Πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε έναν ατίθασο έφηβο;

<p>Από αρχαιοτάτων ετών, η εφηβεία υπήρξε μια ηλικία πειραματισμού και σχετικής έλλειψης αντικειμενικού φίλτρου και κριτικής ικανότητας. <strong><em>Αναπτυξιακά</em></strong> ο έφηβος είναι προσκολλημένος στον παρόντα χρόνο και δεν έχει ακόμη κατακτήσει την υποθετική – αφηρημένη σκέψη. Σαν αποτέλεσμα, οι έφηβοι δεν αντιλαμβάνονται εύκολα τις συνέπειες των πράξεών τους στο μέλλον και ενδέχεται να θεωρήσουν πως τραυματικές εμπειρίες που αφορούν το παρόν θα διαρκέσουν για πάντα.</p>
<p> </p>
<p>Από την <strong>Άρτεμις Κ. Τσίτσικα</strong></p>
<p>Επικ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής</p>
<p>Επιστημονική Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ)</p>
<p>Β΄ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών</p>
<p>Νοσοκομείο Παίδων “Π. &amp; Α. Κυριακού”</p>
<p> </p>
<p>Επιπλέον, εξιδανικεύουν πρόσωπα (σύντροφο, φίλους κ.λπ.), ενώ αμφισβητούν έντονα κάθε μορφής εξουσία και πάνω απ'όλα την γονεϊκή. Στην ηλικία αυτή, οι γονείς “πέφτουν από το βάθρο” τους, αφού έως τώρα θεωρούνταν άμεμπτοι και κύριοι πρωταγωνιστές στη ζωή του παιδιού που μπαίνει πλέον στην εφηβεία. Κατά τη διαδρομή της εφηβείας, έρχεται η συνειδητοποίηση ότι οι γονείς έχουν τρωτά σημεία και είναι άνθρωποι σαν όλους τους άλλους. Το γεγονός αυτό, μαζί με την πραγματικότητα ότι τα πράγματα και οι ρόλοι αλλάζουν, και ο έφηβος καλείται να αναλάβει σταδιακά τις ευθύνες των αποφάσεων, της υγείας και της ζωής του δημιουργούν ένα υποσυνείδητο πένθος το οποίο πολλοί έφηβοι το εξωτερικεύουν με διάφορους τρόπους (καταθλιπτικό συναίσθημα, άγχος, επιθετικότητα κ.λπ.). Παράλληλα, πολύ μεγάλη δύναμη και επιρροή αποκτούν στη ζωή του εφήβου οι συνομήλικοι ασκώντας τη δική τους πίεση (peer pressure). Βασικό κίνητρο για τη συμπεριφορά των εφήβων είναι η αποδοχή από τους φίλους και η δημοτικότητα στις ομάδες που σχηματίζονται.</p>
<p><strong>Ποιες είναι οι περίοδοι της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης των εφήβων;</strong></p>
<p><strong><em> </em></strong></p>
<p><strong><em>ΠΡΩΙΜΗ (10-13 έτη)              </em></strong></p>
<ul>
<li><strong><em>Γνωσιακά                   </em></strong><em>Συγκεκριμένη σκέψη</em></li>
</ul>
<p><em>                                                Αδυναμία υποθετικής σκέψης</em></p>
<p><em>                                                Προσήλωση στον παρόντα χρόνο</em></p>
<p><em>                                                Αδυναμία συνειδητοποίησης τυχόν</em></p>
<p><em>                                                επιπτώσεων στο μέλλον</em></p>
<ul>
<li><strong><em>Ψυχολογικά                </em></strong><em>Εγωκεντρική περίοδος,</em></li>
</ul>
<p><em>                                                προβληματισμός για τις σωματικές αλλαγές                 </em></p>
<ul>
<li><strong><em>Κοινωνικά                  </em></strong><em>Σχέσεις με συνομηλίκους του ιδίου φίλου, </em></li>
</ul>
<p><em>                                                πλατωνικό ερωτικό ενδιαφέρον,</em></p>
<p><em>                                                γονεϊκή επήρεια                                  </em></p>
<p><em>                                                Έναρξη συμπεριφορών πειραματισμού</em></p>
<p>_____________________________________________________________________</p>
<p><strong><em>ΜΕΣΗ (14-17 έτη)              </em></strong></p>
<ul>
<li><strong><em>Γνωσιακά  </em></strong><em>                 Σταδιακά αρχίζει να σκέφτεται με υποθέσεις</em></li>
</ul>
<p><em>                                                και να συνειδητοποιεί συνέπειες πράξεων</em></p>
<p><em>                                                Σταδιακά αναπτύσσεται η «αφηρημένη» σκέψη</em></p>
<ul>
<li><strong><em>Ψυχολογικά                </em></strong><em>Εξερευνά όρια, αναζήτηση ταυτότητας-</em></li>
</ul>
<p><em>                                                επιδίωξη αυτονομίας</em></p>
<p><em>                                                 Πολύ σημαντικοί οι συνομήλικοι</em></p>
<p><em>                                                Αντίδραση στη γονεϊκή εξουσία</em></p>
<ul>
<li><strong><em>Κοινωνικά                  </em></strong><em>Ερωτικό ενδιαφέρον και ενδεχομένως</em></li>
</ul>
<p><em>                                                έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας,</em></p>
<p><em>                                                πίεση από τους συνομηλίκους (</em><em>peer </em><em>pressure),</em></p>
<div>
<p><em>                                                συμπεριφορές υψηλού κινδύνου</em></p>
</div>
<p><strong><em>ΟΨΙΜΗ ( &gt; 17 έτη)              </em></strong></p>
<ul>
<li><strong><em>Γνωσιακά                   </em></strong><em>Ικανότητα «αφηρημένης» σκέψης</em></li>
</ul>
<p><em>                                                Ικανότητα συνειδητοποίησης </em></p>
<p><em>                                                των επιπτώσεων στο μέλλον </em><em> </em></p>
<ul>
<li><strong><em>Ψυχολογικά                </em></strong><em>Αυτονομία</em></li>
</ul>
<p><em>                                        Συμφιλίωση με τους γονείς</em></p>
<ul>
<li><strong><em>Κοινωνικά          </em></strong><em>Ώριμες ρομαντικές και</em><em> κοινωνικές σχέσεις </em><em>   </em><em> Περιορισμός συμπεριφορών υψηλού κινδύνου</em></li>
</ul>
<p><strong> </strong><strong>   </strong></p>
<p><strong>Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για να έχουν καλύτερη επικοινωνία με τα παιδιά στην εφηβεία;</strong></p>
<p><strong> </strong></p>
<p><strong>«Ο γονιός που ακούει, είναι ο γονιός που θα εισακουστεί»</strong></p>
<p> </p>
<p>1. ακούστε καλά αυτό που έχει να σας πει ο έφηβός σας.</p>
<p>2. κοιτάξτε τον/την στα μάτια.</p>
<p>3. μην διακόπτετε</p>
<p>4. προσοχή στον τόνο της φωνής σας</p>
<p>5. κάντε του ερωτήσεις που προάγουν τον διάλογο</p>
<p>6. αδράξτε ευκαιρίες για διάλογο (οδήγηση/διαδρομή με το αυτοκίνητο)</p>
<p>7. επανειλημμένα καθησυχάστε τον/την έφηβό σας και διαβεβαιώστε τους ότι μπορούν να απευθυνθούν σε εσάς για οτιδήποτε.</p>
<p>8. δηλώστε την χωρίς όρια αγάπη σας: «μπορεί να μην συμφωνώ και να μην επικροτώ όλα όσα κάνεις, ωστόσο πάντα θα σε αγαπώ ότι κι αν γίνει»</p>
<p>9. εάν δεν νιώθετε άνετα να συζητήσετε ορισμένα θέματα, μπορείτε να γράψετε ένα γράμμα.</p>
<p>10. βρείτε άλλους ενήλικες στους οποίους ο έφηβος θα μπορούσε να μιλήσει (θείους, νονούς, εξαδέλφους, κλπ.)</p>
<p><strong> </strong></p>
<p><strong>«Πειθαρχία: ο δρόμος προς την επιτυχία»</strong></p>
<p> </p>
<p>1. Η πειθαρχία δεν είναι συνώνυμο της τιμωρίας.</p>
<p>2. Θέστε ξεκάθαρα όρια-αυτό σημαίνει αγάπη και ενδιαφέρον.</p>
<p>3. Η πειθαρχία βοηθά τον αυτοέλεγχο.</p>
<p>4. Διαπραγματευτείτε τους όρους.</p>
<p>5. Θέματα που δεν διαπραγματεύονται είναι η χρήση ουσιών, η πρώιμη έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας, και η επικίνδυνη οδική συμπεριφορά.</p>
<p>6. Εξηγείστε το λόγο μιας απαγόρευσης.</p>
<p>7. Να είστε πολύ συγκεκριμένοι.</p>

Σχετικά άρθρα