιο σαρκικής και απ’αυτά τα ίδια τα δυο κορμιά! Η αντίθετα: πόσο ξέρει να το υποτιμά αφήνοντας το σ’αυτό το εκκρεμές και στο μεταξύ στέλνει τις σκέψεις της ( κουρασμένες από την ιδιοτροπία του σώματος τους) κάπου αλλού: σε μια παρτίδα σκάκι, στο φαγητό η σ’ένα διαβασμένο βιβλίο…

Δεν είναι κάτι το σπάνιο να ενώνονται μαζί δυο ξένα κορμιά. Και ίσως και η Ένωση της ψυχής τους κάποτε να συμβαδίζει. Αλλά χίλιες φορές πιο σπάνιο είναι να ενωθεί το σώμα με την ψυχή του και να υπάρξουν σαν ένα μπροστά στο πάθος. Αλλά και αυτό κάποτε συμβαίνει όταν ο άνθρωπος πραγματικά αγαπάει.”

“Δεν είναι η δύναμη του ανθρώπου να μπορεί να ναι τέτοιος που στην πραγματικότητα είναι, να μην ντρέπεται να θέλει αυτό που θέλει και να ποθεί αυτό που ποθεί; Οι άνθρωποι κατάντησαν σκλάβοι των συνταγών. Κάποιος τους είπε πως πρέπει να’ναι τέτοιοι, και αυτοί προσπαθούν να συμμορφώνονται κι ούτε ως το θάνατο δεν μαθαίνουν για τον εαυτό τους ποιοι τελικά ήταν. Έπειτα δεν υπάρχουν για κανέναν και για τίποτα, δρουν διπρόσωπα, θολά, συγχυσμένα. Ο άνθρωπος πρέπει να χέρι θάρρος για να συνυπάρξει με τον εαυτό του.”

Καλή ανάγνωση
Και μη ξεχνάτε: τα καλά βιβλία είναι πολλές ζωές σε μια ζωή

Σχετικά άρθρα