Έχω σοβαρό πρόβλημα με το φαγητό. Είμαι ένας άνθρωπος που… τρώει τα συναισθήματα του. Τον τελευταίο καιρό έχω πάρει τουλάχιστον 10 κιλά.
Είναι ένας φαύλος κύκλος που δεν μπορώ να σταματήσω. Έχω διαβάσει τα άρθρα σας. Το γεγονός ότι τρώω ακατάπαυστα χωρίς να μπορώ να το αντιμετωπίσω με στεναχωρεί πάρα πολύ.
Στο ερώτημα απαντά η Μαρία Τσιάκα, Διευθύντρια Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών
Αγαπητή αναγνώστρια,
Παρότι δεν δίνετε περισσότερες πληροφορίες, για παράδειγμα αν κάνετε δίαιτα ή περιορισμό τροφής, αν εμφανίζετε συχνά αυξομειώσεις βάρους και αν η απώλεια βάρους και η εικόνα σώματος βρίσκονται στο προσκήνιο της ζωής σας, είναι φανερό ότι το ερώτημά σας αποτυπώνει το συναίσθημα του εγκλωβισμού και της απώλειας ελέγχου.
«Τρώω τα συναισθήματά μου» είναι μια φράση που συχνά χρησιμοποιούν οι γυναίκες, οι οποίες θεωρούν ή πιστεύουν ότι εκτονώνονται συναισθηματικά μέσω της τροφής. Την ίδια στιγμή πιστεύουν ότι ούτε αυτό δικαιούνται να κάνουν γιατί πρέπει να είναι εγκρατείς, ώστε να αποκτήσουν το τέλειο σώμα.
Η ντροπή και η ενοχή κυριαρχούν
Οπότε, μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Η ντροπή και η ενοχή κυριαρχούν για το γεγονός ότι τελικά αυτό το σώμα δεν είναι αρκετά καλό και αποδεκτό καθώς οι συμπεριφορές που συνδέονται με υπερφαγικά επεισόδια θεωρούνται κολάσιμες.
Πολλοί άνθρωποι ακουμπούν στο φαγητό για να ανακουφιστούν προσωρινά από τα δυσφορικά συναισθήματα. Έτσι εύλογα τίθεται το ερώτημα: Πώς το φαγητό μπορεί να λειτουργήσει ως αγχολυτικό; Όταν στη ζωή μας δυσκολευόμαστε να πάρουμε απόλαυση και επιβεβαίωση, η τροφή μπορεί να λειτουργήσει ως «όαση απόλαυσης».
Θεωρείται ως λύτρωση από τα δύσκολα συναισθήματα
Λειτουργεί ως κάλυψη του συναισθηματικού κενού, προσφέροντας λύση και λύτρωση από τα δύσκολα συναισθήματα. Σε αυτή την περίπτωση η φυσιολογία του κορεσμού διαταράσσεται, ενώ το σύστημα επιβράβευσης του εγκέφαλου που συνδέεται με την έκκριση ντοπαμίνης οδηγεί σταδιακά σε μια ανεξέλεγκτη σχέση με την τροφή.
Είναι γνωστό ότι η ντοπαμίνη είναι η ορμόνη που συνδέεται με την απόλαυση και την ικανοποίηση. Οπότε, η ικανοποίηση που αντλείται από την επιπλέον τροφή, αντικαθιστά συχνά την επικοινωνία και την ουσιαστική ανθρώπινη έκφραση και επαφή, καλύπτοντας φαινομενικά τις ανείπωτες συναισθηματικές ανάγκες.
Καταλήγουμε να τρώμε για τους λάθους λόγους
Τελικά, καταλήγουμε να τρώμε για τους λάθους λόγους και το συναισθηματικό μας κενό παραμένει ακάλυπτο, βάζοντας παράλληλα σε κίνδυνο την ψυχική και σωματική μας υγεία. Μήπως, λοιπόν, είναι καιρός να ρίξετε μια θαρραλέα ματιά στο συναισθηματικό κενό που πιθανόν κρύβετε μέσα σας και να δείτε τι είναι αυτό που σας κάνει να τρώτε όταν πεινάτε συναισθηματικά;
Η τροφή λειτουργεί παροδικά ως «διασώστης» από τα βαριά μας συναισθήματα, αφού όση ποσότητα και να καταναλωθεί τελικά τα συναισθήματα δεν μπορούν να εξαλειφθούν. Ο λόγος είναι απλός. Η συναισθηματική υπερφαγία απλά υποβοηθά στη μετατόπιση των αρνητικών συναισθημάτων που προκαλούνται από ένα καθημερινό γεγονός σε ανάλογα συναισθήματα όπως εκείνα της ντροπής, της απογοήτευσης, της θλίψης και της ανεπάρκειας που αφορούν πλέον στην τροφή και το σώμα.
Θεωρώ ότι θα ήταν καλό να ζητήσετε βοήθεια από έναν ειδικό υγείας για να μάθετε να διαχειρίζεστε τα συναισθήματα σας χωρίς να ακουμπάτε την τροφή.
Μαρία Τσιάκα
Διευθύντρια Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών
Υποψήφια Διδάκτορας, Psychological Medicine, Section of Eating Disorders, Κing’s College, London
Οικογενειακή Θεραπεύτρια, εξειδικευμένη στις διατροφικές διαταραχές
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
Νυχτερινή βουλιμία: Γιατί μου συμβαίνει και πώς να την αντιμετωπίσω;
Νευρική ανορεξία στην εφηβεία: Ποια η… παγίδα της νόσου που πρέπει να ξεπεράσουν οι γονείς;
