Το δικό σας ερώτημα: Το παιδί μου βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Θέλω να το πάω σε ειδικό σχολείο, χωρίς να του δείξω πως διαφέρει. Πώς θα κάνω το καλύτερο για εκείνο;

Καλησπέρα σας είμαι 40 ετών και έχω ένα αγοράκι 12 ετών που πάσχει από αυτισμό. Θέλω πολύ να το βοηθήσω γιατί έχει μεγάλη δυσκολία στο σχολείο, τόσο στα μαθήματα όσο και με τους συμμαθητές τους, όπου μερικές φορές τον κοροϊδεύουν. Σκέφτομαι να τον πάω σε ειδικό σχολείο, όμως θα ήθελα να του δείξω ότι δεν έχει κάτι διαφορετικό από τα άλλα παιδιά και γι’ αυτό πηγαίνει σε αυτό το σχολείο. Είμαι σε δίλημμα δεν ξέρω τι να κάνω. Τι πιστεύετε ότι είναι το καλύτερο για την πρόοδο και το μέλλον του παιδιού μου; Ευχαριστώ!

Στο ερώτημα σας απάντησε η Ειδική Παιδαγωγός – Ψυχοπαιδαγωγός, Αθηνά Μπανδέλη

Ο όρος Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (Δ.Α.Δ) έχει αντικατασταθεί από τον όρο διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος ή παιδικός αυτισμός. Ο αυτισμός είναι ένα νευρο – συμπεριφορικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από ποιοτικά ελλείμματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση και την επικοινωνία και από περιορισμένα, επαναληπτικά και στερεότυπα πρότυπα συμπεριφοράς Εκτός από τη δυσκολία στην ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων και των γνωσιακών λειτουργιών συνακόλουθη είναι και η επεξεργασία αισθητηριακών ερεθισμάτων.  

Καταρχήν, επειδή δεν αναφέρετε την τάξη που φοιτά ο γιος σας, θα ήθελα να σκεφτείτε εάν είναι σε μετάβαση για το Γυμνάσιο. Ηλικιακά αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη τάξη- Στ προς Α Γυμνασίου, εφόσον δεν έχει γίνει κάποια επανάληψη τάξης. Αναφέρομαι σε αυτό το θέμα γιατί αν είναι σε μετάβαση τότε θα πρέπει να έχετε επισκεφθεί τα ΚΕΣΥ όπου προτείνεται η δομή φοίτησης του παιδιού. Σαφέστατα, οι γονείς δεν είναι  υποχρεωμένοι να ακουλουθήσουν τη συγκεκριμένη απόφαση αν διαφωνούν. Ένα ακόμη ερώτημα είναι αν ο γιος σας στα σχολικά του χρόνια είχε και έχει παράλληλη στήριξη με την οποία υπάρχει συγκεκριμένη στοχοθεσία που αναφέρεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού. 

Θα πρέπει, λοιπόν, να εξετάσουμε 2 περιπτώσεις. Από τη μια, σε τι μαθησιακό επίπεδο βρίσκεται το παιδί (γνωρίζει όλες τις πράξεις στα μαθηματικά έστω σε βασικό επίπεδο, διαβάζει; Κατανοεί; Μπορεί να παράγει γραπτό λόγο- έστω βασικές ιδέες και σκέψεις αναφορικά με ένα θέμα έκθεσης αντίστοιχου επιπέδου της τάξης). Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να εξετάσουμε την κοινωνική αλληλεπίδραση του παιδιού, δηλαδή, κάνει εύκολα το πρώτο βήμα, προσπαθεί να ενταχθεί στην ομάδα, μπορεί να επικοινωνήσει, έστω και σε βασικά σημεία ή ενδιαφέροντα με συνομηλίκους του; 

Η στήριξη του παιδιού θα πρέπει να επικεντρώνεται στα ελλείμματα που παρουσιάζει, για παράδειγμα αν η δυσκολία του μαθησιακά είναι στα μαθηματικά τότε θα πρέπει να λαμβάνει βοήθεια και στο σχολείο με την παράλληλη στήριξη και με ειδική παιδαγωγό στο σπίτι ή σε κέντρο θεραπειών. Αν τα ελλείμματα που παρουσιάζει επικεντρώνονται στην κοινωνικοποίηση και στην επικοινωνία με συμμαθητές του τότε θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες κοινωνικοποίησης και ένταξης στην ομάδα τόσο στο σχολείο όσο και σε εξωσχολικές δραστηριότητες. 

Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα παιδιά με αυτισμό δεν μοιάζουν μεταξύ τους δηλαδή, ο αυτισμός είναι ένας όμως οι δυσκολίες που παρουσιάζει το κάθε παιδί και το δυναμικό που έχει για να τις επεξεργαστεί είναι τελείως διαφορετικό στον κάθε ένα. Επομένως, φροντίζουμε το παιδί ανάλογα με τις ανάγκες που εκδηλώνει. 

Σωστά αναφέρετε ότι δεν διαφέρει από τα άλλα παιδιά, καθώς ο αυτισμός πιστεύω ότι είναι ένας πολύ διαφορετικός τρόπος σκέψης και αντιμετώπισης της ζωής και έτσι ουσιαστικά ναι μεν υπάρχει η διαφορετικότητα όπως και σε κάθε παιδί ( διαφορετική προσωπικότητα κάθε παιδιού, μοναδικότητα) αλλά υπάρχει και η ισότητα των ευκαιριών στην εκπαίδευση και στην κοινωνική ένταξη.

Στο Ειδικό σχολείο σίγουρα γίνονται προσπάθειες για κατάλληλη ένταξη του παιδιού τόσο στην ομάδα όσο και στο μαθησιακό πλαίσιο. Θα ήταν καλό να σκεφτείτε που θα υπάρχουν καλύτερες ευκαιρίες τόσο για μάθηση όσο και για κοινωνικοποίηση του παιδιού σας. 

Εάν η απόφαση σας εστιάζει στο γενικό σχολείο τότε θα ήταν καλό να σκεφτείτε: 

  • Το παιδί να έχει στήριξη τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο από ειδικό παιδαγωγό. Ο ειδικός παιδαγωγός στο σχολείο θα προσπαθήσει να δείξει την οργάνωση, να αναπληρώσει τυχόν κενά που υπάρχουν στα μαθήματα ώστε να μπορέσει ο μαθητής να ακολουθήσει την τάξη. 
  • Οι στόχοι που θα τεθούν για βοήθεια στο σπίτι και στο σχολείο θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και να λειτουργούν ως μικρά βήματα του παιδιού σε κάθε τομέα δυσκολίας.
  • Να αποδεχτούμε την διαφορετικότητα του κάθε παιδιού, δεν προσπαθούμε να δούμε τις αρνητικές πλευρές αλλά τις θετικές.
  • Να υπάρχει καλή συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών – παράλληλης στήριξης και γονέων. Η καλή επικοινωνία και συνεργασία θα βοηθήσει στην ένταξη του παιδιού σε ένα ασφαλές περιβάλλον για το ίδιο.
  • Καλό θα ήταν να υπάρχει μια προετοιμασία του παιδιού για τυχόν αλλαγές στο πρόγραμμά του και στη ρουτίνα του. Ειδικότερα, εάν το παιδί μεταβαίνει στο Γυμνάσιο θα πρέπει από πριν να υπάρχει μια προετοιμασία για τον όγκο των μαθημάτων και το περιβάλλον της τάξης.
  • Να μην υπάρχει άγχος. Όσο καλύτερα είναι προετοιμασμένος ο μαθητής για το σχολικό περιβάλλον τόσο δε θα αγχώνεται.
  • Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η κοινωνική ένταξη του μαθητή είναι από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει. Να ενθαρρύνουμε το παιδί για ευκαιρίες σε κοινωνικές δεξιότητες ώστε να έχει και ο ίδιος μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Σε αυτό σημαντικό ρόλο έχει ο θεραπευτής και οι ίδιοι οι γονείς που πρέπει να παρέχουν ευκαιρίες κοινωνικοποίησης είτε στο σχολείο είτε σε διάφορες ομάδες δραστηριοτήτων ( ομάδες αθλητισμού, θεάτρου, μουσικής, αγγειοπλαστικής και άλλες).
  • Να μην έχουμε υπερβολικές προσδοκίες από τα παιδιά. Το κάθε παιδί θα μάθει στον δικό του χρόνο. Να εστιάσουμε το μαθησιακό επίπεδο του παιδιού να αναπτύσσεται χωρίς υπερβολική κούραση για το ίδιο το παιδί.

Μπανδέλη Αθηνά Ειδική Παιδαγωγός – Ψυχοπαιδαγωγός, MEd Special education (https://www.facebook.com/AthinaBandeli)

AXION KIDS, Κέντρο Ειδικών Θεραπειών Παιδιού & Εφήβου (21 0642 1184)

Article Image cover fromhttp://www.depositphotos.com/

Σχετικά άρθρα