Ο θάνατος αγαπημένων προσώπων: Τα 5 στάδια πένθους που ΟΛΟΙ περνάμε

Κάθε απώλεια στη ζωή ενός ανθρώπου, συνοδεύεται από έντονη θλίψη και επώδυνα συναισθήματα. Και σίγουρα όλοι οι άνθρωποι σε κάποια φάση της ζωής τους, θα βιώσουν την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου.

Ανάλογα με την προσωπικότητα του ο καθένας θα το βιώσει με έναν ιδιαίτερο, δικό του τροπο ο οποίος ταιριάζει στον χαρακτήρα και την ψυχοσύνθεση του.

Γράφει η ψυχολόγος Ανδριάννα Γεροντή

www.kethesy.gr

Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να πενθούν χωρίς να διακόψουν καμία απο τις καθημερινές δραστηριότητες  τους. Άνθρωποι οι οποίοι αποκόβονται απο τον κοινωνικό περίγυρω και σταματούν οποιαδήποτε δραστηριότητα, ακόμη και τη δουλειά τους, μέχρι να νιώσουν καλύτερα.

Άνθρωποι που ζητούν φροντίδα και στήριξη τις δύσκολες ώρες της θλίψης τους και άνθρωποι που κλείνονται στον εαυτό τους και δεν θέλουν να βλέπουν κανέναν και τίποτα.

Όλοι θα περάσουν από τα 5 στάδια πένθους

Όλοι όμως, ανεξαιρέτως του τύπου που ανήκουν, θα περάσουν από τα πέντε στάδια του πένθους. Παρόλα αυτά, η σειρά που αναγράφονται παρακάτω μπορεί να μην είναι ίδια, δεδομένου ότι κάθε άνθρωπος πενθεί, θλίβεται και εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο.

Άλλος εκφράζεται περισσότερο, άλλος λιγότερο. Άλλος κλαίει ασταμάτητα και άλλον δεν θα τον δεις ποτέ να βγάλει δάκρυ. Και αυτό δεν σημαίνει σίγουρα πως δεν πονάει.

Η ψυχίατρος Elisabeth Kubbler Ross στο βιβλίο της «Για αυτούς που πεθαίνουν» (1969) αναφέρεται στα πέντε στάδια του πένθους: Άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη και αποδοχή.

Άρνηση

Σιο πρώτο στάδιο πένθους και αμέσως μετά το άκουσμα της δυσάρεστης είδησης,  το άτομο χρησιμοποιεί την άρνηση. Είναι ένας μηχανισμός άμυνας, ο οποίος το βοηθάει να προστατευθεί από τη συναισθηματική κατάρρευση.

Είναι στην ουσία ένα είδος αντίστασης απέναντι στο γεγονός του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου, απορρίπτοντας το  ή θεωρώντας το ως μη αληθές. Στόχος να δώσει στο άτομο χρόνο να προετοιμαστεί για την αλήθεια που χρειάζεται να αντικρύσει.

Έτσι το άτομο, είτε αρνείται να ακούσει και να αποδεχτεί συγκεκριμένες λέξεις ή δυσάρεστα γεγονότα είτε φαίνεται αδιάφορο απέναντι στην κατάσταση. Συνήθως η άρνηση δεν κρατάει πολύ. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις ισχυρού σοκ. Το άτομο αρνείται τελείως την κατάσταση μέχρι να δει το νεκρό σώμα.

Θυμός

Μετά το πρώτο σοκ, ο υπέρμετρος πόνος του θανάτου, μετατρέπεται σε θυμό και επιθετικότητα. Είναι η φάση που το άτομο, προσπαθεί να βρει έναν ένοχο για να του ρίξει την ευθύνη και να εκφράσει τον θυμό του. Αυτό το άτομο μπορεί να είναι ο γιατρός,  ο σύζυγος, ο συγγενής, ακόμη και ο ίδιος ο θανόντας  που έφυγε.

Επίσης,  μπορεί να στραφεί και προς τον εαυτό του, γεμίζοντας τον ενοχές. Στην ουσία, ο θυμός εκφράζεται, καλύπτοντας τη θλίψη και τον πόνο που είναι απαραίτητο να εκφραστούν και να βιωθούν από το άτομο.

Διαπραγμάτευση

Το τρίτο στάδιο είναι εκείνο της διαπραγμάτευσης και είναι ένα μεταβατικό μεταξύ του πρώτου σοκ, της άρνησης και της αποδοχής του γεγονότος. Τώρα το άτομο αρχίζει να συνειδητοποιεί τον θάνατο και να τον επεξεργάζεται περισσότερο εγκεφαλικά παρά συναισθηματικά.

Τον κάνει να συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί να κάνει κάτι για να αλλάξει την κατάσταση η οποία είναι μη αναστρέψιμη. Η κατανόηση αυτού είναι που οδηγεί το άτομο στο επόμενο στάδιο του πένθους, την κατάθλιψη.

Κατάθλιψη

Ένα στάδιο όπου η πραγματικότητα της απώλειας, είναι η μόνη εικόνα. Όλα πλεόν στη ζωή του ατόμου φαίνονται μάταια και χωρίς νόημα. Ο πόνος φαίνεται αφόρητος. Υπάρχει έντονη θλίψη και κλάμα. Ο κόσμος μοιάζει άδειος, χωρίς νόημα και ζωή.

Το άτομο βιώνει αισθήματα αναξιότητας, άγχους, αδυναμίας και αβοηθησίας. Η φάση της κατάθλιψης μπορεί να διαρκέσει από λίγες μέρες έως και αρκετούς μήνες. Διάστημα μεγάλο, δύσκολο, γεμάτο πόνο, αλλά σημαντικό για τη βίωση του πένθους.

Το άτομο μέσα στον πόνο του, αναπολεί τις όμορφες στιγμές με το άτομο που έχασε. Θρηνεί για εκείνες που δεν θα ζήσει μαζί του. Συχνά η θλίψη μπορεί να οδηγήσει το άτομο στην βοήθεια αγχολυτικών ή αντικατιθλιπτικών φαρμάκων.

Αποδοχή

Και σταδιακά, περνάει στο τελευταίο στάδιο όπου το άτομο μαθαίνει να ζει χωρίς… Έχει αποδεχτεί το γεγονός και σταδιακά ξεκινάει να ξαναμπαίνει στη ροή της ζωής, με μικρά και όχι σταθερά βήματα. Αυτό σημαίνει πως τη μία μέρα μπορεί να είναι καλά και την άλλη να ξαναγυρίζει στη θλίψη.

Εν κατακλείδι, η όλη διαδιακασία του πένθους, εμπεριέχει πολύ πόνο, θλίψη και ψυχική κατάπτωση ενώ παράλληλα είναι και χρονοβόρα. Όμως η αποδοχή είναι εκείνη η οποία μας βοηθάει να βάλουμε καινούριους στόχους, να μπούμε ξανά στη δημιουργία και να συνδεθούμε ξανά με τους ανθρώπους ώσπου να φτάσουμε σε εκείνο το στάδιο όπου θα μπορούμε να γελάμε ξανά, κρατώντας παράλληλα μια θέση στην καρδιά μας για εκείνον τον σημαντικό άλλο που είναι πλέον μακριά μας και που ποτέ δεν θα ξεχάσουμε.

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Ψυχοθεραπεία: Ποιοι θεραπευόμενοι δεν εμπιστεύονται τον ψυχολόγο τους;

Γιατί όταν τα βρίσκουμε… σκούρα γυρνάμε πάντα στ’ αδέλφια μας;

Πρέπει να ξέρει ο ασθενής με καρκίνο όλη την αλήθεια;

Σχετικά άρθρα