Ο Γενς Στόλτενμπεργκ είναι νορβηγός πολιτικός ο οποίος τις τελευταίες ημέρες μονοπωλεί το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης στην Ουκρανία αφού είναι γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. Κρατά σκληρή στάση απέναντι στην πολεμική διάθεση της Ρωσίας που απειλεί να εισβάλλει στην Ουκρανία. Ανάλογη στάση είχε κρατήσει και στην εισβολή της στην Κριμαία.
Την πολιτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε ως πρωθυπουργός της Νορβηγίας από το 2000 έως το 2001 και έπειτα από το 2005 έως το 2013. Στη συνέχεια εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ το 2014 και διατηρεί αυτή τη θέση μέχρι και σήμερα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Καταγωγή και προσωπική ζωή
Ο Γενς Στόλτενμπεργκ γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου του 1959, με πατέρα πολιτικό στο ίδιο κόμμα το οποίο εκείνος διετέλεσε αργότερα πρωθυπουργός και μητέρα γενετίστρια που Επίσης διετέλεσε υφυπουργός τη δεκαετία του ‘80. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στη Σερβία αφού ο πατέρας του εργαζόταν στη νορβηγική πρεσβεία στο Βελιγράδι.
Επιστρέφοντας στη Νορβηγία δημοτικό πήγε στο σχολείο Waldorf του Όσλο και λύκειο στο καθεδρικό σχολείο της ίδιας πόλης. Αφού τελείωσε το σχολείο υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο τμήμα του Πεζικού και στη συνέχεια σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Όσλο οικονομικά αποφοιτώντας το 1987.
Ήδη από την εφηβεία του είχε αρχίσει να δείχνει ενδιαφέρον για την πολιτική επηρεασμένος και από την αδερφή του, η οποία ήταν μέλος μαρξιστικής- λενινιστικής ομάδας. Θέλοντας να δείξει την αντίθεσή του στον πόλεμο του Βιετνάμ, συμμετείχε σε πορείες διαμαρτυρίας που έγιναν έξω από την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στο Όσλο μετά τους βομβαρδισμούς πόλεων στο βόρειο Βιετνάμ.
Είναι παντρεμένος με την διπλωμάτη Ινγκριντ Σούλερουντ ένα γιο, τον Άξελ Στόλτενμπεργκ γεννημένη το 1989, που σπουδάζει Κινέζικα στο Πανεπιστήμιο Τζιάο Τονγκ της Σαγκάης και μια κόρη, την Άνε- Καταρίνα Στόλτενμπεργκ γεννημένη το 1992, που είναι μέλος του Smerz, ενός ντουέτου ποπ μουσικής. Λατρεύει να περνά χρόνο μαζί τους και ειδικά στο εξοχικό σπίτι της οικογένειας στα Νησιά Χβάλερ στο Όσλοφιορδ.
Μάλιστα είναι δεινός αθλητής του σκι μεγάλων αποστάσεων, της κωπηλασίας και της ποδηλασίας. Το Δεκέμβριο του 2011 για να τιμήσει τα 100 χρόνια από τότε που ο Ρόαλντ Αμούνδσεν έφτασε στον νότιο πόλο με σκι, ο Στόλτενμπεργκ ταξίδεψε στην Ανταρκτική.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πολλές φορές έχει χαρακτηριστεί άθεος αλλά εκείνος έχει δηλώσει πως πιστεύει σε μία ανώτερη δύναμη. Κάποιοι την ονομάζουν θεό, εκείνος την εντοπίζει ως μία δύναμη πολύ ανώτερη από τους ανθρώπους που διέπει την φύση. Εκείνος νιώθει πως έρχεται σε επαφή με αυτή την δύναμη στην εκκλησία.
Η αρχή της πολιτικής του καριέρας
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάστηκε ως δημοσιογράφος για την εφημερίδα του εργατικού κόμματος Arbeiderbladet. Από το 1985 έως το 1989 ήταν ηγέτης της εργατικής ένωσης νεολαίας και από το 1989 έως το 1990 διετέλεσε εκτελεστικός διευθυντής της στατιστικής υπηρεσίας της Νορβηγίας. Ταυτοχρόνως εργαζόταν και ως ωρομίσθιος καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Όσλο και μεταξύ του 1990 και 1992 υπήρξε επικεφαλής του εργατικού κόμματος του Όσλο.
Το 1990 είχε και επαφές με έναν σοβιετικό διπλωμάτη ο οποίος στη συνέχεια αποδείχθηκε πως ήταν κατάσκοπος της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι ο Στόλτενμπεργκ διέκοψε κάθε επαφή μαζί του. Μεταξύ των διαφόρων θέσεων που είχε αναλάβει πριν την πρωθυπουργία ήταν εκείνη του γενικού γραμματέα του υπουργείου περιβάλλοντος (1990-1991), του υπουργού βιομηχανίας (1993- 1996) και του υπουργού Οικονομικών (1996).
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η πρώτη πρωθυπουργική περίοδος
Η πρώτη του θητεία ως πρωθυπουργός ξεκίνησε το 2000 και προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις μέσα στο κόμμα του. Αυτό γιατί υποχρεώθηκε να κάνει μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του κράτους που περιελάμβαναν μερική ιδιωτικοποίηση βασικών κρατικών υπηρεσιών και κάποιων εταιρειών.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Αυτή η αστάθεια τον οδήγησε στην ήττα του στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2001 στις οποίες κέρδισε μόνο το 24% των ψήφων. Την ήττα στις εκλογές διαδέχθηκε η εσωκομματική αστάθεια, κατά την οποία τόσο ο πρόεδρος του κόμματος όσο και ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ ως αντιπρόεδρος προσπάθησαν να αμφισβητήσουν τις υπάρχουσες πολιτικές τους θέσεις για να κερδίσουν την επανεκλογή τους. Έτσι, το Νοέμβριο του 2002 κατάφερε να γίνει ο νέος ηγέτης του κόμματος και ξεκίνησε την κούρσα για τη δεύτερη διεκδίκηση της πρωθυπουργίας.
Δεύτερη φορά πρωθυπουργός
Εκείνη πράγματι ήρθε το 2005 και διήρκησε μέχρι το 2013. Κατά τη διάρκεια αυτής ο Στόλτενμπεργκ σε περιβαλλοντικές πολιτικές μέσω της ιδιωτικής και εταιρικής φορολογίας και έθεσε επί τάπητος θέματα που αφορούσαν την κοινωνία, όπως η συμμετοχή της Νορβηγίας στον πόλεμο του Αφγανιστάν, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, η μετανάστευση και η ποιότητα της εκπαίδευσης.
Ήθελε να βρίσκεται κοντά στα προβλήματα των απλών ανθρώπων και της εργατικής τάξης. Για αυτό τον Αύγουστο του 2013 έγινε για ένα απόγευμα incognito οδηγός ταξί στο Όσλο. Με αυτό τον τρόπο επιθυμούσε να ακούσει τους πραγματικούς νορβηγούς ψηφοφόρους και να μοιραστεί μαζί τους τις αληθινές τους απόψεις, χωρίς εκείνοι να καταλαβαίνουν πως συνδιαλέγονται με τον πρωθυπουργό. Έπειτα από εκείνο το απόγευμα, από τους 14 πελάτες που μπήκαν στο ταξί οι πέντε προσλήφθηκαν από εταιρεία παραγωγής που βιντεοσκόπησε κρυφά το γεγονός.
Προσπάθησε να επεκτείνει την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησής του είσαι αντιμέτωπος με δύο τρομοκρατικές επιθέσεις το 2011 που κόστισαν τη ζωή σε 77 άτομα και τραυμάτισαν εκατοντάδες άλλους. Το 2013 απέτυχε στις εκλογές και τον Οκτώβριο του ίδιου έτους παραιτήθηκε από πρωθυπουργός της Νορβηγίας. Δύο μήνες αργότερα τον Δεκέμβριο του 13 διορίστηκε ως ειδικός απεσταλμένος για την κλιματική αλλαγή από τα Ηνωμένα έθνη.
Γενικός Γραμματέας των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ
Η πορεία του ως Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ ξεκίνησε το 2014 εν μέσω και πάλι των πολεμικών ιαχών της Ρωσίας που εισέβαλε στην Κριμαία. Και τότε είχε κρίνει πολύ αυστηρά την απόφαση του Πούτιν θεωρώντας την παράνομη. Η ανάληψη των καθηκόντων του μέσα σε τέτοιο κλίμα θεωρήθηκε από πολλούς αναλυτές της εποχής ως το πιο σημαντικό ζήτημα που θα αντιμετώπιζε.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πράγματι κλήθηκε από την αρχή της θητείας του να αντιμετωπίσει μία περίπτωση έκτακτης ανάγκης με μία χώρα που ως πρωθυπουργός είχε προσπαθήσει να συνεργαστεί. Όμως, κατάφερε να ανταπεξέλθει της πρόκλησης και να εξομαλύνει τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ που, άλλωστε, συνέπιπταν με εκείνα της Ρωσίας.
Ωστόσο, αμφιλεγόμενη ήταν η στάση του απέναντι στην Τουρκία, διότι δεν έχει πάρει θέση για την μεταναστευτική πολιτική της. Την ίδια στιγμή που καταδίκαζε το πραξικόπημα στην γείτονα χώρα και δήλωνε την υποστήριξή του στην κυβέρνηση Ερντογάν. Βασικό ρόλο έπαιξε στην αποτροπή της αποχώρησης της Αμερικής από τις Συμμαχικές Δυνάμεις επί προεδρίας Τραμπ.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ανά τα χρόνια έχει χαρακτηριστεί για τις μετριοπαθείς στάσεις του απέναντι σε χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ και ειδικά υπέρ της Τουρκίας και της Ρωσίας. Δεν αντέδρασε δε, ούτε κατά της τουρκικής εισβολής στην Συρία αλλά την δικαιολόγησε υπό το πρίσμα των τρομοκρατικών επιθέσεων που έχει δεχθεί. Την ίδια μετριοπάθεια διατήρησε και στο τουρκοκυπριακό ζήτημα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Διοικητής της Norges Bank
Υπήρχε η εικασία ότι ο Στόλτενμπεργκ θα διοριζόταν ως Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Νορβηγίας, κάτι που φημολογούνταν πως θα δεχόταν εάν προταθεί για τη θέση. Ο σύμβουλος τύπου του Στόλτενμπεργκ, Σίσελ Κρούσε Λάρσεν, είπε στο Dagens Nærlingsliv ότι ήταν ακόμη πολύ νωρίς για το τι θα έκανε ο Στόλτενμπεργκ μόλις επιστρέψει στη Νορβηγία.
Ο Στόλτενμπεργκ επιβεβαίωσε στις 14 Δεκεμβρίου 2021, ότι είχε υποβάλει αίτηση για τη θέση και διευκρίνισε ότι είχε πει στο Υπουργείο Οικονομικών ότι δεν μπορούσε να ανέλθει πριν από τη λήξη της θητείας του ως Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ την 1η Οκτωβρίου 2022.
Η υποψηφιότητά του ήταν αμφιλεγόμενη προτού ανακοινωθεί επίσημα, λόγω των δεσμών του με το Εργατικό Κόμμα, της φιλίας του με τον πρωθυπουργό Jonas Gahr Støre και των ανησυχιών για την ανεξαρτησία της Norges Bank. Ο προψηφισμός του αντιτάχθηκε από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με υποστήριξη μόνο από τα κυβερνητικά κόμματα και το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα. Μολαταύτα, η υποψηφιότητά του ανακοινώθηκε επίσημα στις 4 Φεβρουαρίου 2022.
Η νέα κρίση μεταξύ Ουκρανίας- Ρωσίας
Οι απειλές του Ρώσου προέδρου εναντίον της Ουκρανίας επανήλθαν τον περασμένο Νοέμβριο όταν ανακοινώθηκε πως η τελευταία θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Στις 30 Νοεμβρίου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η επέκταση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, ειδικά η ανάπτυξη οποιουδήποτε πυραύλου μεγάλου βεληνεκούς ικανού να πλήξει τη Μόσχα ή συστήματα πυραυλικής άμυνας παρόμοια με αυτά στη Ρουμανία και την Πολωνία, θα ήταν μια «κόκκινη γραμμή» για το Κρεμλίνο.
Ο Στόλτενμπεργκ απάντησε ότι «Είναι μόνο η Ουκρανία και 30 σύμμαχοι του ΝΑΤΟ που αποφασίζουν πότε η Ουκρανία είναι έτοιμη να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Η Ρωσία δεν έχει βέτο, η Ρωσία δεν έχει λόγο και η Ρωσία δεν έχει δικαίωμα να δημιουργήσει μια σφαίρα επιρροής για να προσπαθήσει να ελέγξει τους γείτονές της». Συγχρόνως καταδίκασε και την κυβερνοεπίθεση που έγινε πριν λίγες μέρες σε ουκρανικές κυβερνητικές ιστοσελίδες.
Δήλωσε, τέλος, ότι εμπειρογνώμονες της ημέρας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες έχουν ανταλλάξει πληροφορίες με την Ουκρανία και ότι ειδικοί από τη συμμαχία θα βοηθήσουν τις ουκρανικές αρχές σχετικά με το θέμα. Πρόσθεσε πως «Τις επόμενες ημέρες, το ΝΑΤΟ και η Ουκρανία θα υπογράψουν συμφωνία για ενισχυμένη συνεργασία για την ασφάλεια δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης της Ουκρανίας στην πλατφόρμα κοινής χρήσης κακόβουλου λογισμικού του ΝΑΤΟ».
