Γράφει ο Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και Συνθετικός Ψυχοθεραπευτής, Ιωάννης Νίκου
Θα θέλαμε να μάθουμε από εσάς εάν η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να “δικαιολογήσει-εξηγήσει” τον φόνο ως αντίδραση του συζύγου της προς εκείνη. Αλλά και γενικότερα ποια είναι η επίδραση της επιλοχείου κατάθλιψης στην ψυχολογία των γυναικών που πάσχουν από αυτή;
Το τελευταίο χρονικό διάστημα και με αφορμή την δολοφονία στα Γλυκά Νερά, αμέτρητα είναι τα δημοσιεύματα καθώς και οι συζητήσεις σχετικά με τα στοιχεία της υπόθεσης και την αναζήτηση των λόγων που οδήγησαν τον καθ’ ομολογία δολοφόνο στην πράξη του εγκλήματος. Από την μια μεριά είναι λογικό ο κάθε άνθρωπος που ακούει τα σχετικά με την υπόθεση να θέλει και να προσπαθεί να καταλάβει το γιατί, όμως από την άλλη μεριά φαίνεται να είναι επικίνδυνη και απλοϊκή η εξαγωγή του όποιου συμπεράσματος-πορίσματος χωρίς ενδελεχή μελέτη όλων των παρουσιαζόμενων στοιχείων.
Μέσα σε όλη αυτή την ενασχόληση της κοινωνίας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης έγιναν αναφορές και στην πιθανότητα το θύμα να βίωνε επιλόχειο κατάθλιψη. Να αντιμετώπιζε δηλαδή τα συμπτώματα του συγκεκριμένου τύπου κατάθλιψης γεγονός που μπορεί να «εξηγεί» για κάποιους την συμπεριφορά του δράστη. Δυστυχώς ή ευτυχώς αν έστω και ένας άνθρωπος πιστεύει ότι η ύπαρξη επιλόχειου κατάθλιψης δύναται να εξηγήσει, πόσο δε μάλλον να δικαιολογήσει την πράξη του δράστη, τότε θα πρέπει να δεχτούμε ως κοινωνία ότι όποιος άνθρωπος νοσεί από την όποια ασθένεια είναι δικαιολογημένο κάποιος άλλος να του αφαιρέσει την ζωή !!! Επίσης, αν δεχτούμε κάτι τέτοιο θα πρέπει αυτόματα να δεχτούμε πως για τις πράξεις μας δεν είμαστε υπεύθυνοι εμείς, αλλά οι συμπεριφορές των άλλων !!!
Με αφορμή λοιπόν τα παραπάνω, καλό θα είναι να ενημερωθούμε για το τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη και πως μπορεί να επηρεάσει την ζωή ενός ανθρώπου.
Περιγραφή
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένας τύπος κατάθλιψης που βιώνουν πολλοί γονείς μετά την γέννηση του μωρού τους. Είναι ένα κοινό πρόβλημα, που επηρεάζει περισσότερες από 1 στις 10 γυναίκες μέσα σε ένα χρόνο από τον τοκετό. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τους μπαμπάδες ή/και τους συντρόφους. Είναι σημαντικό να ζητήσετε βοήθεια το συντομότερο δυνατό εάν νομίζετε ότι μπορεί να έχετε κατάθλιψη, καθώς τα συμπτώματά σας θα μπορούσαν να διαρκέσουν μήνες ή να επιδεινωθούν και να έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε εσάς, το μωρό σας και την οικογένειά σας. Με τη σωστή υποστήριξη, οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν πλήρη ανάκαμψη.
Συμπτώματα
Πολλές γυναίκες αισθάνονται μια ψυχική «πτώση», είναι ευσυγκίνητες ή ανησυχούν την πρώτη εβδομάδα μετά τον τοκετό. Αυτό ονομάζεται συχνά “baby blues” και είναι τόσο κοινό που θεωρείται φυσιολογικό. Το “baby blues” δεν διαρκεί περισσότερο από δυο εβδομάδες μετά τον τοκετό.
Εάν τα συμπτώματά διαρκούν περισσότερο ή αρχίσουν αργότερα, θα μπορούσατε να έχετε επιλόχειο κατάθλιψη.
Η επιλόχειο κατάθλιψη μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό.
Τα σημάδια που εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε και συνηγορούν ότι μπορεί να έχει επιλόχειο κατάθλιψη περιλαμβάνουν:
-ένα επίμονο αίσθημα θλίψης και χαμηλής διάθεσης
-έλλειψη απόλαυσης και απώλεια ενδιαφέροντος στον ευρύτερο κόσμο
-έλλειψη ενέργειας και αίσθημα κόπωσης όλη την ώρα
-δυσκολία στον ύπνο τη νύχτα και αίσθημα υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας
-δυσκολία σύνδεσης με το μωρό σας
-απόσυρση από επαφή με άλλα άτομα
-προβλήματα συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
-τρομακτικές σκέψεις – για παράδειγμα, σχετικά με την εκούσια βλάβη του μωρού σας
Δυστυχώς πολλές γυναίκες δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν επιλόχειο κατάθλιψη, επειδή μπορεί να αναπτυχθεί σταδιακά. Να θυμάστε ότι:
-η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια όπως κάθε άλλη
-δεν φταίτε εσείς που έχετε κατάθλιψη – μπορεί να συμβεί στον καθένα
-η κατάθλιψη δεν σημαίνει ότι είστε κακός γονέας
-δεν σημαίνει ότι θα τρελαθείτε
-το μωρό σας δεν θα απομακρυνθεί από εσάς – τα μωρά φροντίζονται από τρίτους μόνο σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις.
Θεραπείες
Η κατάθλιψη μετά τον τοκετό μπορεί να είναι μοναχική, ενοχλητική και τρομακτική, αλλά διατίθεται υποστήριξη και αρκετά αποτελεσματικές θεραπείες.
Α) Αυτοβοήθεια : πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε, όπως η συνομιλία με την οικογένειά σας και τους φίλους σας για τα συναισθήματά σας και τι μπορούν να κάνουν για να βοηθήσουν, δίνοντας χρόνο για τον εαυτό σας να κάνει πράγματα που σας αρέσουν, να ξεκουραστείτε όποτε έχετε την ευκαιρία, να κοιμηθείτε όσο εσείς μπορείτε τη νύχτα, να ασκείστε τακτικά και να τρώτε μια υγιεινή διατροφή
Β) Ψυχολογική θεραπεία : ένας ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να είναι σε θέση να προτείνει ένα πρόγραμμα αυτοβοήθειας ή μπορεί να σας παραπέμψει σε μια διαδικασία θεραπείας, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT)
Γ) Αντικαταθλιπτικά : αυτά μπορεί να συνιστώνται εάν η κατάθλιψή σας είναι πιο σοβαρή ή άλλες θεραπείες δεν έχουν βοηθήσει. ο ψυχίατρος σας μπορεί να συνταγογραφήσει ένα φάρμακο που είναι ασφαλές να πάρετε ενώ θηλάζετε
Δ) Τοπικοί και εθνικοί οργανισμοί, μπορούν επίσης να είναι χρήσιμες πηγές βοήθειας και συμβουλών.
Αιτίες
Η αιτία της επιλόχειου κατάθλιψης δεν είναι απολύτως σαφής.
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορεί να κάνουν πιο πιθανό να έχετε κατάθλιψη μετά τον τοκετό. Αυτά περιλαμβάνουν:
-ιστορικό προβλημάτων ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα κατάθλιψης, νωρίτερα στη ζωή
-ιστορικό προβλημάτων ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
-δεν έχετε στενή οικογένεια ή φίλους για να σας υποστηρίξουν
-μια δύσκολη σχέση με τον σύντροφό σας
-πρόσφατα αγχωτικά γεγονότα ζωής, όπως πένθος
-σωματικό ή ψυχολογικό τραύμα, όπως η ενδοοικογενειακή βία
Ακόμα κι αν δεν έχετε κανένα από αυτά, το να αποκτήσετε μωρό είναι ένα γεγονός που αλλάζει τη ζωή και μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει κατάθλιψη.
Χρειάζεται συχνά χρόνος για να προσαρμοστούν οι νέοι γονείς και φυσικά η φροντίδα ενός μικρού μωρού μπορεί να είναι αγχωτική και κουραστική.
Πρόληψη
Υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να σας βοηθήσουν να διατηρηθείτε καλά, όπως είναι η διατήρηση ενός υγιούς τρόπου ζωής και το να έχετε κάποιον με το οποίο μπορείτε να μιλήσετε και να απευθυνθείτε για υποστήριξη.
Η συμμετοχή σε προγεννητικά μαθήματα και η φιλία με άλλες έγκυες γυναίκες ή νέους γονείς μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη.
Εάν είστε έγκυος ή σκέφτεστε να μείνετε έγκυος, μιλήστε με τον γιατρό σας και με ειδικό ψυχικής υγείας εάν:
-έχετε ιστορικό κατάθλιψης ή προβλημάτων ψυχικής υγείας
-κάποιος στην οικογένειά σας είχε προβλήματα ψυχικής υγείας μετά τον τοκετό (για παράδειγμα, η μητέρα ή η αδερφή σας)
Μπορείτε επίσης να μιλήσετε με μια μαία, η οποία μπορεί να σας υποστηρίξει ή να σας παραπέμψει σε εξειδικευμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας εάν χρειαστεί. Εάν είχατε πρόβλημα ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο γιατρός σας θα πρέπει να φροντίζει να βλέπετε τακτικά τον ειδικό τις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννηση.
Η ομάδα ψυχικής υγείας, η ομάδα μητρότητας και ο ιατρός θα συνεργαστούν στενά μαζί σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας και μετά τη γέννηση.
Μύθοι
Δυστυχώς η επιλόχειος κατάθλιψη συχνά παρεξηγείται και υπάρχουν πολλοί μύθοι που την περιβάλλουν.
-Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι λιγότερο σοβαρή από άλλους τύπους κατάθλιψης. Στην πραγματικότητα, είναι τόσο σοβαρή όσο και άλλοι τύποι κατάθλιψης
-Η επιλόχειος κατάθλιψη προκαλείται εξ ολοκλήρου από ορμονικές αλλαγές. Στην πραγματικότητα προκαλείται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες
-Η επιλόχειος κατάθλιψη θα περάσει σύντομα. Σε αντίθεση με το “baby blues”, η επιλόχειος κατάθλιψη μπορεί να παραμείνει για μήνες εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει μακροπρόθεσμο πρόβλημα.
-Η επιλόχειος κατάθλιψη επηρεάζει μόνο τις γυναίκες. Μια έρευνα διαπίστωσε ότι μέχρι 1 στους 10 νέους μπαμπάδες βιώνουν κατάθλιψη αφού αποκτήσουν μωρό
Ιωάννης Νίκου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Συνθετικός Ψυχοθεραπευτής
Μέλος BACP
Ευρυδάμαντος 33, 11745 Αθήνα
Τηλ : 2130 456530
Article Image cover fromhttp://www.depositphotos.com/
