Το δικό σας ερώτημα:Νομίζω ότι έχω επιλόχειο ιδεοψυχα-ναγκαστική διαταραχή και φοβάμαι μην κάνω κακό σε εμένα και στο μωρό μου. Γιατί κανείς δεν με καταλαβαίνει; Τι μπορώ να κάνω;

Γέννησα πριν περίπου πενήντα μέρες. Κάνω συνεδρίες με ψυχολόγο λόγω κρίσεων πανικού και συσσωρευμένου άγχους τα τελευταία δύο χρόνια…τον τελευταίο μήνα έπειτα από ένα όνειρο που είδα και ψάχνοντας στο ίντερνετ μου καρφώθηκε η ιδέα της επιλοχείου ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής με αποτέλεσμα να έχω φρικιαστικές εικόνες στο μυαλό μου και για το μωρό και για μένα που μου ανακατεύουν το στομάχι και μου φέρνουν κλάμα και ναυτία..

Ο σύζυγος μου λείπει για σεζόν με αποτέλεσμα να έχω τους γονείς μου σπίτι…με το μωρό αποφεύγω να ασχολούμαι μιας και έχω βολευτεί που το φροντίζει η μητέρα μου και εγώ βουλιάζω στη μιζέρια μου ..Η ψυχολόγος μου λέει ότι αν αρχίσω να αναλαμβάνω πρωταρχικό ρόλο και να ασχολούμαι με το μωρό όλη αυτή η σύγκρουση στο κεφάλι μου θα υποχωρήσει αλλά εγώ νιώθω ερείπιο από το άγχος όλη μέρα και δε μπορώ να χαρώ ούτε εμένα ούτε το μωρό ..και τρέμω στην ιδέα με αυτές τις σκέψεις να μείνω και μόνη μου και μόνη μαζί του ..

Άλλοτε το κοιτάω με βουρκωμένα μάτια ζητώντας συγγνώμη και τις δύο τελευταίες μέρες έχω θυμό…θυμό που ξύπνησε, θυμό που αργεί να φάει..θα τον χαϊδεύω, θα τον φιλήσω, αλλά τα κάνω μηχανικά γιατί έτσι πρέπει όχι γιατί τα νιώθω…Η ψυχολόγος μου επιμένει ότι είναι συγκρουσιακό το θέμα και ζω αυτοεκπληρούμενη προφητεία μιας και μπήκα να ζήσω αυτά που φοβόμουν..εγώ από την άλλη νιώθω ότι κάνουν λάθος και αν μείνω αδιάγνωστη και αν γίνει το ένα αν γίνει το άλλο…μόνο όταν κοιμάμαι ηρεμώ αλλά το πρωί ξυπνάω με πόνο στο στομάχι και τα πρέπει… πρέπει να μάθεις μόνη σου πρέπει το ένα πρέπει το άλλο.

Στο ερώτημα σας απάντησε η Έλενα Τσαμκόσογλου, Ψυχολόγος- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Αγαπητή αναγνώστρια, 

Ένα νέο μέλος στην οικογένεια  μπορεί να φέρει πολλά και ανάμεικτα συναισθήματα. Μόλις μπήκατε σε ένα νέο ρόλο και είναι λογικό να δώσετε λίγο χρόνο στον εαυτό σας να προσαρμοστεί σε αυτόν και να βρει τους ρυθμούς του σε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Νέες ευθύνες, νέες προσδοκίες , νέες πηγές χαράς και αγωνίας. Ο σύζυγος αναγκάζεται να απουσιάζει για δουλειά και στηρίζεστε κατά κύριο λόγο στους γονείς σας όπως αναφέρετε. Καλείστε να αντιμετωπίζετε την απουσία του σε αυτή τη νέα κατάσταση για εσάς και σας αξίζει να είστε επιεικής με τον εαυτό σας για όσα νιώθετε. Έστω και εξ αποστάσεως είναι σημαντικό να μοιράζεστε με το σύντροφό σας τις χαρές και τις ανησυχίες σας και παρά την απόσταση να χτίσετε μια γέφυρα ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ σας, που ίσως σας βοηθήσει να αναλογιστείτε ότι δεν είστε μόνη σε αυτό το νέο γονεϊκό ρόλο παρά την προσωρινή απόσταση. 

Η μητρότητα φέρνει αλλαγές και πιθανές ψυχικές εντάσεις . Ορισμένες γυναίκες μετά τον τοκετό, κατά την περίοδο της λοχείας  μπορεί να εμφανίσουν Επιλόχειο Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή δηλ. πλάθουν διάφορα σενάρια στα οποία δίνουν πολλές φορές μια καταστροφική τροπή και έπειτα νιώθουν την ανάγκη να προβούν σε ενέργειες ώστε να αποτρέψουν τα σενάρια αυτά να πραγματοποιηθούν  (πχ. πλένουν ξανά και ξανά και ξανά τα αντικείμενα με τα οποία ταΐζουν το παιδί, ή φοβούνται μην κάνουν κακό στο παιδί τους ενώ δεν το θέλουν κ.α ) ή  Επιλόχειο Κατάθλιψη δηλ. εμφανίζεται «πεσμένη» και δυστυχισμένη (π.χ. απώλεια της ικανότητας ευχαρίστησης, αδιαφορία για το μωρό και ενοχή για αυτό κ.α.).

Από ό,τι περιγράφετε ίσως έχετε συνηθίσει από παλιά να ερμηνεύετε και να επεξεργάζεστε ό,τι σας συμβαίνει μέσα από ένα πρίσμα αρνητικών σκέψεων, οι οποίες μπορεί να ευθύνονται για το άγχος, κρίσεις πανικού, ψυχοσωματικά συμπτώματα, καταθλιπτικά και ιδεοψυχαναγκαστικά στοιχεία. Οι αρνητικές σκέψεις δεν ωφελούν εάν μένουν στο μυαλό μας αλλά συχνά έρχονται αυτόματα και νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να τις ελέγξουμε. 

Κι όμως μπορείτε να τις δείτε σε αυτή τη χρονική στιγμή σαν καμπανάκι, σαν μια καλή αφορμή να τις επεξεργαστείτε μέσα στο υποστηρικτικό πλαίσιο της ψυχοθεραπείας, και να βγει κάτι νέο από όλο αυτό, μια νέα προσέγγιση στα πράγματα που θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα. Σκεφτείτε ποια δεδομένα έχετε που να υποστηρίζουν τις αρνητικές σκέψεις σας και αναζητήστε δεδομένα που τις αντικρούουν. Μπορεί αυτό να σας βοηθήσει να αμφισβητήστε τις αρνητικές σκέψεις που συνήθως αποτελούν πιο πολύ σενάρια δικών μας ανησυχιών παρά πραγματικές απειλές. Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα και ό,τι απασχολεί το νου και την ψυχή μας μπορεί να εκφραστεί με το σώμα μας πχ ναυτία όπως αναφέρετε.  Αυτό αποτελεί μια πρόσκληση να κινηθούμε προς άλλη κατεύθυνση από αυτή που είμαστε και σίγουρα σημάδι να φροντίσουμε τον εαυτό μας ως πρώτη προτεραιότητα. 

Αναφέρετε επίσης ένα όνειρο που σας αναστάτωσε. Αυτό σημαίνει ότι ήταν κάτι σημαντικό για εσάς και αξίζει να σταθείτε και να αναλογιστείτε τι μπορεί να συμβολίζει για εσάς. Τα όνειρα αφορούν το παρόν και το παρελθόν. Δοκιμάστε να το συζητήσετε με την ψυχολόγο σας. Τα όνειρα αποτελούν χρήσιμη πύλη στο ασυνείδητο και μπορεί να αποκαλύψουν φόβους και επιθυμίες που θα νοηματοδοτήσουν μια κατάσταση. Αναγνωρίζοντας τη σημασία μιας κατάστασης για εσάς την ίδια μπορεί να σας φέρει ψυχική ηρεμία, ειδικά όταν επανέρχεται στη σκέψη σας σαν κάποια εκκρεμότητα την οποία δεν έχετε επεξεργαστεί ώστε να καταλήξετε κάπου.

Με αφορμή τη φράση σας «εγώ νιώθω ερείπιο από το άγχος όλη μέρα και δε μπορώ να χαρώ ούτε εμένα ούτε το μωρό» θα ήθελα να επισημάνω το εξής. Η προτεραιότητα είναι να τονώσετε τον εαυτό σας , να τον φροντίσετε , να αποδεχτείτε τα ευάλωτα στοιχεία του και να ανασύρετε τους μηχανισμούς αντιμετώπισης δυσκολιών που σας βοήθησαν και στο παρελθόν. Θυμηθείτε παλιές δυσκολίες που έμοιαζαν μεγάλες και όμως τα καταφέρατε. Θυμίστε στον εαυτό σας τι μπορεί να κάνει. Πιαστείτε από μικρές καθημερινές χαρές , και αφήστε τον εαυτό σας να απολαύσει μικρά πράγματα πχ να φάτε ένα γλυκό ή να διαβάσετε κάτι αστείο. Μπορείτε να αξιοποιήσετε και άλλα πρόσωπα από το υποστηρικτικό σας δίκτυο , όπως κάποιους καλούς φίλους . Μην ξεχνάτε ότι εάν νιώσετε πρώτα εσείς καλύτερα φροντίζοντας  και αγαπώντας τον εαυτό σας, θα μπορέσετε να χτίσετε μια καλή σχέση με το μωρό σας.

Αναφέρετε τη λέξη σύγκρουση και πράγματι εσωτερικές συγκρούσεις πολύ συχνά είναι αιτίες κρίσεων πανικού και αγχώδων διαταραχών. Έχετε καταφέρει να εντοπίσετε το περιεχόμενο της σύγκρουσης και τη σημασία της για εσάς; Έχετε δοκιμάσει να  επεξεργαστείτε πιθανές λύσεις σε αυτή τη σύγκρουση και να πειραματιστείτε ώστε να δείτε τι σας ταιριάζει; Αξίζει να σημειωθεί ότι συχνά η αποδοχή της σύγκρουσης μπορεί να αποτελέσει κομμάτι της λύσης.  Δηλαδή αποδεχόμενοι ότι πράγματι συνυπάρχουν αντιφατικά σημεία μέσα μας και ψηλαφώντας τα, μας βοηθάει συχνά να οδεύουμε προς ανακούφιση του άγχους.

Μιλάτε ακόμη για αυτοεκπληρούμενη προφητεία που μπορεί πράγματι να αποτελέσει μια παγίδα. Αυτοεκπληρούμενη προφητεία είναι μια πρόβλεψη που άμεσα ή έμμεσα προκαλεί η ίδια την πραγμάτωσή της. Κάτι όμως δεν σας φαίνεται ότι ταιριάζει στην περίπτωσή σας και λέτε ότι οι γύρω κάνουν λάθος. Ακούστε το ένστικτο σας και αναρωτηθείτε που βρίσκεται η αληθινή λύση για εσάς και τι σας εμποδίζει να την πετύχετε. Η ανησυχία σας είναι εάν μείνετε αδιάγνωστη λέτε. Τι θα σας ικανοποιούσε , τι θα σας καθησύχαζε; Είστε ήδη σε επαφή με ειδικό ψυχικής υγείας και αυτό είναι καλό γιατί έχετε την δυνατότητα να δουλέψετε μαζί πάνω σε αυτά τα ερωτήματα. Μπορείτε να επανεξετάσετε μαζί το στόχο σας στη θεραπεία και να δείτε μαζί τα επόμενα βήματά σας. Πάντα υπάρχει και η επιλογή επαφής με ψυχίατρο αν κριθεί ότι χρειάζεται .

Στο τέλος μιλάτε για τα πρέπει που φαίνεται να σας βασανίζουν και εκεί κάπου ίσως βρίσκεται το κλειδί της υπόθεσης. Ποιος τα βάζει τα πρέπει και με ποιον τρόπο;  Είναι επιτακτική ανάγκη να γίνουν όλα άμεσα ή μπορείτε να θέσετε προτεραιότητες και να τα κάνετε βήμα βήμα ξεκινώντας από τα πιο επείγοντα; Είναι να γίνουν με έναν απόλυτο τρόπο ή μπορείτε να τα προσαρμόσετε και να βρείτε τρόπο δικό σας να τα κάνετε που να σας ταιριάζει καλύτερα; Τι σας εμποδίζει να νιώσετε ότι θα τα καταφέρετε;

Καλλιεργείστε στον εαυτό σας την αίσθηση ότι μπορείτε να τα καταφέρετε σιγα σιγά και με το δικό σας τρόπο και μην είστε αυστηρή μαζί του. Μην αποθαρρύνεστε αν κάτι δεν έχετε καταφέρει ακόμη από όσα θέλετε γιατί κανείς δεν μπορεί να προδικάσει ότι δεν θα το κατορθώσετε στο μέλλον.

Έλενα Τσαμκόσογλου
Ψυχολόγος- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
6972137475

Article Image cover fromhttp://www.depositphotos.com/

Διαβάστε σχετικά άρθρα

Ποια είναι η επίδραση της επιλοχείου κατάθλιψης στην ψυχολογία των γυναικών;

Περιγεννητική και Επιλόχειος κατάθλιψη. Ποιες οι διαφορές, τα συμπτώματα και οι αιτίες;

Σχετικά άρθρα