Σήμερα στον εργασιακό χώρο όλο και περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να αναγνωρίζουν τη ναρκισσιστική διαταραχή μέσα από την αλαζονική και εκφοβιστική συμπεριφορά κάποιων συναδέλφων τους.
O ναρκισσισμός αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα δεδομένου ότι ο ναρκισσιστής συνήθως δεν αναζητά θεραπεία, γιατί το διογκωμένο Εγώ του δεν τον αφήνει να δει το πρόβλημα του.
Οι ναρκισσιστές θεωρούν ότι ποτέ δεν κάνουν λάθος, αλλά πάντα το λάθος είναι κάποιου άλλου, επομένως, γιατί θα έπρεπε να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους; Χρησιμοποιούν τεχνικές ελέγχου του νου για να παίρνουν τους ανθρώπους με το μέρος τους και να τους φέρνουν «με τα νερά τους», ειδικά τους προϊσταμένους τους. Είναι επίσης πολύ καλοί ηθοποιοί και μπορούν να γίνονται ελκυστικοί, να δείχνουν αυτοπεποίθηση, έχουν την ικανότητα να πείθουν, είναι τολμηροί και δεν φοβούνται να ρισκάρουν. Δεδομένου ότι αυτές οι ιδιότητες είναι σημαντικές στον επιχειρησιακό χώρο, συχνά κατέχουν ηγετικές θέσεις. Δυστυχώς, είναι επίσης πολύ καλοί ψεύτες και συχνά χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα τους. Για όλους αυτούς τους λόγους είναι πολύ δύσκολο να τα βγάλουμε πέρα με έναν συνάδελφο ναρκισσιστή.
Όταν ο ναρκισσιστής είναι ο διευθυντής…
Οι ναρκισσιστές διευθυντές μπορεί να γίνουν «αδίστακτοι» για να πετύχουν τους στόχους τους, θεωρούν τους εαυτούς τους ανώτερους, θέλουν οι επιθυμίες τους να εκτελούνται αμέσως και δεν ανέχονται διαφωνία ή κριτική και φροντίζουν να μαζεύουν γύρω τους ανθρώπους τους οποίους μπορούν να ελέγχουν και να χειρίζονται. Όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως τα θέλουν γίνονται μεγάλες διαμάχες, και συνήθως «το πληρώνουν» οι εργαζόμενοι που βρίσκονται πιο κοντά στον διευθυντή οι οποίοι όπως είπαμε είναι χειρίσιμοι και πάντα υπό έλεγχο.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να «καλοπιάσετε» ένα ναρκισσιστή διευθυντή όπως να τον αφήνετε να περνάει τις ιδέες σας για δίκες του, να αποφεύγετε τις συγκρούσεις, να μην περιμένετε υποστήριξη, να μην παίρνετε τα πράγματα προσωπικά, όμως αυτή είναι πραγματικά μια πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση και ενδέχεται να βρεθείτε στο επίκεντρο της ναρκισσιστικής οργής.
Εδώ τίθεται το ερώτημα γιατί να παραμένετε και να ανέχεστε την κακοποίηση ενός ναρκισσιστή διευθυντή;
Αν δεν είστε ψυχασθενής ή νάρκισσος ο ίδιος, λάβετε υπόψη σας ότι ο ναρκισσιστής μπορεί να σας απομυζήσει ολοκληρωτικά αν τον αφήσετε, γιατί πιστεύετε ότι θα έχετε μακροπρόθεσμα οφέλη και τελικά δεν θα τα βγάλετε πέρα. Αν παραμένετε επειδή δεν θέλετε να «προδώσετε» τον διευθυντή σας ή αισθάνεστε ότι τον έχετε ανάγκη, τότε ο διευθυντής σάς έχει υπό τον έλεγχό του και χρησιμοποιεί τον φόβο και την ενοχή για να σας χειρίζεται και να αποφασίζει αυτός για εσάς.
Όταν ο ναρκισσιστής είναι ένας νέος συνάδελφος…
Στην περίπτωση που ο ναρκισσιστής είναι ένας νέος συνάδελφος, αυτός μόλις έρχεται στον εργασιακό χώρο εμφανίζεται πολύ φιλικός με μεγάλη αυτοπεποίθηση, χαμογελάει πολύ σε όλους, και δείχνει κάπως υπερόπτης. Ζητά τη βοήθεια των συναδέλφων του για να μάθει τα σχετικά με την εργασία και κάνει πολλές ερωτήσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι όλοι τελικά του λένε πολύ περισσότερα από όσα θα ήθελαν να του πουν για τη δουλειά, τους άλλους συναδέλφους και τον διευθυντή, ενώ ο ναρκισσιστής προσφέρετε να κάνει κάποιες δουλειές για τους άλλους. Συχνά τον βλέπετε να συνομιλεί με τους προϊσταμένους και τους διευθυντές.
Αργότερα φαίνεται ότι δεν έκανε τις δουλειές που προσφέρθηκε να κάνει με αποτέλεσμα να αφήσει τους συναδέλφους του εκτεθειμένους και να πρέπει δικαιολογηθούν γι’ αυτό στον διευθυντή τους.
Σιγά σιγά αρχίζουν να ακούγονται διαφορετικές ιστορίες γι’ αυτό το άτομο, μερικοί λένε ότι είναι σπουδαίος, ευφυής, χρήσιμος, ενώ άλλοι υφιστάμενοι παραπονούνται ότι είναι απότομος, επιθετικός, σχεδόν εκφοβιστικός. Ακούγοντας τα αυτά θα μπορούσε ίσως κάποιος να σκεφτεί ότι ενδέχεται να ήταν μια κακιά στιγμή, όμως αυτά είναι τα πρώτα σημάδια του ναρκισσισμού στον εργασιακό χώρο.
Ο ναρκισσιστής κάνει σχέσεις με όσους του είναι χρήσιμοι και εκφοβίζει και χειραγωγεί αυτούς που αισθάνεται ότι αποτελούν απειλή για τον ίδιο. Ένας συνάδελφος μπορεί να είναι χρήσιμος επειδή έχει πληροφορίες ή τη δύναμη να επηρεάζει και να πετυχαίνει πράγματα. Ο ναρκισσιστής γίνεται φίλος με όσους έχουν ισχύ, ειδικά με τα διευθυντικά στελέχη και κάνει ό,τι χρειάζεται για να δημιουργήσει μια καλή εντύπωση στους ανώτερους του.
Ο ναρκισσιστής στον χώρο εργασίας του βρίσκεται τον περισσότερο χρόνο μακριά από το γραφείο του, κλέβει τη δουλεία και τις ιδέες των άλλων, αν αυτό δεν μπορεί να αποδεδειχθεί, ή χειρίζεται τους άλλους και τους βάζει να κάνουν τη δουλειά του, την οποία την κάνουν πρόθυμα γιατί τους παριστάνει το φίλο και τους χειρίζεται.
Όταν οι εργαζόμενοι φοβούνται να μιλήσουν εναντίον κάποιου συναδέλφου τους ο οποίος προκαλεί συχνά προβλήματα, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα ναρκισσισμού στον εργασιακό χώρο. Ο ναρκισσιστής όπως αναφέρθηκε χρησιμοποιεί τον φόβο και την ενοχή για να ελέγξει και να χειριστεί τους άλλους και να τους εμποδίσει να του ζητήσουν τον λόγο για τη συμπεριφορά του.
Όταν κάποιος από τους συναδέλφους προσπαθήσει να κατηγορήσει και να εκθέσει έναν ναρκισσιστή αυτός έχει ήδη λάβει τα μέτρα του ώστε να μπορέσει να προστατεύει τον εαυτό του και θα χρησιμοποιήσει οτιδήποτε για να δυσφημίσει αυτόν που τον κατηγόρησε και θα μεταχειριστεί οτιδήποτε, ακόμη και ψέματα, ώστε αυτός που τον κατηγόρησε να φανεί είτε τρελός, είτε κακός. Θα χρησιμοποιήσει τους διευθυντές, τους οποίους έχει ήδη πάρει με το μέρος του και με την ένταση της ναρκισσιστικής οργής θα κατηγορήσει συναδέλφους και θα κάνει το εργασιακό περιβάλλον πολύ δυσάρεστο για όλους έτσι ώστε να είναι προτιμότερο για όλους αυτό το συμβάν να ξεχαστεί. Μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα θα επαναλάβει αυτό για το οποίο κατηγορήθηκε. Αν εκείνοι που τον κατηγόρησαν ξαναπαραπονεθούν θα φανουν σαν ταραχοποιοι!
Όταν ο ναρκισσιστής ξαφνικά εξαφανίζεται…
Ο ναρκισσιστής ενδέχεται να φύγει ξαφνικά από την επιχείρηση χωρίς προειδοποίηση, και να πάρει μαζι του χρηματα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία. Να εξαφανιστεί εντελώς και να μην ξανακουστεί ποτέ, αφήνοντας πίσω του το χάος και την καταστροφή. Η εταιρεία μπορεί να έχει απολύσει σωστούς εργαζόμενους εξαιτίας του ενώ άλλοι εργαζόμενοι μπορεί να είναι αναστατωμένοι και να αισθάνονται αδικημένοι γιατί κακοποιήθηκαν αλλά κανείς δεν τους άκουγε για να τους προστατεύσει.
Όσοι είχαν φιλικές σχέσεις με τον ναρκισσιστή είναι επίσης σοκαρισμένοι επειδή έχουν εξαπατηθεί και ασυνείδητα τροφοδότησαν τον ναρκισσιστή, που έκανε κακό στην εταιρεία για να εξυπηρετήσει το δικό του όφελος.
Όσοι ωφελήθηκαν από τον ναρκισσιστή έχουν επίσης σοκαριστεί γιατί εξαπατήθηκαν και χωρίς να το αντιληφθούν τροφοδότησαν τους σκοπούς του και το κακό που έκανε στην επιχείρηση.
Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσει έναν ναρκισσιστή στο εργασιακό σας περιβάλλον;
Δεν φτάνει μόνο να διαμαρτυρηθούν οι εργαζόμενοι, αν δουν έναν εργαζόμενο αυταρχικό και χειριστικό. Θα πρέπει και το Τμήμα Προσωπικού της εταιρείας και οι ιθύνοντες να κατανοούν τον ναρκισσισμό και να μπορούν να αντιμετωπίσουν άμεσα το πρόβλημα. Το να παραμένει στην εταιρεία ένα άτομο με ναρκισσιστική διαταραχή επειδή είναι ευφυές ή δημιουργικό δε θα αποβεί μακροπρόθεσμα προς όφελος της εταιρείας γιατί τα άτομα αυτά δεν μπορούν να εργαστούν μέσα σε ομάδες.
Αν είστε θύμα ναρκισσισμού στο χώρο εργασίας σας, προσπαθήστε να συλλέξετε όσα περισσότερα στοιχεία μπορείτε για παρατυπίες, γιατί όταν τα πράγματα έρχονται στο φως αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία θα σας φανούν πολύ χρήσιμα. Όμως πρέπει πρώτα να σκεφτείτε τον εαυτό σας πριν την εταιρεία και να κάνετε ό,τι χρειάζεται για να τον προστατεύσετε.
Δεν είναι κάλο για σας να μπείτε σε αντιπαράθεση με έναν ναρκισσιστή, αν δεν έχετε την υποστήριξη των συναδέλφων σας και της ίδιας της εταιρείας, γιατί θα σας κοστίσει ακριβά σε χρόνο, ενέργεια, και ενδεχομένως χρήματα.
Η αντιμετώπιση ενός ναρκισσιστή στον εργασιακό χώρο δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και δε θα πρέπει να υποτιμάτε την ικανότητά του να προκαλέσει αναστάτωση και κακό.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να έχετε ψυχική υποστήριξη από κάπου, γιατί είναι εξουθενωτική η αντιμετώπιση του ναρκισσισμού στον εργασιακό χώρο και επίσης κινδυνεύετε να χάσετε τη δουλειά σας.
Εύη Μπλέρη
Ψυχοθεραπεία CBT– Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας
Κλινική ύπνωση
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
Ναρκισσιστής: 6 συμπεριφορές που σαμποτάρουν τη επιτυχία τη δική του και των γύρω του
Ναρκισσιστής ή ψυχοπαθής: Τι διαφορές έχουν και πώς τους ξεχωρίζουμε;
