Το σύνδρομο Crush εντοπίζεται ως επί το πλείστον σε θύματα φυσικών καταστροφών, εκρήξεων, πολέμων ή τρομοκρατικών επιθέσεων. Σχετίζεται με επιπλοκές που προκύπτουν μετά τον τραυματισμό από συντριβή λόγω της πίεσης που προκαλείται και αφορά την καταστροφή των μυϊκών κυττάρων.
Η συχνότητα του έχει αναφερθεί στο 2%- 15% των ασθενών με τραύματα, ενώ στα θύματα σεισμών το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει και το 30%. Εντοπίζεται και σε ασθενείς που τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια εργατικών ατυχημάτων.
Ορισμός
Η πρώτη αναφορά στο εν λόγω σύνδρομο έγινε από τους Bywaters και Beall το 1941 όταν εξέτασαν έναν ασθενή που εξωτερικά φαινόταν άθικτος αλλά στη συνέχεια υπέκυψε από νεφρική ανεπάρκεια.
Η “Diseases Database” ορίζει το σύνδρομο Crush ως την σοβαρή εκδήλωση τραύματος και ισχαιμίας που εντοπίζεται σε μαλακούς ιστούς, κυρίως στους σκελετικούς μυς, εξαιτίας παρατεταμένης σύνθλιψης. Ως απόρροια, καταστρέφεται η κυτταρική μεμβράνη και απελευθερώνονται ένζυμα, κάλιο και μυοσφαιρίνη από τα κύτταρα προκαλώντας ισχαιμική νεφρική δυσλειτουργία, υπόταση και μειωμένη νεφρική αιμάτωση. Εν συνεχεία, ο ασθενής παρουσιάζει οξεία σωληναριακή νέκρωση και ουραιμία.
Τα συμπτώματα
- Τραυματισμός εξαιτίας σύνθλιψης σκελετικών μυών
- Μυοσφαιρινουρία και/ή αιμοσφαιρινουρία που κάνουν τα ούρα να έχουν το χρώμα του τσαγιού
- Διαταραχές αίσθησης και κίνησης στα τραυματισμένα άκρα που στη συνέχεια οδηγούν σε πρήξιμο ή σε απώλεια σφυγμού
- Σε περιπτώσεις υπό γενικού σοκ παρατηρείται και ολιγουρία
- Ναυτία εμετός και σύγχυση λόγω της διαταραχής των χημικών συστατικών του σώματος όπως της κρεατινίνης του ουρικού οξέος και της ουρίας
- Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρξει και υπασβεστιαιμία
Εξετάσεις πρόβλεψης του συνδρόμου
Αρχικά πρέπει να γίνουν εξετάσεις αίματος που θα περιλαμβάνουν εξέταση:
- Ουρίας και ηλεκτρολυτών, συμπεριλαμβανομένου του καλίου
- Ασβεστίου, για να φανεί και η υπασβεστιαιμία
- Κρεατινίνης
- Φωσφορικού άλατος
- Κρεατινικής κινάσης
- Ουρικού οξέος
- Πλήρεις εξετάσεις αίματος και θρομβώσεων
- Αερίων του αίματος
- Εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας
Επιπλέον εξέταση του ασθενούς μπορεί να περιλαμβάνει μέτρηση των ούρων για μυοσφαιρίνη, εξετάσεις για υπερκαλιαιμία καθώς και εξέταση του ίδιου του τραύματος μέσω ακτινογραφιών.
Θεραπεία και αντιμετώπιση του Συνδρόμου Crush
Η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία είναι απαραίτητες για να περιοριστεί το ποσοστό θνησιμότητας που είναι αρκετά υψηλό. Αυτό συμβαίνει γιατί οι παραδοσιακές μέθοδοι θεραπείας όπως η διούρηση και η αιμοκάθαρση δεν είναι δυνατόν να γίνουν στον τόπο της καταστροφής. Ο ασθενής θα πρέπει να εξεταστεί σύμφωνα με τα συνήθη κριτήρια εξέτασης ενός σοβαρά τραυματισμένου ασθενούς και να γίνεται αξιολόγηση αεραγωγού αναπνοής και κυκλοφορίας. Πρέπει να παρακολουθούνται οι ζωτικές ενδείξεις του και ο κορεσμός του οξυγόνου και αν είναι χαμηλό να χορηγηθεί εγκαίρως.
Μετά τις βασικές αυτές εξετάσεις σειρά έχουν τα άκρα όπου ελέγχονται για ισχαιμία -πόνο, παραισθησία παράλυση, ωχρότητα και έλλειψη παλμών. Αυτή η εξέταση είναι αναγκαία για να φανούν οι τραυματισμοί που μπορούν να στοιχίσουν τη ζωή του ατόμου. Αν είναι δυνατόν πριν ακόμα το τραυματισμένο μέλος απελευθερωθεί χρειάζεται η εξέταση των φλεβών.
Το άτομο πρέπει να διατηρεί τη θερμότητα του σώματός του και να ενυδατωθεί οργανισμός, ώστε να αποφευχθεί τυχούσα νεφρική δυσλειτουργία, ενώ πρέπει να τοποθετηθεί και καθετήρας για τον έλεγχο των ούρων.
Πρόγνωση και πρόληψη
Τα ποσοστά των θυμάτων ποικίλουν και σχετίζονται με διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν τη διάσωση και την επιβίωσή τους. Τέτοιοι είναι η παρακώλυση της διάσωσης και μεταφοράς, οι κατεστραμμένες ιατρικές εγκαταστάσεις, η μειωμένη διαθεσιμότητα σε ιατρικό προσωπικό και θεραπευτικές μεθόδους.
Ο χρόνος που θα μείνει το άτομο σε συνθήκες πίεσης μπορεί να μην έχει αρνητική επίδραση στον τραυματισμό αλλά αυτό πολλές φορές οφείλεται στο ότι όσοι επιζούν δεν έχουν τραυματιστεί σοβαρά. Άτομα που έχουν παραμείνει κάτω από ερείπια για μεγάλο χρονικό διάστημα παρουσιάζουν αυξημένη αφυδάτωση, άρα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν νεφρική βλάβη. Η ανάρρωση των ασθενών που επέζησαν διαρκεί τουλάχιστον πέντε μέρες.
Για την σωστή θεραπεία όλων των θυμάτων μεγάλων καταστροφών χρειάζεται να γίνεται σωστή διαλογή των ασθενών που χρήζουν επειγούσης προσοχής. Αυτή είναι που θα καθορίσει και τη νοσηρότητα αλλά και τη θνησιμότητα. Απαραίτητη κρίνεται η επαρκής ενυδάτωση, ώστε να μην προκληθεί νεφρική βλάβη. Σε περιπτώσεις που δεν αποφευχθεί η περιτοναϊκή κάθαρση είναι σωτήρια.
