Η καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου καλύπτεται από ποικίλες πτυχές που παλαιότερα δεν απασχολούσαν το άτομο. Η άλλοτε μονοδιάστατη ζωή που κινούνταν κυρίως γύρω από το τρίπτυχο δουλειά- σπίτι- οικογένεια, πλέον έχει αποκτήσει μία ευρύτερη έννοια. Το «εγώ» έχει αποκτήσει κεντρικότερο ρόλο και ο άνθρωπος έχει ανάγκη από περισσότερη διασκέδαση, από πιο πολλά αγαθά, από περισσότερα χρήματα, από πιο πολυτελή αποκτήματα.
Για να αποκτηθούν όλα αυτά αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε περισσότερο και να απαιτούμε πιο πολλά, αυξάνοντας ταυτόχρονα το πεδίο της επιτυχίας αλλά και της αποτυχίας. Κάποιες μέρες είναι πιο εύκολες και κάποιες είναι πιο δύσκολες. Και ενώ μερικοί άνθρωποι σηκώνονται και συνεχίζουν παρά τα εμπόδια, άλλοι δεν μπορούν να αντέξουν την αίσθηση της αποτυχίας. Αυτό δεν σημαίνει πως εκείνοι υστερούν έναντι των πρώτων, υπάρχει όμως μία βασική διαφορά μεταξύ τους. Ο τρόπος που χειρίζονται τα πράγματα.
Τι ορίζεται ως αποτυχία;
Ο ποιητής Rudyard Kipling στο ποίημά του «Αν…» γράφει: «Αν μπορείς να συναντήσεις θρίαμβο και καταστροφή και να αντιμετωπίσεις αυτούς τους δύο απατεώνες το ίδιο…». Δηλαδή, η επιτυχία και η αποτυχία είναι όψεις του ίδιου νοήματος. Κανένα από τα δύο δεν έχει ιδιαίτερη σημασία εάν δεν ξέρεις πως να το χειριστείς σωστά. Σημαντικό είναι να ξέρετε να χάνετε με χάρη και να έχετε την ικανότητα να κερδίζετε, χωρίς να είναι απαραίτητο να δείξετε τα συναισθήματά σας.
Ως αποτυχία ορίζεται η έλλειψη επιτυχίας ή η αδυναμία ανταπόκρισης σε μια προσδοκία. Πολύ συχνά, την συνδέουμε με την αίσθηση της αυτοεκτίμησης, της αυτοεκτίμησης και της αποδοχής του εαυτού μας. Η προσδοκία που αποτυγχάνουμε να ανταποκριθούμε είναι συχνά η δική μας ή αυτή που έχουμε δημιουργήσει στο μυαλό μας.
Η αναγνώριση και η προβολή των συναισθημάτων είναι βασικά για τον χειρισμό όλων των καταστάσεων της ζωής. Η στάση που κρατάμε απέναντι σ’ αυτά είναι εκείνα που καθορίζουν την αποτυχία και καλλιεργούν το έδαφος της επιτυχίας. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να θέλει να πάρει προαγωγή σε μία θέση για την οποία προσπαθεί χρόνια. Ωστόσο, μπορεί ο στόχος της προαγωγής να μην επιτευχθεί. Αμέσως κινητοποιείται ο μηχανισμός που προκαλεί την αποτυχία και το άτομο αρχίζει να αισθάνεται άσχημα για όσα έκανε, αλλά δεν απέφεραν αποτέλεσμα.
Από αυτή την οπτική, φαίνεται λογικό να νιώθει έτσι και ο καθένας στην θέση του θα ένιωθε το ίδιο. Παρ’ όλα αυτά, αν κοιτάξουμε την πορεία αυτού του ανθρώπου ο συλλογισμός θα αλλάξει. Όντως δεν πέτυχε να κερδίσει την προαγωγή αλλά η πορεία του μέχρι το σημείο που βρίσκεται αποδεικνύει πως πέτυχε σε πολλές άλλες στιγμές της καριέρας του. Εκείνη δεν ήταν απλώς η κατάλληλη. Επίσης, το ότι προσπάθησε για αυτό που ήθελε είναι εν μέρει επιτυχία. Σίγουρα, όμως εάν το άτομο αποδεχθεί την συγκεκριμένη αποτυχία και γρήγορα προχωρήσει μπροστά θα καταφέρει να επιτύχει γρηγορότερα και σε περισσότερα.
Η επίτευξη του στόχου ισούται με επιτυχία;
Από τα παραπάνω προκύπτει το ερώτημα: «εάν ο ορισμός της αποτυχίας είναι η μη επίτευξη ενός στόχου, τότε η επίτευξη ενός στόχου ισούται με επιτυχία»; Σε κάποιο βαθμό, ναι. Αλλά αυτός ο ορισμός φαίνεται πολύ περιοριστικός. Η επιτυχία είναι ψυχολογικά δυνατότερη από την ίδια την επίτευξη του στόχου. Και το σημαντικότερο, είναι δυνατό να νιώθεις επιτυχημένος άνθρωπος ακόμα και μπροστά στην αποτυχία.
Σε μια ομιλία σε μαθητές στο καλλιτεχνικό πατινάζ του Χάρλεμ, η διάσημη πατινέρ Surya Bonaly είπε: “Δεν χρειάζεται να περιμένετε ένα μετάλλιο για να κάνετε τη ζωή σας διαφορετική. Εάν δώσετε το 100%, κάνατε το καλύτερο. Νιώστε καλά με αυτό. Νιώστε θετικά και προχωρήστε.” Αυτό το απόσπασμα αποτελεί παράδειγμα μιας σημαντικής διαφοράς μεταξύ των στόχων της διαδικασίας και των στόχων αποτελέσματος.
Η αλήθεια είναι πως είναι σημαντικό να νιώθουμε επιτυχημένοι. Αυξάνει την αυτοεκτίμηση, την αυτοπεποίθηση και την καλή διάθεση. Αλλά μπορεί να αναζητηθεί και ένας νέος τρόπος ερμηνείας της επιτυχίας. Επιτυχία είναι να ξέρετε τι θέλετε από την ζωή. Επιτυχία είναι να μπορείτε να προσπαθείτε συνεχώς για όσα ονειρεύεστε. Επιτυχία είναι να νιώθετε υπερήφανοι για εκείνα που πιστεύετε και έχουν νόημα για εσάς. Επιτυχία είναι να μπορείτε να τα υποστηρίξετε. Όλα αυτά μπορεί να μην σχετίζονται άμεσα με το αποτέλεσμα, αλλά δίνουν νόημα στο ταξίδι, δημιουργώντας μία νέα νοοτροπία για να αντιμετωπίσετε τις δύο αλληλένδετες έννοιες.
Πώς να διαχειριστείτε την αποτυχία;
Αποδεχόμενοι πως αποτύχατε θα ανοίξετε τον δρόμο προς την αυτοβελτίωση και τον επιθυμητό στόχο εκείνο της ευτυχίας. Γιατί ο λόγος που αναζητείται τόσο επιτακτικά η επιτυχία είναι η αίσθηση της ευτυχίας που φαινομενικά την ακολουθεί. Τελικά, ποιοι είναι οι τρόποι για να διαχειριστείτε την αποτυχία;
- Αναγνωρίστε και συμφιλιωθείτε με τα συναισθήματά σας
Η αποτυχία πονάει αυτό είναι γενικώς αποδεκτό. Η προσπάθεια να ελαχιστοποιήσετε τα συναισθήματά σας ή να τα παραβλέψετε μπορεί να είναι αντιπαραγωγική μακροπρόθεσμα. Αν απλώς αναγνωρίσετε τα συναισθήματά σας και τα αφήσετε να εξελιχθούν τότε θα έχετε ένα ισχυρό όπλο στα χέρια σας. Αφιερώστε μερικές μέρες για να μειωθεί ο πόνος και μετά αρχίστε να προχωράτε.
- Μην παίρνετε τίποτα προσωπικά
Ένας λόγος για τον οποίο ορισμένοι άνθρωποι βρίσκουν την αποτυχία καταστροφική είναι γιατί θεωρούν απαραίτητο να επιτύχουν. Με άλλα λόγια, όταν αποτυγχάνουν, βλέπουν τον εαυτό τους ως αποτυχημένο, αντί να αντιλαμβάνονται ότι έχουν απλά βιώσει μία κακή φάση. Προσπαθήστε να μην βλέπετε την αποτυχία ή την επιτυχία ως προσωπική: αντίθετα, είναι κάτι που βιώνετε. Δεν αλλάζει τον πυρήνα της προσωπικότητά σας και του εαυτού σας. Αυτό επαναφέρει την άποψη του Kipling: η επιτυχία και η αποτυχία δεν είναι εγγενή μέρη σας.
- Μην αφήνετε την άποψη των άλλων να σας επηρεάσει
Σίγουρα έρχονται στιγμές που αναλογιζόμενοι τον λόγο που κάνετε κάτι συγκεκριμένο αντιλαμβάνεστε, πως ο μόνος λόγος που το κάνετε είναι γιατί θα ευχαριστήσετε κάποιον ή κάποιους άλλους. Δεν μπορείτε ποτέ να ελέγξετε τι σκέφτονται οι άλλοι. Ούτε πρέπει να κάνετε. Είναι πιο εύκολο να αποδεχτείτε τόσο την επιτυχία όσο και την αποτυχία με τους δικούς σας όρους και βάσει των όσων θέλετε να πετύχετε.
- Πάρτε την ευθύνη για όσα κάνετε
Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσετε τι θα μπορούσατε να κάνετε εσείς οι ίδιοι για να βελτιώσετε τα πράγματα. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να είχατε σπουδάσει κάτι άλλο ή να εργαστείτε σκληρότερα; Η αναθεώρησή είναι πραγματικά το μόνο που θα μπορούσε να σας βοηθήσει να ανακαλύψετε τους ουσιαστικούς σας σκοπούς.
- Χρησιμοποιήστε την αποτυχία ως τρόπο βελτίωσης
Μην θεωρείτε την αποτυχία ως το τέλος του κόσμου. Αντίθετα, δείτε την ως τον τρόπο ζωής θα σας δείχνει ότι πρέπει να βελτιωθείτε. Αναρωτηθείτε τι θα μπορούσατε να είχατε κάνει διαφορετικά για να πετύχετε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Στη συνέχεια, σκεφτείτε πώς θα μπορούσατε να το εφαρμόσετε για να σας βοηθήσει να βελτιωθείτε για την επόμενη φορά.
Η αποτυχία, εν τέλει, είναι δάσκαλος που μπορεί να φέρει ένα πολύτιμο μάθημα μακροπρόθεσμα. Θα πρέπει να είστε σε θέση να το εξετάσετε τα σημαντικά μαθήματα της. Η ανάλυση της αποτυχίας και η εξέταση των βαθύτερων αιτιών της αποτυχίας είναι ένας βασικός τρόπος μάθησης. Μικρές αποτυχίες στην αρχή ενός έργου μπορεί να είναι σχεδόν σαν ένα πείραμα. Αυτές οι αποτυχίες μπορούν να δημιουργήσουν το περιβάλλον που θα οδηγήσει σε μελλοντική επιτυχία.
