Έχω κάνει λάθος πολλές φορές κι έχω χτυπήσει τον γιο μου. Και γενικά είμαι πολύ αυστηρή μαζί του και απαιτητική και νευριάζω που δεν ακούει και αναγκάζομαι να επαναλαμβάνω 100 φορές τα ίδια και να μην έχει αποτέλεσμα. Σήμερα τον χτύπησε ένα άλλο παιδί μεγαλύτερο (ο γιος μου είναι 3,5 ετών) και μου είπε ότι θα τον μαλώσει η μαμά του, θα τον βάλει τιμωρία και θα του δώσει ξύλο για να μάθει. Μετά λύπης μου διαπίστωσα ότι αυτήν την εικόνα έχω δώσει στο παιδί.

Και δεν μπορώ να σκέφτομαι τα χειρότερα και να σταματήσω να κλαίω…

Πώς να διορθώσω την κατάσταση που έχω δημιουργήσει;

Στο ερώτημά σας απάντησε η Κατερίνα Βασιλείου, Ψυχολόγος (MSc), Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια

Αγαπητή αναγνώστρια,

Το να χτυπά ο γονέας το παιδί του επειδή εκείνο δεν σταματάει αυτό που κάνει είναι παράλογο, γιατί αν είναι πολύ μικρό για να καταλάβει αυτό που του λέει ο γονέας, τότε είναι και πολύ μικρό για να καταλάβει γιατί το χτυπάει. Θα σταματήσει να κάνει ό,τι κάνει όταν δει το γονέα να σηκώνει το χέρι του για να το χτυπήσει, όμως αυτό που θα μάθει είναι πώς να αποφεύγει τον πόνο, δεν θα μάθει το λόγο για τον οποίο ο γονέας θέλει το παιδί του να σταματήσει αυτό που κάνει. Έρευνες μάλιστα δείχνουν ότι τα παιδιά είναι φυσιολογικά αδύνατο να μάθουν και να εφαρμόσουν όσα μαθαίνουν όταν είναι φοβισμένα. Αν θέλετε λοιπόν το παιδί σας να μάθει, είναι προτιμότερο να μειώσετε τον φόβο παρά να τον αυξήσετε. Μόνο αν ένα παιδί νιώσει ασφάλεια και αποδοχή, τότε και μόνο τότε θα εσωτερικεύσει τους κανόνες και τις αξίες της οικογένειας.

Αρκετές φορές το να σταματήσει κάποιος μια συμπεριφορά δεν είναι πάντα εφικτό, αλλά είναι μια…πρόκληση! Είναι ευχάριστο το γεγονός πως παρόλο τη συμπεριφορά σας, καταλάβετε το λάθος τρόπο χειρισμού της κατάστασης, ζητάτε βοήθεια και είστε πρόθυμη να κάνετε αλλαγές για το καλό του παιδιού σας. Αυτό το οποίο χρειάζεται είναι πέρα από τη θέλησή σας η εξάσκηση σε πιο ανθρώπινους τρόπους,ώστε να κάνετε το παιδί σας να καταλάβει πως δεν πρέπει να επαναλάβει μια συμπεριφορά. Πρόκειται λοιπόν για τρόπους που δεν διακινδυνεύουν την ψυχική υγεία και μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού, εν αντιθέσει με την περίπτωση του ξύλου. Τα παιδιά σας και τα παιδιά των παιδιών σας, θα σας ευγνωμονούν. Θυμηθείτε, άλλωστε, πως τα παιδιά ακολουθούν τα βήματα των γονέων τους.

Αυτό που θα μπορούσατε να κάνετε είναι να του εξηγήσετε με απλά λόγια γιατί αυτό που κάνει είναι λάθος, δίνοντάς του τις σωστές οδηγίες, που όμως όπως είπατε και εσείς αυτό μπορεί να χρειαστεί να το κάνετε πάρα πολλές φορές μέχρι το παιδί πράγματι να σταματήσει την πρότερη συμπεριφορά του,ενώ ακόμα και τότε δεν μπορεί κάποιος να είναι σίγουρος ότι σταμάτησε επειδή πραγματικά κατάλαβε ή επειδή απλά βαρέθηκε και αποφάσισε να κάνει κάτι άλλο. Είναι σίγουρα κουραστικό, όμως αυτό δεν κάνει το ξύλο καλύτερη εναλλακτική.

Είναι σίγουρο ότι δεν μπορείτε να ελέγχετε πάντα τις πράξεις του παιδιού σας, μπορείτε όμως να ελέγχετε τις αντιδράσεις σας, παίρνοντας βαθιές ανάσες ή και μετρώντας μέχρι το 10. Συχνά οι γονείς βιώνουν πολλούς ψυχοπιεστικούς παράγοντες με αποτέλεσμα να ξεσπούν στα παιδιά τους. Το παιδί όμως σίγουρα δεν φταίει. Αναζητήστε τις πηγές του θυμού σας. Στην ουσία φταίει κάποιος άλλος και την πληρώνει κάποιος άλλος. Εάν ήδη βιώνετε μια καθημερινότητα γεμάτη στρες, οι πιθανότητες να έχετε εκρήξεις θυμού πολλαπλασιάζονται. Σημασία, λοιπόν, έχει ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεστε εσείς τους αγχογόνους παράγοντες και πως αυτοί μπορεί να παρεμβαίνουν στη σχέση σας με το παιδί σας.

Βρείτε τι σας ηρεμεί και διώχνει το θυμό σας και κάντε το. Βρείτε χρόνο για χόμπι, αθλητισμό ή πράγματα που σας δίνουν ευχαρίστηση. Είναι πολύ σημαντικό να φροντίζετε και τον εαυτό σας. Συχνά η πλήρης αφοσίωση και φροντίδα στους άλλους προκαλεί νεύρα και κάποιες φορές άσχημα ξεσπάσματα. Όταν λοιπόν ο γονέας φροντίζει και τον εαυτό του είναι φυσικό να νιώθει πιο ήρεμος και χαλαρός.

Η τεχνική time out

Χρησιμοποιήστε την τεχνική time out. Κάντε διάλειμμα! Αν έχετε αρχίσει να νευριάζετε και νιώθετε ότι σε λίγο θα ξεσπάσετε, τότε η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Προλάβετε τον εκνευρισμό και τα νεύρα σας. Κάντε μια συνειδητή προσπάθεια να μιλήσετε σε ήρεμο τόνο, καταρχήν στον εαυτό σας και μετά απευθυνόμενοι στο παιδί σας: «Πρέπει να ηρεμήσω. Κάνω διάλειμμα και επιστρέφω σε ένα λεπτό». Και, απλώς, ήρεμα, απομακρυνθείτε από το παιδί σας!

Εντοπίστε τα προειδοποιητικά σημάδια. Ο θυμός είναι σαν ένα ηφαίστειο που βράζει, έτοιμο να εκραγεί. Πριν φτάσετε σε μια έκρηξη θυμού, εντοπίστε τις αρνητικές σκέψεις που βρίσκονται στη βάση του ηφαιστείου αυτού. Αλλάξτε τις σκέψεις σας, ώστε με αυτό τον τρόπο να αλλάξτε τα συναισθήματά σας. Αν κάνετε αρνητικές σκέψεις τύπου «είναι παλιόπαιδο, δεν πρόκειται ποτέ να μάθει να φέρεται σωστά», «Μου καταστρέφει τη ζωή» κλπ., τότε θα είναι αδύνατον να ηρεμήσετε! Θυμηθείτε ότι το παιδί σας έχει την προσωπικότητά του, είναι ένα ξεχωριστό άτομο και μπορεί όπως όλοι μας να επιδεικνύει κάποιες φορές κακή συμπεριφορά. Δείτε την κατάσταση από την οπτική του παιδιού σας. Δεν προσπαθεί κατ’ ανάγκη να σας προκαλέσει, αλλά έχει την ανάγκη της δικής σας καθοδήγησης και βοήθειας.

Προσπαθήστε να αποκωδικοποιήσετε την κακή συμπεριφορά του παιδιού σας και να ανταποκριθείτε στο βαθύτερο αίτημά του. Όταν ηρεμήσετε τόσο εσείς όσο και το παιδί σας, βάλτε του σαφή όρια, αλλά με κατανόηση. Μη ξεχνάτε ότι τα παιδιά μαθαίνουν από αυτά που βλέπουν τους γονείς να κάνουν και όχι από αυτά που οι γονείς τους λένε να κάνουν! Δώστε στο παιδί σας το σωστό πρότυπο, σχετικά με το πώς να κυριαρχεί στα συναισθήματά του.

Και στην περίπτωση που δεν μπορέσετε να συγκρατηθείτε και πράξετε με ξύλο, σταματήστε αμέσως και απομακρυνθείτε από το παιδί. Ακόμα και έτσι δείχνετε αυτοέλεγχο και αυτοσυγκράτηση! Είστε στη σωστή κατεύθυνση, ώστε να γίνετε ένας γονέας που δε χτυπά!

Αναζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού στην περίπτωση που ο θυμός σας βγαίνει συχνά εκτός ελέγχου, προκαλώντας πόνο στο παιδί σας και σε εσάς ενοχές.

Και να θυμάστε τα εξαιρετικά λόγια του Ευγένιου Τριβιζά: «Τα χέρια είναι για να φροντίζουν, όχι για να τιμωρούν. Το ξύλο βοηθάει στην πειθαρχία των παιδιών όσο και ο άνεμος στο σβήσιμο των πυρκαγιών».

 

Βασιλείου Κατερίνα

Ψυχολόγος (MSc),Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια

Email: [email protected]

Tηλ.: 2155457340

Facebook: Βασιλείου Κατερίνα- Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Η συναισθηματική βία στα παιδιά: Πώς να την αποφύγετε;

Σωματική τιμωρία στο παιδί: Πόσο κακό μπορεί να του κάνει;