Η εφηβεία είναι μια ηλικιακή φάση στην οποία συμβαίνουν πάρα πολλά. Σίγουρα πρόκειται για μια δύσκολη ηλικία. Η αύξηση συγκεκριμένων ορμονών σημαίνει αφύπνιση της σεξουαλικότητας ενώ η ανάπτυξη του σώματος των εφήβων γίνεται με ραγδαίο ρυθμό και συχνά τους προκαλεί αμηχανία αλλά και απογοήτευση. Μπορεί κανείς βέβαια να ισχυριστεί ότι τα νέα παιδιά δεν έχουν λόγο να αγχώνονται καθώς δεν έχουν τις έγνοιες της ενήλικης ζωής. Δεν είναι όμως έτσι. Ποιοι είναι οι παράγοντες που προκαλούν άγχος στην εφηβική ηλικία;

Γράφει η εκπαιδευτική συμβουλευτική ψυχολόγος, Δρ Καλλιόπη Εμμανουηλίδου

Η συμπεριφορά των εφήβων καθορίζεται από τις ορμόνες που προκαλούν κυκλοθυμισμό συχνά ανεξήγητο. Ο έφηβος προβληματίζεται αλλά και αναστατώνεται από τις εξάρσεις της διάθεσής του και από τα σκαμπανεβάσματα μεταξύ υπερδιέγερσης και θλίψης. Αυτή η παράξενη διάθεση έχει αντίκτυπο και στους γύρω του προκαλώντας άγχος και ανησυχία στους γονείς.

Στην εφηβική ηλικία αρχίζει να σχηματίζεται και μια πρώιμη μορφή της ενήλικης ταυτότητας του ανθρώπου. Ο έφηβος πειραματίζεται, δοκιμάζει, προβάρει διάφορα στυλ στη μουσική, στο ντύσιμο, στο χτένισμα, στη συμπεριφορά. Συχνά, διακατέχεται από έντονη ανησυχία προβληματισμούς και άγχος για το μέλλον που πολλές φορές είναι δικαιολογημένο και άλλοτε ενισχύεται από την αγωνία των γύρω του, γονιών καθηγητών, συμμαθητών κτλ.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συνήθως οι έφηβοι ασχολούνται με πολλά πράγματα και βρίσκονται διαρκώς κάτω από την πίεση της αξιολόγησης καθώς συμμετέχουν διαρκώς σε τεστ, διαγωνίσματα, εξετάσεις ξένων γλωσσών, αθλητικούς αγώνες και άλλες παρόμοιες ενέργειες και δραστηριότητες που απαιτούν υψηλές επιδόσεις. Αυτό το κυνήγι των επιδόσεων και των υψηλών βαθμών έρχεται στο αποκορύφωμά του στις τελικές εξετάσεις στο τέλος του λυκείου.

Βασική πηγή άγχους στην εφηβική ηλικία αποτελούν και οι ανθρώπινες σχέσεις. Ο έφηβος έρχεται σε σύγκρουση με τους γονείς του, προσπαθώντας να κερδίσει προνόμια και ανεξαρτησία ενώ συνειδητοποιεί ότι θα εξαρτάται για πολύ καιρό ακόμη με αυτούς. Οι σχέσεις πάλι, με το άλλο φύλο γίνονται πιο απαιτητικές ενώ εμφανίζεται και ο παράγοντας της σεξουαλικότητας που περιπλέκει τα πράγματα και επιβαρύνει τον έφηβο με αγωνία αλλά και με ευθύνη. Γενικότερα και οι κοινωνικές σχέσεις ανησυχούν τους εφήβους καθώς η κοινωνική ζωή αποκτά μεγάλη σημασία γι΄αυτούς.

Κάτι ακόμα που προκαλεί ανησυχία στους εφήβους είναι και το ίδιο τους το σώμα. Καθώς αναπτύσσεται αποκτά μεγάλη σημασία γι΄αυτούς. Τριχοφυΐα, καμπύλες, καινούργιες διαστάσεις. Για πολλούς εφήβους η μορφή που παίρνει το σώμα τους είναι απογοητευτική καθώς συγκρίνουν την εικόνα τους με διάφορα πρότυπα και νιώθουν ανεπαρκείς. Οι έφηβοι περνάνε πολλή ώρα μπροστά στον καθρέφτη και τα συναισθήματα άγχους για την εξωτερική τους εμφάνιση είναι πολύ συνηθισμένα και πολλές φορές οδηγούν σε μειωμένη αυτοεκτίμηση αλλά και σε επικίνδυνες διατροφικές ακρότητες.