Πότε αισθανόμαστε άγχος ή θυμό; Πώς συνδέονται μεταξύ τους και με ποιον τρόπο επηρεάζουν την καθημερινότητά μας;

Βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου είναι εξαιρετικά εύκολο για τον μέσο άνθρωπο να αναπτύξει μια αγχώδη διαταραχή για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Πολλές φορές αυτό το άγχος συνοδεύεται και με το συναίσθημα του θυμού. Τα δύο αυτά δυσάρεστα συναισθήματα έχουν πιο πολλά κοινά από όσα μπορούμε να φανταστούμε. 

Γράφει η Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπεύτρια, Σοφία Υφαντή

Το άγχος εμφανίζεται σαν μια εσωτερική ανησυχία για ένα γεγονός που έγινε, που συμβαίνει τώρα ή που μπορεί να συμβεί στο μέλλον, με αυτόν τον τρόπο λοιπόν υπάρχουν πολλές καταστάσεις που μπορούν να πυροδοτήσουν το έντονο στρες και την σωματική, νοητική η συναισθηματική ανησυχία! 

Παρόμοια ο θυμός εμφανίζεται όταν κάποιος νιώθει πληγωμένος σωματικά ή συναισθηματικά, απειλούμενος με κάποιο τρόπο ή δυσαρεστημένος. Ο παρόμοιος μηχανισμός των δύο συναισθημάτων δείχνει την συγγενική τους φύση.

Ας δούμε πιο πολλά σχετικά… Με το άγχος

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι %CE%9F%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%9A-2023-03-27T112906.081-1024x576.jpg

Θα έχεις σίγουρα παρατηρήσει πως το άγχος εμφανίζεται όταν αισθάνεσαι πίεση ή και ανησυχία σχετικά με ένα γεγονός του παρελθόντος, του παρόντος ή του μέλλοντος. Πολλές φορές ταυτόχρονα με το δυσάρεστο συναίσθημα του άγχους υπάρχει και μια αίσθηση υπερευαισθησίας, δυσκολία στην συγκέντρωση, αλλά και σωματικά συμπτώματα όπως οι πιο αυξημένοι καρδιακοί παλμοί. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που κάνει «πολύ θόρυβο» όπως πολύ συχνά συνηθίζω να λέω. Δεν γίνεται να σου περάσει απαρατήρητο εάν το βιώνεις… Πολύ συχνά όμως δυστυχώς τείνουμε να το κρύβουμε οδηγώντας τον εαυτό μας σε φαύλους κύκλους.

Το άγχος από μόνο του δεν είναι ένα τοξικό συναίσθημα, ειδικά όταν εμφανίζεται και χρησιμοποιείται ως μια κινητήριος δύναμη για κάποιες σημαντικές καταστάσεις στην ζωή μας. Όταν όμως παρεμβαίνει με τέτοιο τρόπο στην καθημερινότητα ώστε να σε καθιστά μη λειτουργικό, δημιουργώντας προβλήματα – τότε αυτά τα ακραία και έντονα συμπτώματα είναι πολύ πιθανό να σχετίζονται με μια αγχώδη διαταραχή.

Με το θυμό

Τα ανθρώπινα όντα βιώνουν θυμό όταν εκτίθενται σε καταστάσεις ή άτομα που τους κάνουν να αισθάνονται απειλή, ανταγωνισμό ή όταν  πληγώνονται με οποιονδήποτε τρόπο. Ο θυμός όταν ξεκινά μπορεί να εμφανιστεί με αύξηση του τόνου της φωνής, με αλλαγή στην έκφραση του προσώπου και με νευρικές κινήσεις στο σώμα. Παρόμοια με το άγχος είναι πολύ δύσκολο για κάποιον να μην καταλάβει ότι έχει νεύρα, αλλά επίσης πολύ πιθανό να προσπαθήσει να το κρύψει!

Στην καθημερινότητα είναι πολλά τα ερεθίσματα που προκαλούν θυμό, μπορεί να είναι ο καπνός του διπλανού μου, η κίνηση στους δρόμους, η άρνηση κάποιου να συμμορφωθεί σε έναν κανόνα, η αδικία κ.α. Ο θυμός από μόνος όπως και το άγχος δεν είναι «κακός» καθώς μας βοηθά να οροθετηθούμε ή να διεκδικήσουμε, όταν όμως ο θυμός μας βγάζει εκτός ορίων πολύ συχνά με αποτέλεσμα να ξεσπάμε συνεχώς σε αγαπημένα μας πρόσωπα είναι ικανός να δημιουργήσει πολύ πικρές και δυσάρεστες συνέπειες στην ζωή μας και στις σχέσεις μας. 

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι %CE%9F%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%9A-2023-03-27T113212.479-1024x576.jpg

Πλήρης Εικόνα

Το άγχος και ο θυμός είναι και τα δυο συναισθήματα που «απαντούν» σε απαιτητικές ή αρνητικές καταστάσεις. Είναι πολύ συχνό σαν φαινόμενο κάποιος να γίνεται θυμωμένος επειδή βιώνει πολύ έντονο και ανεξέλεγκτο άγχος. Από την άλλη πλευρά είναι επίσης πιθανό κάποιος να βιώνει άγχος ως αποτέλεσμα των λεγόμενων του και των πράξεων του καθώς ήταν «εν βρασμώ ψυχής». Κάποιοι άνθρωποι μάλιστα καθώς νιώθουν εντελώς αδύναμοι και εκτός ελέγχου από το έντονο άγχος τείνουν να θυμώνουν με τον εαυτό τους και να κάνουν έναν πολύ αρνητικό εσωτερικό διάλογο που καθώς περνά η ώρα κορυφώνεται σε μια έκρηξη θυμού. 

Το άγχος αν δεν το φροντίσουμε έχει την τάση να παραμένει σαν ένα σκοτεινό σύννεφο…το ίδιο και ο θυμός.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων όμως, τα συμπτώματα του θυμού είναι πιο επιθετικά από αυτά του άγχους. Ενώ ένα ανήσυχο και αγχωμένο άτομο μπορεί να αποσυρθεί από τους άλλους ή να παρουσιάσει διάφορες ψυχοσωματικές παθήσεις ένα θυμωμένο άτομο ξεσπάει προς τα έξω, και γίνεται πιο συγκρουσιακό ή επιθετικό από το συνηθισμένο. Η επιθετικότητα που προκύπτει από την δυσαρέσκεια του άγχους είτε βγαίνει προς τον εαυτό είτε προς κάποιο άλλο πρόσωπο αν δεν φροντιστεί.

Προσοχή στην καταστροφική τάση

Σκεπτόμενοι διάφορες εικόνες με τα παραπάνω εναύσματα είναι πολύ έντονη η αίσθηση και τάση καταστροφής που προκαλούν οι δυο μας εχθροί – το άγχος και ο θυμός. Η καταστροφή αυτή μπορεί να εκφράζεται εσωτερικά προς τον εαυτό αλλά και εξωτερικά προς τους άλλους! Όσο κινητήρια και χρήσιμα είναι αυτά τα συναισθήματα σε μικρές ποσότητες και με μέτρο, τόσο καταστροφικά και ανεξέλεγκτα γίνονται όταν είναι έντονα! 

Ένα άτομο που υποφέρει από ακραίο άγχος βιώνει δυσκολίες σε διάφορους τομείς της ζωής, εάν δεν έχει τα κατάλληλα συστήματα επαγγελματικής φροντίδας και υποστήριξης. Το ακραίο άγχος συχνά προκαλεί προβλήματα στη διατήρηση υγιών διαπροσωπικών σχέσεων, στο χώρο εργασίας, οικονομικά ζητήματα και πολλά άλλα. Τα άτομα που πάσχουν από χρόνιο άγχος ή αγχώδεις διαταραχές είναι ζωτικής σημασίας να λάβουν την απαραίτητη επαγγελματική φροντίδα από γιατρό ή/και σύμβουλο/θεραπευτή. 

Συζητώντας τώρα για τον θυμό, θυμηθείτε πόσοι άνθρωποι είδαν την ζωή τους να αλλάζει από την μια στιγμή στην άλλη επειδή δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν τα νεύρα τους… Ένα άτομο που δεν έχει την ικανότητα να ελέγξει το θυμό του είναι ένας κίνδυνος τόσο για τον εαυτό του όσο και για τους άλλους γύρω του. Μερικές φορές, η αδυναμία σωστής διαχείρισης του θυμού μπορεί να είναι η κορυφή ενός παγόβουνου,  δηλαδή ενός θέματος που υποβόσκει. Ως εκ τούτου, τα άτομα που δυσκολεύονται με τη διαχείριση του θυμού είναι σημαντικό να συναντηθούν με έναν ειδικό ψυχικής υγείας που μπορεί να τους βοηθήσει.

Πως να βοηθήσω τον εαυτό μου με το Άγχος και τον Θυμό

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι %CE%9F%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%9A-2023-03-27T113011.761-1024x576.jpg

Τα καλά νέα σχετικά με αυτά τα δυο συναισθήματα είναι πως παρόλη τη δυσαρέσκεια και την δυσκολία που προκαλούν είναι δυνατόν να βρίσκονται σε έλεγχο αλλά και να μετριαστούν πολύ με τα κατάλληλα βήματα.

Ένα άλλο κοινό και βοηθητικό νέο για το άγχος και τον θυμό είναι πως δεν εμφανίζονται «από το πουθενά» αλλά πάντα μετά από ένα γεγονός πυροδότησης, διαφορετικό για τον καθένα. 

Περιορισμένη έκθεση στους Πυροδότες

Ο καθένας από εμάς έχει διαφορετικά ερεθίσματα που του προκαλούν άγχος ή και θυμό. Για κάποιον αυτό  μπορεί να είναι ένα άτομο, μια κατάσταση ή και ένα μέρος. Προφανέστατα δεν είναι εφικτό αλλά ούτε και λειτουργικό να αποφεύγουμε όλες τα ερεθίσματα που προκαλούν αρνητικά συναισθήματα αλλά μπορούμε να τα περιορίσουμε.                                                                                                              Είμαι σίγουρη πως αυτό για κάποιους μπορεί να φαντάζει πολύ δύσκολο ή και τρομακτικό διότι μπορεί να χρειαστεί να γίνουν μικρότερες ή και μεγαλύτερες αλλαγές στην καθημερινότητα, όμως κάποιες αποφάσεις ακόμα και αν φαντάζουν δύσκολες είναι πάρα πολύ σημαντικές ώστε να διατηρούμε υγεία, χαρά, ποιότητα και ισορροπία στην ζωή.

Ένα περιβάλλον με θετικούς συνοδοιπόρους

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να παρατηρήσεις ποιους ανθρώπους έχεις δίπλα σου. Είμαστε ένας συγκερασμός από τα πέντε άτομα που συναναστρεφόμαστε περισσότερο στην ζωή μας – οπότε καλείται ο καθένας από εμάς να επιλέξει σοφά!

Οι πέντε πιο σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή σου τείνουν να σε ανεβάζουν ψυχολογικά και να σε εμπνέουν ή να σου ρίχνουν την ψυχολογία και να σου προκαλούν στρες και φόβο; Παρατηρήστε πως νιώθετε όταν είστε κοντά τους…

Κάποιες φορές χρειάζεται να πάρουμε την απόφαση να ακολουθήσουμε διαφορετικούς δρόμους με αγαπημένους που δίχως κανένα σημάδι βελτίωσης συνεχώς μας προκαλούν περισσότερο άγχος, θυμό, φόβο και θλίψη από ότι χαρά, ειρήνη, αγάπη, ενδιαφέρον, έμπνευση, ανεμελιά , γέλιο ηρεμία. 

Ποιοτικός χρόνος με τον πιο κοντινό μας φίλο – τον εαυτό μας

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι %CE%9F%CE%9D%CE%A4%CE%99%CE%9A-2023-03-27T113415.912-1024x576.jpg

Πόσες φορές η ξέφρενη καθημερινότητα σε οδηγεί σε έναν ατέρμονο μαραθώνιο χωρίς διαλείμματα; Το άγχος και ο θυμός σχετίζονται άμεσα με την δυσκολία μας να κάνουμε παύσεις και διαλείμματα μέσα στην ημέρα, την εβδομάδα, τον μήνα… Πρόκειται πραγματικά για μια παγίδα!

Για να ολοκληρωθούν οι υποχρεώσεις και τα πρέπει της ζωής χρειάζεται πρώτα συναισθηματική, νοητική, ψυχική και σωματική υγεία. Όταν κάποιος είναι καταβεβλημένος και κουρασμένος δεν είναι σε θέση να φέρει εις πέρας θέματα που απασχολούν τους βασικούς τομείς της ζωής. Τέτοια θέματα μπορεί να αφορούν την οικογένεια, τις σχέσεις, την εργασία, στόχους υλικούς, συναισθηματικούς ή πνευματικούς. 

Το να αφιερώνω χρόνο στον εαυτό μου ενώ μπορεί να μοιάζει ως χάσιμο χρόνου σε κάποιους ή σαν πολυτέλεια είναι ο τρόπος να γεμίσω ενέργεια και δύναμη και να μην εξαντλώ τα αποθέματά μου τα οποία οδηγούν σε άγχος και θυμό.

Κλείνοντας

Ζούμε σε μια τρελά γρήγορη καθημερινότητα με πολλές απαιτήσεις και για να πούμε την αλήθεια, υπάρχουν πολλές αιτίες για να νιώθουμε άγχος και θυμό. Μερικές φορές μπορεί να είναι εύκολο να εντοπιστούν αυτές οι αιτίες και άλλες φορές δεν είναι τόσο απλό. Εκεί είναι όπου η εξωτερική βοήθεια και υποστήριξη από κάποιον ειδικό ή από κάποιον αγαπημένο μπορεί να φέρει μια πολύ ελπιδοφόρα αλλαγή.

Όλοι περνάμε δύσκολες στιγμές στη ζωή, αλλά αυτές οι δύσκολες στιγμές δεν χρειάζεται να μας καθορίζουν. Αυτό που μας καθορίζει είναι η ικανότητά μας να σηκωθούμε, να συνεχίσουμε να πηγαίνουμε προς τα εμπρός και να μην τα παρατάμε ποτέ, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολα ή τρομερά μπορεί να φαίνονται τα πράγματα σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. 

Η βοήθεια είναι πάντα διαθέσιμη σε όσους είναι πρόθυμοι να την ζητήσουν!

Σοφία Υφαντή

Σοφία Υφαντή, ΜΑ

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπεύτρια 

τηλ: 6978842612

email: [email protected]

website: www.sofiayfanti.gr 

Κηφισιά Αττικής

Πηγές

Σχετικά άρθρα