Βρίσκομαι συνεχώς σε ένα δίλημμα! Μήπως είμαι αναποφασιστικός;- Τι δείχνει η ανάγκη καθοδήγησης για την λήψη μίας απόφασης και πως μπορούμε να ανακτήσουμε την αποφασιστικότητά μας;

Η στιγμή που πρέπει να ληφθεί μία απόφαση μικρή ή μεγαλύτερη είναι για πολλούς ανθρώπους δύσκολη και χρειάζονται λίγο περισσότερο χρόνο για να καταλήξουν. Βρίσκονται συνεχώς σε ένα δίλημμα και συνήθως αναζητούν υποσυνείδητα την γνώμη ή την επικύρωση άλλων ανθρώπων γύρω τους και αποφεύγουν να πάρουν μία απόφαση που θα είναι εξ ολοκλήρου δική τους. Φράσεις όπως «εσύ τι λες;» ή «ποια είναι η γνώμη σου;» είναι βασικές στο λεξιλόγιό τους.

Η αναποφασιστικότητα είναι ο όρος που χαρακτηρίζει μία τέτοια κατάσταση και ως  ψυχολογική συμπεριφορά θεωρητικά λειτουργεί προστατευτικά προς το άτομο, αφού από την μία έχει την επιβεβαίωση και την προσοχή των γύρω του και από την άλλη αποποιείται μεγάλο μέρος την ευθύνης αυτού που εν τέλει αποφάσισε.

Η αναποφασιστικότητα είναι γνώρισμα της εποχής μας

Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται αναποφασιστικοί και ειδικά σε ζητήματα που εκτός από την λογική εμπλέκεται και το συναίσθημα. Εν μέρει είναι απόρροια και της απομάκρυνσης του σύγχρονου ανθρώπου από τα πραγματικά του συναισθήματα και την προσκόλληση σε μία γενικώς εννοούμενη λογική που κανείς τελικά δεν μπορεί να προσδιορίσει. Απλώς είναι ευκολότερο να ακολουθούμε το πλήθος. Τι γίνεται όμως με τις αποφάσεις που θα χαρακτηρίσουν την ζωή μας; Μπορούμε να συμβουλευόμαστε πάντα κάποιον άλλο; Και τελικά είμαστε σίγουροι πως αυτός ο άλλος θα καταλάβει τις ανάγκες και το σκεπτικό μας για να μας οδηγήσει σωστά;

Στα προαναφερθέντα ερωτήματα προκύπτει μία σημαντική παρατήρηση στην οποία ουσιαστικά έγκειται και το νόημα της αναποφασιστικότητας και της συμπεριφοράς των αναποφασιστικών ανθρώπων. Αν εστιάσουμε στο ρήμα «οδηγήσει» θα καταλάβουμε πως ουσιαστικά αυτό που γίνεται όταν ζητάμε την γνώμη κάποιου είναι να στρεφόμαστε προς τα εκεί που εκείνος προτείνει. Αλλά γιατί έχουμε ανάγκη την καθοδήγηση;

Η καθοδήγηση σαν όρος χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει πως κάποιος είναι χαμένος και έχει ανάγκη από υποδείξεις για να βρει τον δρόμο. Ωστόσο, μάλλον αυτή η ανάγκη μας υποδεικνύει και τι πρέπει να γίνει. Υποδεικνύει ότι η αναποφασιστικότητα δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα, αλλά απόδειξη πως δεν γνωρίζουμε καλά τον εαυτό μας άρα δεν τον εμπιστευόμαστε ούτε για να πάρει αποφάσεις.

Γιατί είμαι αναποφασιστικός;

Ήδη είπαμε πως ένας λόγος είναι η άγνοια του εαυτού μας. Αιτία, όμως, της αναποφασιστικότητας είναι και οι κανόνες που από μικρά παιδιά μαθαίνουμε να ακολουθούμε τυφλά. Όταν έρχεται η ανταμοιβή για αυτό τότε θεωρούμε πως ορθώς πορευόμαστε βάσει των κανόνων που κάποιος άλλος έθεσε, άρα αυτό είναι το κλειδί και για την μετέπειτα ζωή μας. Αν καθίσουμε να αναλογιστούμε θα δούμε πως πολλές από τις συνιστώσες της ζωής μας ήταν το προκαθορισμένο μονοπάτι που συνήθως άλλοι έφτιαξαν για μας. Αρχικά οι γονείς, μετά το κανονιστικό πλαίσιο του σχολείου και μετά εκείνο του πανεπιστημίου ή της δουλειάς.

Αν σταθούμε για ένα λεπτό και σκεφτούμε πόσα από όσα κάναμε ή επιλέξαμε ήταν πραγματικά δικά μας μπορεί να εκπλαγούμε. Ο εξωτερικός κόσμος μας δίνει τις νόρμες που πρέπει να ακολουθούμε, ο εσωτερικός μας κόσμος μας λέει να βρούμε τον κανόνα που μας ταιριάζει και το ασυνείδητο λέει να ακούσουμε εκείνο που αρμόζει σε εμάς και την κατάσταση που βιώνουμε. Το τελευταίο είναι το πιο δύσκολο διότι προϋποθέτει γνώση της προσωπικότητάς μας και θάρρος να διεκδικήσουμε όσα θέλουμε τα οποία μπορεί να απέχουν από τα κοινώς αποδεκτά.

Λανθασμένα πολλές φορές κατηγορούμε τους κανόνες για όσα κάνουμε και ίσως αυτό να κάνατε και διαβάζοντας τα παραπάνω. Μολαταύτα οι κανόνες είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας και την διαπαιδαγώγηση. Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως η υπερβολική προσήλωση σε αυτούς έχει παρενέργειες που μπορούν να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα μας. Μπορούμε να λαμβάνουμε τις αποφάσεις που θέλουμε πραγματικά και μέσα στο πλαίσιο, απλά δεν θα έχουμε την επιβεβαίωση των γύρω μας. Και δεν είναι απαραίτητη όταν μέσα μας ικανοποιούμαστε.

Οι άπειρες επιλογές μας κάνουν αναποφασιστικούς!

Το αίσθημα πως έχουμε πολλές επιλογές και εναλλακτικές για μία κατάσταση μπορεί να οδηγήσει στην αναποφασιστικότητα. Θέλουμε να τα έχουμε όλα και τελικά μένουμε απλώς στην θεωρία γιατί δεν διεκδικούμε πραγματικά τίποτα. Για παράδειγμα, κάποιος σκέφτεται να κάνει σχέση με μία κοπέλα που δεν του αρέσει ιδιαίτερα μόνο και μόνο επειδή είναι καιρό μόνος. Όμως όταν εκείνη του λέει πως θέλει να συζήσουν αλλιώς θα χωρίσουν. Εκείνος επικοινωνεί με την πρώην του για να της το ανακοινώσει και να της πει παράλληλα πως εάν εκείνη τον θέλει ακόμα δεν θα προχωρήσει στην συγκατοίκηση,

Από την μία λοιπόν, βλέπουμε αυτός ο άνθρωπος δεν παίρνει κάποια απόφαση μέχρι να έρθει το τελεσίγραφο συμβίωση ή χωρισμός. Πρέπει να βρεθεί υπό πίεση για να αποφασίσει τελικά. Από την άλλη, επικοινωνεί με την πρώην υποθέτοντας πως ακόμα θα τον θέλει γιατί έτσι είχε πείσει τον εαυτό του. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως τίποτα από τα δύο δεν ήθελε πραγματικά και δεν θα σκεφτόταν εάν δεν ερχόταν μία τετελεσμένη κατάσταση να τον πιέσει. Για αυτή την κατάσταση και πάλι αποφάσισε μία από τις δύο κοπέλες.

Μέχρι την στιγμή εκείνη ήταν ανέμελος θεωρώντας πως η ελευθερία των εναλλακτικών επιλογών θα είναι πάντα εκεί για να αλλάξει εάν κάποια δεν του αρέσει. Μόνο που αυτή η ελευθερία του στερεί την ικανότητα να είναι σκεπτόμενος άνθρωπος και ικανός να αποφασίσει τι θα κάνει.

Πως να πάψω να είμαι αναποφάσιστος;

Το πρώτο και βασικότερο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η συνομίλια με τον ενδότερο εαυτό μας και η γνωριμία μαζί του. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση και οι αρνητικές σκέψεις μας κάνουν να αμφιβάλλουμε για τις ικανότητές μας. Με μία ειλικρινή αυτοκριτική και με την λήψη μικρών καταρχάς αποφάσεων και τη συνειδητή και εσκεμμένη παρατήρηση των θετικών αποτελεσμάτων αυτή της πράξης, οικοδομείται αυτοπεποίθηση. Παράλληλα, προάγεται η αίσθηση της αυτο- αποτελεσματικότητας και η προσδοκία επιτυχίας. Για να γίνουν αυτά χρειάζεται ένα πλάνο στο οποίο θα καταγράφονται οι σκοποί και οι επιδιώξεις μας.

Οι πολλές επιλογές μπορεί εύκολα να μας κατακλύσουν και μας δυσκολέψουν στο να εξετάζουμε τις πραγματικά διαθέσιμες επιλογές. Εάν μια επιλογή δεν είναι καν κοντά στην κάλυψη των αναγκών μας την αποκλείουμε εξ αρχής. Δεν πρέπει να γεμίζει το μυαλό μας με «τι θα γινόταν αν» γιατί θα χαθεί το νόημα.

Χρειάζεται να απαριθμήσουμε τα υπέρ και τα κατά για να μπορούμε μετά να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας γιατί πήραμε αυτή την απόφαση. Άλλωστε μερικές φορές, τα μειονεκτήματα μας σημαίνουν περισσότερα από τα πλεονεκτήματα και το αντίθετο. Επομένως, πρέπει να συνυπολογίσουμε την προσωπική αξία των στοιχείων που συγκροτούν την κάθε απόφαση.

Με χρόνο και ηρεμία θα προχωράμε μπροστά χωρίς άγχος και χωρίς να κοιτάμε πίσω. Είμαστε σχεδιασμένοι να προχωράμε μπροστά, να αποφασίζουμε και να προχωράμε μπροστά χωρίς να κοιτάμε πίσω. Προχωράμε μπροστά γιατί δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο παρελθόν καθώς ο χρόνος κυλά μόνο προς μία κατεύθυνση. Τα πουλιά δεν επιστρέφουν στην ίδια φωλιά, ούτε και εμείς!

Σχετικά άρθρα