Φρονιμίτες: Είναι καλό να τους βγάλω ή όχι;

Ο οδοντίατρος μου μού πρότεινε την εξαγωγή των φρονιμίτων, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα. Επί του παρόντος δεν έχει διαπιστώσει κάτι. Ποια είναι η γνώμη σας;

Στο ερώτημά σας απαντά η Αγνή Γιακουμή DDS, MSc Γναθολόγος-Οδοντίατρος 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι φρονιμίτες αποτελούν δόντια υπολειμματικά, τα οποία με την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους τείνουν να εκλείψουν, καθώς δεν χρειάζονται πια στη μάσηση της τροφής, που πλέον είναι μαλακότερης σύστασης και επεξεργασμένη. Όμως εκείνοι που δεν φέρουν εκ γενετής φρονιμίτες αποτελούν μειοψηφία προς το παρόν.

Λόγω της τοπογραφικής θέσης των φρονιμίτων, καθίσταται δυσχερής η καθημερινή απομάκρυνση των υπολειμμάτων τροφής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον συγκριτικά μεγαλύτερο βαθμό τερηδονισμού των δοντιών αυτών σε σχέση με τα υπόλοιπα.

Εξαιτίας της μη λειτουργικής χρησιμότητάς των φρονιμίτων, συνήθως δεν κρίνεται σκόπιμη η θεραπευτική τους αντιμετώπιση σε περίπτωση βλάβης τούς κι ως εκ τούτου είναι τα δόντια που καταδικάζονται συχνά σε εξαγωγή. Βεβαίως, υπάρχουν και περιπτώσεις σε ασθενείς που έχουν χάσει προσθιέστερα δόντια, να αποτελούν χρήσιμα ακραία στηρίγματα προσθετικών αποκαταστάσεων (γεφυρών).

Οι φρονιμίτες, στην περίπτωση που έχουν ανατείλει πλήρως και σε ορθή θέση, δεν κρίνεται σκόπιμο να αφαιρούνται.

Ακόμη και στην περίπτωση στρεβλοφυίας τους μπορούν να κρατηθούν, εφόσον ο κάτοχός τους διατηρεί πολύ υψηλό επίπεδο στοματικής υγιεινής και χρησιμοποιεί μεσοδόντια μέσα για τον καθαρισμό των πλαϊνών τους επιφανειών.

Σκόπιμη κρίνεται η εξαγωγή τους όταν δεν επιτελείται άψογη στοματική υγιεινή ή όταν συστήνεται από τον ορθοδοντικό που μπορεί να πραγματοποιεί ορθοδοντική θεραπεία.

Στην περίπτωση που οι φρονιμίτες δεν έχουν ανατείλει πλήρως, “γέρνουν” και είναι “μισοθαμμένοι” θα λέγαμε, ονομάζονται ημιέγκλειστοι. Οι ημιέγκλειστοι θα πρέπει να αφαιρούνται, καθώς δημιουργούν πολλά προβλήματα λόγω της ιδιαίτερα αυξημένης κατακράτησης και εγκλωβισμού τροφής.

Τέτοιες παθολογικές καταστάσεις είναι η συχνή περιστεφανίτιδα, μία επώδυνη κατάσταση κατά την οποία προκαλείται φλεγμονή στο τμήμα των μαλακών ιστών (ούλα) που τα καλύπτει, και ο τερηδονισμός τόσο του ίδιου δοντιού όσο και του παρακείμενού του.

Τέλος, μία ιδιαίτερη κατηγορία που απασχολεί πολλούς ασθενείς και θεράποντες είναι οι φρονιμίτες που βρίσκονται εντός της γνάθου (πλήρως ή μερικώς) και δεν έχουν ανατείλει καθόλου στη στοματική κοιλότητα, είναι δηλαδή έγκλειστοι.

Η απόφαση για το αν θα πρέπει να αφαιρεθούν βασίζεται κυρίως σε ακτινογραφικά κριτήρια, ενώ λαμβάνεται υπόψη αν συνδέονται με κάποια σχετική συμπτωματολογία, καθώς κι αν η εξαγωγή τούς αποτελεί μέρος σχεδίου ορθοδοντικής θεραπείας.

Οι έγκλειστοι φρονιμίτες ανιχνεύονται ακτινογραφικά. Η πανοραμική ακτινογραφία και πολύ περισσότερο η αξονική τομογραφία της περιοχής, είναι οι πλέον κατάλληλες παρακλινικές εξετάσεις για τον προσδιορισμό της θέσης τους εντός της γνάθου, καθώς και της σχέσης τους με τα έμπροσθεν δόντια και παρακείμενα ανατομικά στοιχεία (πχ τα ιγμόρεια στην άνω γνάθο και τον κάτω φατνιακό πόρο εντός του οποίου οδεύουν το ομώνυμο νεύρο και η αρτηρία).

Στην περίπτωση που καλύπτονται εξολοκλήρου από το οστό της γνάθου, τότε οι πιθανότητες να προκληθεί κάποια τερηδονική βλάβη ή μόλυνση-φλεγμονή των υπερκείμενων ιστών είναι μηδενικές. Οι ασθενείς που υπάγονται στην κατηγορία αυτή, χρειάζεται να επανεξετάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα που εξαρτώνται από το νεαρό της ηλικίας και ορίζονται από τον θεράποντα ιατρό.

Σε κάποιες περιπτώσεις που ο έγκλειστος ευθύνεται για την απορρόφηση παρακείμενου δοντιού, εξαιτίας της συμπίεσης τού από τον λανθασμένο προσανατολισμό ανατολής του εγκλείστου, τότε η εξαγωγή του είναι επιβεβλημένη.

Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής αναφέρει πόνο που προέρχεται από το παρακείμενο δόντι (το τελευταίο στο οδοντικό φραγμό φαινομενικά). Η αξονική τομογραφία της περιοχής αποκαλύπτει την ακριβή σχέση με τον έγκλειστο και το μέγεθος της βλάβης.

Όταν οι έγκλειστοι δεν καλύπτονται πλήρως από το οστό της γνάθου και κάποιο τμήμα τους εντοπίζεται υποουλικά, υπάρχει σοβαρή ένδειξη εξαγωγής τους, εφόσον υπάρχει πύλη διείσδυσης μικροβίων ή υπολειμμάτων τροφής προς τον έγκλειστο και τους περιβάλοντες ιστούς και συνεπώς επαπειλούμενη εγκατάσταση φλεγμονής.

Τέλος, όταν η ακτινογραφική απεικόνιση των εγκλείστων αποκαλύπτει συνδεόμενες παθολογικές εξεργασίες, όπως διάφορες μορφές κύστεων, η εξαγωγή τούς μαζί με τη βλάβη είναι επιβεβλημένη.

Συνεπώς, οι φρονιμίτες μπορούν να παραμείνουν στη στοματική κοιλότητα, υπό προϋποθέσεις. Η αβίαστη και αλόγιστη εξαγωγή τους, δίχως να ληφθούν υπόψη τα προαναφερθέντα κριτήρια, αποτελεί μη επιστημονική προσέγγισή τους.

Αγνή Γιακουμή, DDS, MSc

Οδοντίατρος-Γναθολόγος

Κλινική εξειδίκευση στην Αντιμετώπιση Στοματοπροσωπικού Πόνου, Κροταφογναθικών Διαταραχών και Άπνοιας Ύπνου

τηλ. επικ. : 2107014376

gnathologos.blogspot.com

Διαβάστε σχετικά άρθρα

Πόνος στο πρόσωπο: Πού οφείλεται και γιατί μπορεί να γίνει αφόρητος;

Ποιo είναι το πιο ισχυρό παυσίπονο για τον πονόδοντο;

Σχετικά άρθρα